Francia
Territoria finitima: Hispania, Andorra, Belgica, Luxemburgum, Germania, Helvetia, Italia, Monoecus, Brasilia, Surinamia, Regnum Nederlandiae
Locus: 47°0′0″N 2°0′0″E
Caput: Lutetia
Nomen officiale: Francouzská republika, República Francesa, République française, Republica Franceză, Република Француска, France, la République française, ߝߊ߬ߙߊ߲߬ߛߌ߬, ߝߊ߬ߙߊ߲߬ߛߌ߬ ߞߊ߲ߓߍ߲
Gestio
Princeps: Emmanuel Macron
Praefectus: Jean Castex
Consilium: Parlamentum Francicum
Iudicium: Court of Cassation, Conseil d'Etat, Court of Audit, Constitutional Council of France, Cour de Justice de la République
https://us.france.fr/en Situs interretialis
Populus
Commemoratio
Sigla
Dominium interretiale: .fr
Praefixum telephonicum: +33
Siglum autoraedarum: F
Francia,[1] rite Respublica Francica (Francice République française), est natio in Europā occidentali sita ac civitas sui iuris, cui adiunguntur nonnullae regiones, praefecturae et territoria transmarina in aliis continentibus et oceanis sita. Quibus territoriis exceptis, Francia metropolitana, maxima ex parte in finibus Galliae antiquae sita, a Mari Mediterrananeo ad Oceanum Britannicum et Mare Germanicum, et a Rheno flumine ad Oceanum Atlanticum patet, aliquando L'Hexagone (scilicet 'hexagonum') ob geometricam terrae formam appellata. Finitur (modo horologii a parte septentrio-orientali incipiens) a Belgicā, Luxemburgo, Germaniā, Helvetiā, Italiā, Monoeco; ad meridiem ab Hispaniā et Andorrā. Ad Britanniam insulam trans Manicam (aut denuo sub eandem per Cuniculum Freti Gallici) itur. Francia, civitatum Europaearum (sine Russia et Ucraina) amplissima, est una e rebus publicis Unionis Europaeae conditricibus et omnium maxima quod ad aream attinet; cuius fines incolunt ad sescenties octogies centena milia hominum. Caput et princeps urbium Francicarum est Lutetia.
Francia nonnulla per saecula fuit magna potestas grave habens pondus culturale, oeconomicum, militare, politicum tam in Europa quam in orbe terrarum. Saeculis XVII et XVIII, Francia colonias in magnis Americae Septentrionalis regionibus deducebat; saeculis quidem XIX et XX ineunte imperium magnitudine illorum temporum secundum constituit (Britannico enim maximo), magnis Africae Septentrionalis, Occidentalis, Mediaeque et Asiae Meridio-Orientalis partibus et multis insulis Pacificis comprehensis.
Haec natio summa optabilia expressa in Chartā Hominis ac Civis Iurum habet. Res publica Francica indivisibilis, laica, democratica socialisque suā constitutione definitur.[2] Francia est apud nationes evolutissimas in toto orbe terrarum est,[3] quintam maximam oeconomiam secundum productum domesticum generalem (PDG) nominalem, nonam maximam oeconomiam secundum paritatem pecuniae virium et secundam oeconomiam totius Europae possidet.[4] Natio altā qualitate victūs non minus quam magno frequentationis scholarum publicarum gradū gaudet, praeter habendam unam maximas apud exspectationes vitae in mundo.[5] Francia putatur natio optimam salutem publicam in toto orbe terrarum praebens ab OMS.[6] Etiam est natio invisissima in toto orbe terrarum, accipiens 82 milliones peregrinorum periegetarum quotannis.
Huic nationi est tertia dispensatio oeconomica militaris in toto orbe terrarum,[7], tertia maxima vis militaris intra Consociationem ex pacto Atlantico Septentrionali (CFAS) et maximus exercitus intra Unionem Europaeam (UE); praeterea, Francia unum e membris perpetuis quinque Consilii securitatis est et tertium maximum armorum nuclearium numerum possidet.[8] Haec natio membrum Unionis Europaeae conditorium est et maximam aream et secundam maximam huius consociationis oeconomiam possidet. Quoque est membrum conditorium Ordinis Nationum Unitarum, non minus quam Francophoniae, Gregis Octo Civitatum, Gregis Viginti Civitatum, Ordinis oeconomicae cooperationi et evolutioni favendis (OECD), Ordinis mercaturae mundanae (WTO) et Unionis Latinae.
NomenRecensere
Francia hexagonalis easdem fere terras habet quibus nomen apud Graecos antiquos Celticē fuit, apud Romanos Gallia: propter expugnationem Francorum plenius interdum Francogallia[9] (appellatio e nominibus Latinis Franci et Gallia tempore mediaevali adhibitis composita.[10] appellatur, brevius Francia[11] secundum nomen vulgare, sed historiae antiquae causa apud nonnullos hodiernos Gallia.[12] Incolae ipsi Britonice tali modo Bro-C'hall ('Terra Gallorum') appellant, sed Vasconice Frantzia, Occitanice França, et in lingua civitatis (iisdem rationibus aut Francogallica aut Francica sive Gallica nuncupata) France /ˈfʁɑ̃s/. Civitas publicitus et plenius La république française ('respublica Francica') nuncupatur.
Nomen Francia saeculo fere septimo primum reperitur, quo aevo regionem a flumine Ligeri ad aquilonem conversam designavit ubi Francus populus, migratorius Germanicus, sedem constituerat regnumque condiderat. Finibus huius regni prolatis appellatio regiones plures comprehendit. Linguis vernacularibus iam in carminibus antiquis sub formis France et Fransa invenitur, e.g. in Carmine Rolandi Li empereres Carles de France dulce scil. "ille imperator Carolus Franciae dulcis"[13] atque in carmine epico Occitanico En doussa Fransa nostres cors sejournier ('in dulci Franciā corpora nostra reponere').[14]
HistoriaRecensere
Aetas PraehistoricaRecensere
Antiquissima hominidarum vestigia ubi in praesenti Francia est originem trahunt propemodum a 1,8 millionibus annorum abhinc.[15] Hi homines severo variabilique climate, notato aliquot aetatibus glacialibus, obversari debuerunt. Primae hominidae nomadicam venatorum collectorumque vitam agebant.[15] Francia magnum cavernarum ornatarum numerum a Palaeolithico habet, apud quas, una clarissimarum optimeque servatarum est Spelunca Lascaux (propemodum ab anno 18 000 a.C.n.).[15]
Exeunte tempore glaciali recentissimo (anno 10 000 a.C.n.), clima lene factum est.[15] Circa annum 7 000 a.C.n., haec Europae Occidentalis pars Neolithicum inivit et eius incolae sedentarii facti sunt, ingentem post progressum demographicum agriculturalemque inter IV et III millennium a.C.n.. Metallurgia apparuit exeunte III millenio a.C.n., initio cum operibus aureis, cupreis, aëneis et serius ferreis.[16] Franciae innumeri sitūs megalithici a Neolithico aevo, apud quos est exceptionaliter spissus situs Saxorum erectorum Carnacensium circa annum 3 300 a.C.n.[17]
AntiquitasRecensere
Anno 600 a.C.n., Graeci Iones, e Phocaeā oriundi, coloniam Massiliam (Francice Marseille, Occitanice Marselha, Graece Μασσαλία) iuxta Maris Mediterranei litus condiderunt, quod eam antiquissimam urbem in Franciā facit.[18][19] Simul, aliquae tribūs Celtae Galli praesentis Franciae territorii partes pervaserunt et haec occupatio reliquam in Franciam inter saecula IV et III a.C.n. se expandit.[20]
Circa annum 125 a.C.n., Galliae meridies a Re publicā Romanā capta est, quae hanc regionem Provinciam Nostram nominavit, unde per tempora ortum est toponymum Provincia (Francice Provence, Occitanice Provença seu Prouvènço).[21] Iulius Caesar reliquam Galliam cepit et prinicpis Galli Vercingetorigis rebellionem anno 52 a.C.n. sedavit.[22] Gallia in aliquot provincias Romanas ab Augusto divisa est.[23]
Plurimae urbes conditae sunt Gallo-Romanam per periodum, apud quas est Lugdunum (Francice Lyon et Arpitanice Liyon), putatum Gallorum caput.[23] Hae urbes traditionali modo Romano constructae sunt; cum foro, theatro, circo, amphitheatro et balneis thermalibus.[23]
Galli Romanis cum colonis se miscuerunt et Romanas culturam linguamque (linguam latinam, e quā lingua Francica progressa est) denique adoptaverunt. Polytheismus Romanus cum Paganismo Gallico confusus est in eodem syncretismi processū.[24] Ex annis 250 usque ad annos 280, Gallia Romana magnam crisin passa est, eius limites munitionibus instructos incursantibus barbaris pluriens.[25] Nihilominus, status melioravit primo saeculi IV dimidio, ubi fuit periodus revivificationis prosperitatisque Galliae Romanae.[26]
Anno 312, imperator Constantinus ad Christianismum se convertit. Postea, christiani, qui usque ad illud tempus exagitati erant, cito creverunt totum per Imperium Romanum.[27] Sed, ex ineunte saeculo V, invasiones barbaricae denuo rediverunt[28] et tribūs barbaricae, sicuti Vandali, Suebi et Alani, flumen Rhenum transiverunt et constiterunt in Galliā, Hispaniā et in aliis Imperii Romani Occidentalis occidentis partibus.[29]
Medium aevumRecensere
Exeunte Antiquitatis periodo, antiqua Gallia in aliquot Germanica reina et reliquum Gallo-Romanum territorium, Regnum Syagrii nuncupatum, divisa erat. Simul, Celtae Britanni, cum ab Anglosaxonicā Britanniae Maioris invasione fugissent, in occidentali Armoricae parte consederunt. Sic, paeninsula Armorica Britannia Minor denuo nominata est, Celtica cultura revivificata est et aliquot parva regna independentia orta sunt hac in regione. Franci pagani, a quibus nomen "Francia" derivatum est, initio in septentrionali Galliae parte consederunt; sed, Chlodovecho rege, pleraque alia regna septentrionalis mediaeque regionis ceperunt. Anno 498, Chlodovechus primus Germanicus expugnator factus est post Occasum Imperii Romani qui ad Christianismum Catholicum se convertit, magis quam ad Arianismum; itaque, Francia titulum "filiae antiquissimae Ecclesiae" (Francice la fille aînée de l'Église) a papatū accepit.[30]
Franci culturam Gallo-Romanam Christianam susceperunt et denique antiqua Gallia rursus nominata est Francia, scilicet "Terra Francorum". Franci Germanici linguas Romanicas adoptaverunt, praeter Galliae septentrionem, ubi Romanae coloniae minus densae erant et ubi ortae sunt linguae Germanicae. Chlodovechus Lutetiam suum caput fecit et dynastiam Merovingicam stabilivit, sed regnum non eius morti superesset. Franci terram simpliciter sicut privatam possessionem tractabant et eam inter heredes dividebant; tunc quattuor regna orta sunt, Chlodovecho mortuo: Lutetia, Aurelianum, Augusta Suessionum et Durocortorum. Ultimi reges Merovingi potestatem suis pro maioribus domis perdiderunt. Quorum unus, Carolus Martellus, invasionem Islamicam Galliae in Proelio Pictaviensi (anno 732) vicit et respectum potestatemque intra Regna Franca adeptus est. Eius filius, Pippinus Iunior, Franciae coronam occupavit, debilitatis Merovingis et dynastiam Carolingicam stabilivit. Pippini filius, Carolus Magnus, qui Saxoniam, Bavariam atque septentrionales partes Italiae subiecit, Regna Franca conglutinavit et vastum imperium in totā Europā occidentali mediāque construxit.[31]
Carolus Magnus Imperator Romanus Sacer a Papā Leone III appellatus est et, sic, antiquam historicam coniunctionem inter gubernium Francicum et Ecclesiam Catholicam denuo stabilivit.[32] Qui Imperium Romanum Occidentale et eius culturalem magnitudinem revivificare conatus est. Caroli Magni filius, Ludovicus I Pius, imperans inter annos 814 et 840, imperium consociatum servavit; nihilominus, Imperium Carolingicum eius morti non superesset. Anno 843, secundum Foedus Virodunense (Francice Traité de Verdun), imperium inter tres Ludovici filios divisum est: Francia Orientalis cum Ludovico Germanico mansit; Francia Media penes Lotharium I evenit, dum Francia Occidentalis penes Carolum II Calvum evenit. Francia Occidentalis fere totam praesentis Franciae aream occupabat et eius praecursoria natio est.[33]
Dynastia Carolingica Franciam usque ad annum 987 regnavit, cum Hugo Capetius, Dux Franciae et Comes Lutetiae, Rex Francorum coronatus est.[34] Cuius posteri —Capetii, Gens Valesia et Gens Burbonia— progressive nationem adunavit per bella et dynasticam hereditatem in Regnum Franciae, quod omnino declaratum est anno 1190 a Philippo II. Francica nobilitas prominens munus obivit plerisque Cruciatis, ut Christianus accessus ad Terram Sanctam restitueretur. Francici milites crucesignati maxima pars continuae auxiliorum copiae per annorum 200 periodon Cruciatarum sic constituebant ut Arabes uniformiter milites crucesignatos فرنج (pronuntiatur franĝ) nuncuparent, quamquam illorum parvum interest si crucesignati venirent e Franciā.[35] Francici milites cruciferi linguam Francicam in Levantem etiam importaverunt, quae Civitatum Crucesignatarum lingua franca facta est.[35] Francici equites maximam copiam etiam constituebant in ordinibus Hospitalariorum et Templariorum. Qui ultimi, praesertim, aliquot proprietates totā in Franciā possidebant et, saeculo XIII, erant praecipui argentarii Coronae Francicae donec Philippus IV Franciae hunc ordinem anno 1307 abolevit. Expeditio sacra in Albigenses anno 1209 effecta est, ut catharos, haeretici putati, ex austroccidentali praesentis Franciae regione de medio tollerentur. Denique, cathari exterminati sunt et liber Comitatus Tolosanus (Francice Comté de Toulouse et Occitanice Comtat de Tolosa) ad Coronae Francicae terras annexus est.[36]
Carolus IV mortuus est sine herede anno 1328.[37] Secundum Legem Salicam, corona Francica feminae transmitti nequiebat nec stirps regia femineam per stirpem transmitti nequiret.[37] Eapropter, corona Philippo VI Valesio, Caroli IV cosino, transmissa est nec femineam per stirpem Caroli IV nepto[38], Eduardo, qui postea Eduardus III Angliae fieret. Philippo VI rege, monarchia Francica maximum potestatis mediaevalis attigit.[37]
Sed Eduardus III, contra Legem Salicam, sibi iure successionis imperium Franciae esse postulavit, quare Bellum Centum Annorum[39] ortum est inter Angliam et Franciam anno 1337, pridie primae undae Mortis atrae,[40] et duravit usque ad annum 1453. Exacti limites multum per tempora mutaverunt, sed regum Anglorum Francicae proprietates extensae manserunt per decennia. Charismaticis cum principibus, sicuti Ioannā Arcensi et La Hire, potentes redintegrationes pugnae Francicae continentalia Anglorum territoria ceperunt. Ut reliqua Europa, Francia Morte atrā valde percussa est; dimidium numeri incolarum Franciae mortuum est hoc in periodo.[41][42] Gens Valesia (1328–1589), incursionibus Ducatūs Burgundiae iuvantibus, Helvetiis feliciter propulsavit. Ea de causa postea crebrae querelae inter Franciam et Hispaniam Habsburgensem ortae sunt.
Aevum modernumRecensere
Francicum Renascentia magnificum progressum culturalem et primam linguae Francicae normalizationem praebuit, quae lingua publica Franciae et lingua aristocratiae Europaeae fieret. Etiam exarserunt plurimi conflictūs militares, Bella Italica nominati, inter Regnum Franciae et potens Sacrum Imperium Romanum Nationis Germanicae. Francici exploratores, sicuti Iacobus Quarterius aut Samuel Camplenius, Franciae terras in Americā vindicaverunt, quod futuram Primi imperii colonialis Francici (Francice Premier empire colonial français) expansionem paravit. Protestantium surrectio in Europā Franciam in bellum civile, Bella religionis nuncupatum, induxit, quorum notissimus casus fuit Caedes Sancti Bartholomei (Francice Massacre de la Saint-Barthélemy) anno 1572, ubi milia Hugenotorum necati sunt.[43] Edicto Namnetense Protestantibus videlicet asseclis Ioanni Calvini et Hugenotis tolerantiam promissa est, quare status rerum internarum iterum quietus est.
Ludovico XIII regnante, animosus cardinalis Richeliaeus Civitatis centralizationi favit et regalem potestatem corroboravit, cum domesticam potestatem in decennio 1620 tenentes dearmaret. Hic castella dominorum qui centralem potestatem provocaverant systematice ruit et privatae violentiae usum (duella, armorum portationem et privati exercitūs possessionem) declamavit. Exeunte anno 1620, Richeliaeus "regium vis monopolium" velut doctrinam stabilivit.[44] Sic, dum cardinalis Richelaeus (1624–42) et suus successor Mazarinus (1642–1661) rebus moderabantur, potestas regiminis centralis aucta est. Bello tricennale (1618–1648) facto Francogallia iterum supremam dominationem militarem atque culturalem nacta est.
Monarchia suum culmen saeculum XVII attigit. Sic Ludovicus XIV (1661–1715) studio Absolutismi adipiscendi maxime progressit atque successit, cum potentes dominos feudales in Castelli Versaliensis aulicos transformaret. Eo regnante fines Francogalliae incommodo nationum adiacentium fortiter propagatae sunt et fecit Franciam praecipuam Europaeam potentiam; quare Francogalli inimicitias Britanniarum Regni meruerunt; in quod cum confligendo opes regni magis magisque fatigatae sunt; imprimis Belli de successione Hispanica inter annos 1701 et 1713 gesti causā. Sed, natio populosissima in Europā facta est et ingens pondus in continentis civilitate, oeconomiā et culturā habuit. Lingua Francica maioris usūs lingua facta est diplomatiae, scientiae, litteris et relationibus internationalibus et hoc modo usque ad saeculum XX mansit.[45]
Ludovico XV, Ludovici XIV pronepote, regnante; Francia Novam Franciam et maiorem Indiae Francicae partem amisit post cladem in Bello Septem Annorum, anno 1763 confecto. Nihilominus, Europaeum eius territorium crescere perrexit, insignibus cum adeptionibus, sicuti Lotharingiā (1766) et Corsicā (1770). Debile impopulareque Ludovici XV gubernium, ob suas pecuniarias, politicas et militares decretiones male excogitatas —non minus quam ob suae domi regiae prodigentiam— monarchiam infamavit, quamobrem indubitabiliter patuerunt Res novae Francicae, quae annos quindecim mortuum post regem acciderent.[46][47]
Res novae FrancicaeRecensere
Pecuniaria ob problemata, rex Ludovicus XVI Ordines generales[48] (Francice États généraux) convocavit, congregatis tribus regni stamentis[49] Maio anni 1789, ut proponerentur solutiones gubernio. Desperatam per rem, Ordinis tertii (Francice Tiers état) legati Conventum nationalem (Francice Assemblée nationale) constituerunt, quod Rerum novarum Francicarum ortum indicat. Agricolae operariique itaque gradatim ad egestatem redacti sunt, simul cives urbani libertatem rerum suarum libere gerendarum expetiverunt quasi postulaverunt. Incursus in Bastillam die 14 Iulii 1789 factus tamquam impulsus initiale fuit rerum novarum Francicarum exarsarum interitique monarchiae Francogallicae. Ineunte Augusto 1789, Conventus nationalis constituens nobilitatis privilegia abolivit,[50] sicuti personalem servitutem et exclusiva venationis iura. Per Declarationem iurum hominis (Francice Déclaration des droits de l'homme), die 27 Augusti anni 1789, Francia iura fundamentalia hominibus stabilivit. Declaratio naturalia libertatem, proprietatem, securitatem et impedimentum contra oppressionem inexstinguibiliaque hominis iura aestimat. Libertas exprimendi et imprimendi declarata est et arbitrariae custodiae prohibitae sunt. Etiam aristocraticorum privilegiorum destructionem sollicitavit et libertatem et iurum aequalitatem omnibus hominibus non minus quam accessum ad publica munera secudum ingenium et haud secundum nativitatem nuntiavit.[51]
Novembre anni 1789, Conventus omnia Ecclesiae Catholicae Romanae bona publicare vendereque decrevit, quae erat maximus proprietarius in natione erat. Iulio anni 1790, Constitutio civilis cleri (Francice Constitution civile du clergé) Ecclesiam Catholicam Francicam denuo ordinavit, tollendā Ecclesiae auctoritate recipendorum tributorum alias inter res.[52] Quae res magnam indignationem in Franciae partibus causaverunt, quod ad bellum civile finem annos postea habiturum induceret. Quamquam rex Ludovicus XVI adhuc satis favoris populi habebat, calamitosa eius fuga in Varennas (Iunio anni 1791) rumores ut is suas politicae salutis spes in peregrinae invasionis ambitū firmaret probare videtur. Quamobrem, eius fides sic labefacta est, ut monarchia dissoluta et instituta res publica sensū stricto crescens possibilitas facta sint.[53]
Napoleo et saeculum XIXRecensere
Cum Napoleo die 9 Novembris 1799 omnium rerum potitus esset, secuta sunt Bella Napoleona de dominione totius Europae gesta, denique autem exitiosa clade apud Lipsiam accepta Francica a coitione devicta est die 18 Iunii 1815. Quo anno Europa in Consilio Vindobonense ordo gentium ac populorum restitutum est etsi reges Europae nationi victae parcerent: Neque Francogallia nimias poenas dare neque ullis provinciis ante annum 1792 adeptis cedere coacta est. Verum monarchia Francica reimposita est. Ludovicus XVIII Burbonicus rex Franciae creatus est.
Eruptis tumultis rerum novarum mensis Februarii Gens Burbonia demum potestate amota est praesesque nuper ortae Secundae Rei Publicae Francicae Ludovicus Napoleo factus est. Anno 1852, ille se ipsum imperatorem titulum Napoleonis III gerens nominavit (Secundum Imperium Francicum 1852–1870). Cum doctrinae Imperialismi indulgeret complures colonias in Africa media ac septentrionali atque in Madagascaria et Indosina expugnari iussit. Victo Bello Germanico-Francico (1870/71) depositus est, Tertiae Respublicae cedens.
Eo fere tempore in Europa binae factiones contrariae ortae sunt: ad unam partem Foedus triplex (1879 imperium Germanicum atque imperium Austro-Hungaricum se foedere iunxerunt; mense Maio 1882 Italia pars eius facta est), ad alteram partem Confoederatio triplex, quae ex Francogallia, Regnis Unitis atque Imperio Russo constitit. (orta 1894–1907).
Saecula XX et XXIRecensere
Litigiorum inter eos causa primum bellum mundanum (1914–18) exarsit. Hoc finito Francogallia una cum coitione victoriam adepta est. Ad secundum bellum mundanum gerendum cum paulo post erupisset (die 1 Septembris 1939) res publica rixarum internarum causa parata non fuit. Linea Maginot inter annos 1930–1940 exstructa cum recentissima arma militaria Germanorum elaboratia essent non iam ullius momenti in Francogallia defendenda fuit.
Exercitus Germani die 10 Maii 1940 terras ad occidentem Germaniae celeriter occupaverunt. Iam mense Iunio Lutetiam asecuti sunt. Die 22 Iunii 1940, respublica Francica assentiri coacta est, quare inferior pars eius directe ad Germaniam pervenit, superior autem cliens imperii Germani factus est. (Regimen Vippiacense) Lutetia a Germanis recuperata, Carolus de Gaulle die 25 Augusti 1944 Quartam Res Publicam pronuntiavit.
Coloniae Francicae post annum 1945 uno corde libertatem expetiverunt: secutus est receptus ex Indosina anno 1954, anno 1956 Marocum et Tunisia se liberas res publicas esse declaraverunt. Finito bello (1954–1962) Algeria se oppressione Francogallica liberavit.
Carolus de Gaulle praeses Quintae Rei Publicae ex anno 1958 usque mensem Aprilem 1969 mansit. De Gaulle eo tempore rei publicae profuit eique prudenter praesidebat: veterem gloriam Francogalliae atque statum eius imperii mundani restituere in animo habuit quare rem publicam suam bombis atomicis instruxit. Interfuit eius etiam reconciliatio cum Germanis, quo ex motu demum Unio Europaea orta est.
Francia ab Unione Europaea condita e numero membrorum facta est una cum civitates quinque aliis: Belgica, Germania, Italia, Luxemburgo, Nederlandia.
Geographia physicaRecensere
Francia hexagonalis (qui autem de geographia Corsicae, Martinicae, Guadalupiae, Guianae Francicae, Reunionis, regionumque aliarum longinquarum legere velit sub illis lemmatibus quaerat), chiliometra quadrata fere 550 000 magna, est terra plerumque humilis in zona orbis terrarum temperata sita. E planitie latissima constituitur quae a Baiona sub Pyrenaeis Atlanticis et praeter fines Hispanicos usque ad Argentoratum, a Rheno inferiori irrigatum Germaniamque observans, patet. Haec planities iugis magnis obliquis interrumpitur. Regio geologica ex amplis alveis sedimentariis (Parisiensis, Aquitaniensis) atque veteribus montibus valde erosis (massa Armoricana, Vosego, Massa Media) conficitur. Regio omnis lateribus euronotulis confinitur montibus excelsioribus, videlicet Alpibus occidentalibus et Pyrenaeis. Hi super Aquitaniam eminent, illas autem a Massa Media Vallis Rhodani dividit.
Cui a finibus Franciae boreo-orientalibus incipit? oportet inter fluvios imprimis enumerare Rhenum qui ex Alpibus Helvetiae oriens et ad boream versus regiones Francicas Alsatiam et Lotharingiam a Badenia-Virtembergia Germaniae dividit, unde per Germaniam boreo-occidentalem et Nederlandiam in mare Germanicum effunditur. Tributarium habet Mosellam, cuius fons in monte Vosego reperitur. Spinalium pagosque Lotharingiae alluit et mox in fines Germaniae pergens cum Rheno iungitur ad urbem quae de hac re nomen Confluentes habet. Inde ad occidentem versus flumina duo e Francia orta per Belgiam et Nederlandiam in mare Germanicum seriatim effluunt, videlicet Mosa quae villam Sedensem alluit, Scaldis quae Cameracum Valencenasque, duo insuper litora Flandrica attingentes, Isera apud Castellum Menapiorum orta, Agnio apud fanum S. Audomari. Huius ostium est in litore Flandrico Francico, illius autem in litore Flandrico Belgico.
Fluminum quae litora Francica attingunt et in Oceanum Britannicum effluunt Quantia et Alteia borealissima sunt, sed et modestiora; quibus succedit Samara, Picardiae flumen maximum, ad cuius ripas stant fanum Sancti Quintini in Viromandia, Ambianum (olim Samarobriva, quod nomen Gallice 'pons Samarae' significat) et Abbatis Villa. Per Normanniam superiorem defluunt Brisella et Arcae flumen Manicamque attingunt, haec prope urbem Deppas, illa iuxta Ultrisportum. Mox flumen multo longius nomine Sequana (prope Divionem ortum) litora septentrionalia inter Honnefluctum et Franciscopolim attingit, urbibus Bario, Novigento, Lutetia, Surisna, Burgivalle, Medanta. Rothomago lotis, tributariis Axona, Matrona, Esia vel Isara, Ebura, Icauna receptis. Denuo inter flumina minora per Normanniam Inferiorem in Manicam defluentes Olinam nominare oportet, fluvius Sagiorum et Cadomi.
Litora Oceani Atlantici attingunt flumina Britanniae Minoris Alaunus et Blavetum, illa per aestuarium Brestiae, hae iuxta urbem Orientem, et insuper Vicinonia quae urbem Redonum tangit.
Alia fluminaRecensere
MontesRecensere
RegionesRecensere
Francia est omnis divisa in undeviginti regiones, et una et centum praefecturas (Francogallice départements), quarum 96 "metropolitanae" (id est in Europa sitae) et quinque Europae foris sunt (Guadalupa, Guiana, Martinica, Reunio et Maiotta). Altera territoria Galliae sunt collectivitates maritimae (Polynesia Gallica, Vallis et Futuna, Sanctus Petrus et Michaelus, Sanctus Bartholomaeus, Nova Caledonia et Sanctus Martinus) et Terrae australes antarcticaeque Francicae.
UrbesRecensere
Maxima urbs, et caput politicum, est Lutetia. Massilia, olim colonia Graecorum, secundum locum tenet, dein Lugdunum et Tolosa.
LinguaeRecensere
Lingua Francogallica ex Francica progressa est, qua Medio Aevo incolae regionis hodiernae Insulae Franciae locuti sunt. Ut reges Franciae imperium protenderunt, sic lingua Francogallica diffusa est. Iam anno 1539 Franciscus I rex constituit, ut lingua Francogallica sit unica regni sui lingua publica. Nihilo minus saeculo duodevicensimo exeunte tantum fere media regi subiectorum pars Francogallice locuti sunt.[54] Rebus novis Francicis confectis linguae regionales publice oppugnatae sunt; anno 1951 demum per "Loi Deixonne" ut linguae regionales docerentur concessum est.[55] Etiam his diebus articulo altero constitutionis anni 1958 constitutum est, ut lingua Francica sit unica publica reipublicae lingua. Non solum est lingua in Francia passim adhibita, sed etiam instrumentum culturae Francicae in toto orbe terrarum. Linguae regionales propter migrationes et nimiam linguae Francogallicae gravitatem (etiam in mediis commonicationis socialis) periclitantur. Francia Europaeam de linguis regionalibus ac minoribus Chartam quidem subscripsit, pactum tamen non sanxit, quod partes chartae cum constitutione Franciae non conveniunt. Ab anno 2008 linguae regionales in articulo 75-1 constitutionis Franciae hereditas culturalis dicuntur.[56]
Linguae regionum in Francia sunt
- Linguae Francogallicae (Langues d’oïl) in Francia septentrionali, quae partim dialecti linguae Francogallicae habentur, ut puta Picardica, Normannica, Gallonica, Pictavino-Santonica, Vallonica et Campanica
- Arpitanica ((Franco-Provençal) in Francia in pristina regione Sabaudia (sed etiam in Italia et Helvetia) adhibita
- Occitana in Francia meridiana
- Catalana in praefectura Pyrenaeo Orientali
- Alemannica in Alsatia
- Lotharingica (Theodisca) in Francia boreoccidentali
- Vasconica cum dialectis suis in Francia austro-occidentali
- Britonica in Britannia Minore
- Corsica in insula homonyma
- Batava Belgica in Francia septentrionali
- Praeterea multae aliae linguae ab illis, qui in Franciam immigraverunt, necnon ab incolis territoriorum transmarinorum adhibentur.
ReligionesRecensere
Francia est res publica laicistica, id est: civitas et religiones plane separatae sunt. Cum a magistratibus nulla de religionibus fidelibusque indicia colligantur, numeri eorum, qui singulis religionibus adhaerent, non nisi taxatione circumscribi possunt. Indicia communitatum religiosarum inter se saepe valde differunt, quare etiam numeri sequentes non nisi cautela tractandi sunt. Secundum periodicum Le Monde des religions, 51 centesimae Francogallorum se esse Catholicos, 31 centesimae nulli religioni adhaerere, fere 9 centesimae Musulmanos, 3 centesimae se esse Protestantes affirmant. Paene omnes ecclesiae Protestantes Franciae, quarum Ecclesia Reformata Franciae (L’Église réformée de France) est maxima, in Foederatione Protestantica Franciae (Fédération protestante de France) collaborant. Fere 1 centesima incolarum se Iudaeos esse confitentur. Ex his indiciis sequitur in Francia esse 32 milliones Catholicorum, 5.7 milliones Musulmanorum, 1.9 milliones Protestantium et 600 000 Iudaeorum, praeterea 20 milliones hominum, qui nulli religioni adhaerent. 6% quaesitorum alia vel nihil dicunt. Catholicorum, ut ex quaestionibus concluditur, tantum parva pars re vera inter credentes numerari potest vel liturgias frequentat, sed contra sunt etiam, qui traditionem Catholicam cum magno rigore ac diligentissime sequantur. Praeterea sunt in Francia plus quam decies centena milia hominum, qui Ecclesiis Orthodoxis aut Orthodoxis Orientalibus adhaerent, fere 600 000 Buddhistarum necnon magnus numerus ad Hindiusmum pertinentium.
Cultura et artesRecensere
Francia multa saecula est sedes culturae confectae: multi artifices Francici fuerunt inter celeberrimis eorum temporis, et Francia iam cognoscitur et admirationi est ob suam copiosam culturae memoriam. Continua regimina politica artis fabricationem semper promoverunt, et inauguratio Ministerii Culturae anno 1959 culturalem civitatis patrimonium conservare adiuvat et in publicum prodit. Ministerium Culturae subsidia artificibus concedit, culturam Francicam per mundum promovet, ferias et alios culturae eventus sustinet, monumenta historica tutatur. Praeterea, gubernatio Francica legitimam culturae exceptionem prospere sustentat, ut opera audiovisualia intra republica confecta defendat.
Francia est civitas, quae maximum mundi numerum peregrinatorum quotannis accipit, praecipue ob instituta culturae at aedificia historica omnem per terram inserta. Reipublicae sunt circa mille ducenta museorum, quae plusquam quingenties centena milia hominum quotannis invisunt.[58] Gravissimi culturae situs a gubernatione administrantur, exempli gratia ab officio publico Centre des monuments nationaux, quod circa centum historica civitatis monumenta procurat. Fere 43 180 aedificia ut monumenta historica protecta, plerumque domicilia (multa castella) et templa religiosa (cathedrales, basilicas, ecclesias), sed etiam signa, lapides memoriales, et hortos comprehendunt.
HominesRecensere
Sancti notabilesRecensere
AliiRecensere
MariannaRecensere
Marianna (Francice Marianne), allegorica libertatis figura, est una ex nonnullis Reipublicae Francicae imaginibus notissimis.
Dies feriatiRecensere
Index dierum festorum, qui tota in Francia celebrantur.
1 Ianuarii | primus incipientis anni dies (Jour de l’An) |
Feria secunda Paschae | (Lundi de Pâques) |
1 Maii | Dies Laboris (Fête du travail) |
8 Maii | Dies victoriae (Fête de la Victoire) (deditio Germaniae Nazisticae anno 1945 subscripta) |
Ascensio Domini | (Jour de l’Ascension) |
Feria Secunda Pentecostes | (Lundi de Pentecôte) |
14 Iulii | Dies festus nationis (Fête nationale) vel Dies festus foederationis (Fête de la fédération), quo impetus in Bastille carcerem anno 1789 memoratur |
15 Augusti | Assumptio Beatae Mariae Virginis (Assomption) |
1 Novembris | Sollemnitas Omnium Sanctorum (Toussaint) |
11 Novembris | Indutiae (Francogallice Armistice) anno 1918 ad Compendium initae, quibus primum bellum mundanum confectum est |
25 Decembris | Christi Natalis (Noël) |
NotaeRecensere
- ↑ Etiam Francogallia seu Gallia.
- ↑ Articulus I Constitutionis Francicaa: ... La France est une République indivisible, laïque, démocratique et sociale.
- ↑ Overcoming barriers: Human mobility and development (Anglice).Relatio Progressūs Humani anni 2009. Programma Progressūs Nationum Unitarum. Novi Eboraci. ISBN 978-0-230-23904-3.
- ↑ Field listing – GDP (official exchange rate) (Anglice), archivatum in Wayback Machine die 4 Octobris anni 2008. Liber Factorum Mundanorum CIA.
- ↑ «World Population Prospects – The 2006 Revision» (PDF) (Anglice). NU. Inspectum die 27 Aprilis anni 2010. Cópia arquivada (PDF) em 10 de março de 2011
- ↑ «World Health Organization Assesses the World's Health Systems» (Anglice, Arabice, Sinice, Francice, Russice et Hispanice). Relatio OMS. Die 8 Decembris anni 2010. Inspectum die 16 Iulii anni 2011.
- ↑ «The Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) military expenditure database» (Anglice). Milexdata.sipri.org. Inspectum die 16 Iulii anni 2011.
- ↑ «Federation of American Scientists : Status of World Nuclear Forces» (Anglice). Fas.org. Die 26 Maii anni 2010. Inspectum die 9 Augusti anni 2010.
- ↑ Sic Ephemeris.
- ↑ Lugge (1960).
- ↑ "Francia" in Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon universale (1698) ~
- ↑ Synodus Episcoporum Bollettino.
- ↑ La chanson de Roland v. 16.
- ↑ Rollan a Saragossa v. 278.
- ↑ 15.0 15.1 15.2 15.3 Ioannes (Jean) Carpentier (dir.), Franciscus (François) Lebrun (dir.), Alanus (Alain) Tranoy, Elizabetha (Élisabeth) Carpentier et Ioannes Maria (Jean-Marie) Mayeur cum Iacobi(Jacques) Le Goff praefatione, Histoire de France (Francice), Points Seuil, coll. " Histoire ", Lutetiae, 2000 (I ed. anno 1987), p. 17 ISBN 2-02-010879-8.
- ↑ Carpentier et al. 2000, pp. 20–24.
- ↑ «Megaliths of Carnac: Introduction» (Anglice). menhirs.tripod.com. Inspectum die 7 Ianuarii anni 2010.
- ↑ The Cambridge ancient history (Anglice). [S.l.]: Cambridge University Press. 2000. p. 754. ISBN 978-0-521-08691-2. Inspectum die 23 Ianuarii anni 2011.
- ↑ Claudius (Claude) Orrieux (1999). A history of ancient Greece. [S.l.]: John Wiley & Sons. p. 62. ISBN 978-0-631-20309-4. Inspectum 23 Ianuarii anni 2011.
- ↑ Carpentier et al. 2000, p. 29.
- ↑ «Provence in Stone». Life. Die 13 Iulii anni 1953. p. 77.
- ↑ Carpentier et al. 2000, pp. 44–45.
- ↑ 23.0 23.1 23.2 Carpentier et al. 2000, pp. 53–55.
- ↑ Woolf, G. (1998). Becoming Roman: the origins of provincial civilization in Gaul (Anglice). Cantabrigiae: Cambridge University Press.
- ↑ Carpentier et al. 2000, pp. 76–77
- ↑ Carpentier et al. 2000, pp. 79–82
- ↑ Carpentier et al. 2000, p. 81.
- ↑ Carpentier et al. 2000, p. 84.
- ↑ Carpentier et al. 2000, pp. 84–88.
- ↑ «Faith of the Eldest Daughter – Can France retain her Catholic heritage?» (Anglice). Wf-f.org. Inspectum die 17 Iulii anni 2011.
- ↑ Bradbury, Jim (2 Augusti anni 2004). The Routledge Companion to Medieval Warfare (Anglice). [S.l.]: Routledge. pag. 19–. ISBN 978-1-134-59847-2.
- ↑ «France» (Anglice). Berkley Center for Religion, Peace, and World Affairs. Inspectum die 14 Decembris anni 2011.
- ↑ «Treaty of Verdun» (Anglice). History.howstuffworks.com. Die 27 Februarii anni 2008. Inspectum 17 Iulii anni 2011.
- ↑ «History of France – The Capetian kings of France: AD 987–1328» (Anglice). Historyworld.net. Inspectum die 21 Iulii anni 2011.
- ↑ 35.0 35.1 Ioannes Benedictus (Jean-Benoit Nadeau); Iulia (Julie) Barlow (die 8 Ianuarii anni 2008). The Story of French (Anglice). [S.l.]: St. Martin's Press. pp. 34–. ISBN 978-1-4299-3240-0. Inspectum pridie Idus Martias anni 2018.
- ↑ «Massacre of the Pure». Time. Novi Eboraci. Die 28 Aprilis anni 1961.
- ↑ 37.0 37.1 37.2 Albertus (Albert) Guerard, France: A Modern History (Anglice) (University of Michigan Press: Ann Arbor, 1959) pag. 100, 101.
- ↑ Neptus, Filius fratris, in Actis S. Rudesindi Episcopi tom. 1. Martii pag. 105. Apud Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et alii.
- ↑ Don O'Reilly. "Hundred Years' War: Joan of Arc and the Siege of Orléans" (Anglice). TheHistoryNet.com.
- ↑ «France VII» (Anglice). Microsoft Encarta Online Encyclopedia 2009. Webcitation.org.
- ↑ Emmanuel Le Roy Ladurie (1987). "The French peasantry, 1450–1660" (Anglice). University of California Press. p. 32. ISBN 0-520-05523-3.
- ↑ Petrus (Peter) Turchin (2003). [Historical dynamics: why states rise and fall] (Anglice). Princeton University Press. p. 179. ISBN 0-691-11669-5.
- ↑ «Massacre of Saint Bartholomew's Day» (Anglice). Britannica.com. Inspectum die 21 Iulii anni 2011.
- ↑ Tilly, Carolus (Charles) (1985). "War making and state making as organized crime" (Anglice) in Bringing the State Back In, ed. P.B. Evans, D. Rueschemeyer, & T. Skocpol. Cantabrigiae: Cambridge University Press, 1985. p. 174.
- ↑ and Diplomacy». Nakedtranslations.com. Inspectum die 21 Iulii anni 2011.
- ↑ «BBC History: Louis XV (1710–1774)» (Anglice). BBC. Inspectum die 21 Iulii anni 2011.
- ↑ «Scholarly bibliography by Colin Jones (2002)» (PDF) (Anglice). Inspectum die 21 Iulii anni 2011.
- ↑ Vide neolatinlexicon.org, ubi dicitur "legislature: Estates-General (as in early modern Holland or France) / ordines (v. potestates) generales (Milton)".
- ↑ Vide [Glossarium ad scriptores mediae et infimae Latinitatis] in interrete, ubi dicitur "STAMENTUM, Ordo, Gall. Etat, Hisp. Estamento. Constitut. Eccl. Valent. inter Concil. Hispan. tom. 4. pag. 188".
- ↑ Robinson, Iacobus (James) Harvey (1906). Readings in European History (Anglice). Bostoniae: Ginn. pp. 435ff. OCLC 870461. Inspectum die 16 Ianuarii anni 2011.
- ↑ Fremont-Barnes, Gregorius (Gregory) (2007). Encyclopedia of the Age of Political Revolutions and New Ideologies, 1760-1815 (Anglice). [S.l.]: Greenwood. p. 190. Inspectum pridie Idus Martias anni 2018.
- ↑ D., Popkin, Ieremias (Jeremy) (Kalendis Ianuarii anni 2010). short history of the French Revolution (Anglice). [S.l.]: Pearson Education. ISBN 0205693571. OCLC 780111354
- ↑ Thompson, Iacobus Matthaeus (James Matthew) (1943), The French Revolution (Francice), Oxoniae.
- ↑ Haensch et Tümmers 1993:247.
- ↑ Günther et Tümmers 1993:251.
- ↑ Litterae constitutionis (Francice) in pagina legifrance.gouv.fr.
- ↑ De UCI Pro-Tour
- ↑ Ministère de la Culture et de la Communication, "Cultura statistics," Graves numeri.
Nexus interni
BibliographiaRecensere
- Casali, Dimitri, et Christophe Beyeler. 2012. L'Histoire de France vue par les peintres. Lutetiae: Flammarion. ISBN 978-2-08-127981-0.
- Haensch, Günther, et Hans J. Tümmers. 1993. Frankreich: Politik, Gesellschaft, Wirtschaft. Monaci. ISBN 3-406-37491-3.
- Lugge, Margret. 1960. "Gallia" et "Francia" im Mittelalter: Untersuchungen über den Zusammengang zwischen geographisch-historischer Terminologie und politischem Denken vom 6.-15. Jahrhundert. Bonnae.
- Masson, Ioannes Papirius. 1618. Descriptio fluminum Galliae, qua Francia est. Lutetiae: Quesnel. Textus, gallica.bnf.fr.
- Price, Roger. 2014. A Concise History of France. Cantabridgiae: Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-01782-5.
- Robb, Graham. 2007. The Discovery of France: A Historical Geography from the Revolution to the First World War. Novi Eboraci: Norton. ISBN 978-0-393-05973-1.
- Sévillia, Jean. 2013. Histoire passionnée de la France. Lutetiae: 2013. ISBN 978-2-262-04107-6.
- Sloterdijk, Peter. 2013. Mein Frankreich. Berolini: Suhrkamp. ISBN 978-3-518-46297-3.
Nexus externiRecensere
Lege Γαλλία ("Francia") apud Vicipaediam lingua Graeca antiqua scriptam |
Civitates | Albania · Andorra · Armenia · Atropatene · Austria · Belgica · Bosnia et Herzegovina · Britanniarum regnum · Bulgaria · Cechia · Civitas Vaticana · Croatia · Cyprus · Dania · Estonia · Finnia · Francia · Georgia · Germania · Graecia · Helvetia · Hibernia · Hispania · Hungaria · Islandia · Italia · Lettonia · Lichtenstenum · Lituania · Luxemburgum · Macedonia Septentrionalis · Melita · Moldavia · Monoecus · Mons Niger · Nederlandia · Norvegia · Polonia · Portugallia · Romania · Russia · Ruthenia Alba · Serbia · Sanctus Marinus · Slovacia · Slovenia · Suecia · Turcia · Ucraina |
---|---|
Civitates statu dubio | Abascia · Carabachia Superior · Cyprus septentrionalis · Donetskensis · Kosovia · Luganskensis · Ossetia Meridionalis · Transnistria |
Territoria obnoxia et statu dubio | Acroterium et Decelea · Caesarea insula · Crimaea · Faeroae · Gibraltaria · Lisia · Riduna · Monapia · Sargia |
Austria • Belgica • Bulgaria • Cechia • Croatia • Cyprus • Dania • Estonia • Finnia • Francia • Germania • Graecia • Hibernia • Hispania • Hungaria • Italia • Lettonia • Lituania • Luxemburgum • Melita • Nederlandia • Polonia • Portugallia • Romania • Slovacia • Slovenia • Suecia Capsae cognatae: Duces civitatum • Primi ministri | |
Vincentius Auriol 1947 • Renatus Coty 1954 • Carolus de Gaulle 1958 • Georgius Pompidou 1969 • Valerius Giscard d'Estaing 1974 • Franciscus Mitterrand 1981 • Iacobus Chirac 1995 • Nicolaus Sarkozy 2007 • Franciscus Hollande 2012 • Emmanuel Macron 2017 Opus geopoliticum • Porta Unionis Europaeae • Duces civitatum Europaearum hodiernarum • Porta Franciae • Index praesidum rei publicae Francicae Capsae cognatae: Duces civitatum Unionis Europaeae • Reges Francorum • Principes Franciae 1799–1946 • Primi ministri Franciae | |
Michael Debré 1959 • Georgius Pompidou 1962 • Mauritius Couve de Murville 1968 • Iacobus Chaban-Delmas 1969 • Petrus Messmer 1972 • Iacobus Chirac 1974 • Raimundus Barre 1976 • Petrus Mauroy 1981 • Laurentius Fabius 1984 • Iacobus Chirac 1986 • Michael Rocard 1988 • Editha Cresson 1991 • Petrus Bérégovoy 1992 • Eduardus Balladur 1993 • Alanus Juppé 1995 • Leonillus Jospin 1997 • Ioannes Petrus Raffarin 2002 • Dominicus de Villepin 2005 • Franciscus Fillon 2007 • Ioannes Marcus Ayrault 2012 • Manuel Valls 2014 • Bernardus Cazeneuve 2016 • Eduardus Philippe 2017 Opus geopoliticum • Porta Unionis Europaeae • Porta Franciae • Gubernatores civitatum Europaearum hodiernarum Capsae cognatae: Gubernatores civitatum sociarum Unionis Europaeae • Praesides Franciae • Praesides consilii Franciae 1871–1959 Ministri ab agricultura • a circumiectu • a cultura • ab eruditione • ab iustitia • a labore • a munitione • ab oeconomia • a rebus externis • a rebus internis • a valetudine | |
Mauritius Couve de Murville 1959 • Michael Debré 1968 • Mauritius Schumann 1969 • Michael Jobert 1973 • Ioannes Sauvagnargues 1974 • Ludovicus de Guiringaud 1976 • Ioannes François-Poncet 1978 • Claudius Cheysson 1981 • Rolandus Dumas 1984 • Ioannes Bernardus Raimond 1986 • Rolandus Dumas 1988 • Alanus Juppé 1993 • Herveus de Charette 1995 • Hubertus Védrine 1997 • Dominicus de Villepin 2002 • Michael Barnier 2004 • Philippus Douste-Blazy 2005 • Bernardus Kouchner 2007 • Michaela Alliot-Marie 2010 • Alanus Juppé 2011 • Laurentius Fabius 2012 • Ioannes Marcus Ayrault 2016 • Ioannes Ivo Le Drian 2017 Opus geopoliticum • Porta Unionis Europaeae • Porta Franciae • Ministri a rebus externis civitatum Europaearum hodiernarum Capsae cognatae: Primi ministri Franciae • Ministri rerum externarum Francici 1870–1959 | |
Capsae cognatae: Praefecturae Franciae • Provinciae Franciae antiquiores | ||||||
Hugo Capetius 987 · Robertus II 996 · Henricus I 1031 · Philippus I 1060 · Ludovicus VI 1108 · Ludovicus VII 1137 · Philippus II 1180 · Ludovicus VIII 1223 · Ludovicus IX 1226 · Philippus III 1270 · Philippus IV 1285 · Ludovicus X 1314 · Ioannes I 1316 · Philippus V 1316 · Carolus IV 1322 · Philippus VI 1328 · Ioannes II 1350 · Carolus V 1364 · Carolus VI 1380 · Carolus VII 1422 · Ludovicus XI 1461 · Carolus VIII 1483 · Ludovicus XII 1498 · Franciscus I 1515 · Henricus II 1547 · Franciscus II 1559 · Carolus IX 1560 · Henricus III 1574 · Henricus IV 1589 · Ludovicus XIII 1610 · Ludovicus XIV 1643 · Ludovicus XV 1715 · Ludovicus XVI 1774–1792 · Ludovicus XVIII 1814–1824 · Carolus X 1824–1830 · Ludovicus Philippus 1830–1848 Capsae cognatae: Principes Franciae 1799–1946 · Praesides Franciae 1947– | |
Napoleo Bonaparte primus consul 1799, imperator 1804 • Ludovicus XVIII rex 1814 • Carolus X 1824 • Ludovicus Philippus 1830 • Ludovicus Napoleo Bonaparte praeses 1848, imperator 1851 • Adolphus Thiers praeses 1871 • Patricius de Mac-Mahon 1873 • Iulius Grévy 1879 • Maria Franciscus Sadi Carnot 1887 • Ioannes Casimir-Perier 1894 • Felix Faure 1895 • Aemilius Loubet 1899 • Armandus Fallières 1906 • Raimundus Poincaré 1913 • Paulus Deschanel 1920 • Alexander Millerand 1920 • Gasto Doumergue 1924 • Paulus Doumer 1931 • Albertus Lebrun 1932 • Philippus Pétain princeps civitatis Francicae 1940–1944 • Carolus de Gaulle praeses Franciae liberae 1940, praeses regiminis provisorii 1944 • Felix Gouin 1946 • Georgius Bidault 1946 | |
Capsae cognatae: Praesides consilii Franciae 1871–1959 • Ministri rerum externarum Francici 1959– | ||||||||
Alnensis • Alsatia • Andecavensis • Artesia • Arvernia • Aurelianensis • Navarra et Beneharnum • Bituricensis • Bononiensis • Borboniensis • Britannia Minor • Burgundia • Campania et Bria • Cenomanensis et Perticensis • Corsica • Delphinatus • Flandria Hannonia Camaracensis • Fuxiensis Donnezan Andorra • Guienna et Vasconia • Insula Franciae • Lemovicensis • Liber Comitatus • Linguadocia • Lotharingia et Barrensis • Lugdunensis • Marchia • Nivernensis • Normannia • Parisiensis • Picardia • Pictaviensis • Portus Gratiae • Provincia • Ruscino • Salmuriensis • Santonensis et Inculismensis • Sedanensis • Tres Episcopatus • Turonensis Alsace • Anjou • Artois • Aunis • Auvergne • Berry • Boulonnais • Bourbonnais • Bourgogne • Bretagne • Champagne et Brie • Corse • Dauphiné • Flandres Hainaut et Cambrésis • Foix Donnezan et Andorre • Franche-Comté • Guienne et Gascogne • Le Havre • Île de France • Languedoc • Haut et Bas Limousin • Lorraine et Barrois • Lyonnais • Maine et Perche • Haute et Basse Marche • Navarre et Béarn • Nivernais • Normandie • Orléanais • Prévoté et Vicomté de Paris • Picardie et Pays reconquis • Haut et Bas Poitou • Provence • Roussillon • Saintonge et Angoumois • Saumurois • Principauté de Sedan • Touraine • Trois Évêchés Capsae cognatae: Regiones Franciae | |