Symbolismus (artes)
Symbolismus fuit motus artis qui saeculi undevicensimi exeunte ex fontibus Francicis, Russicis, et Belgicis in poesi et aliis artibus ortus est, imprimis in litteris, praecipue in Caroli Baudelaire Les Fleurs du mal, libro poematum anno 1857 divulgato. Opera Edgari Allan Poe, quae Baudelaire, magnopere admirans, in Francicum convertit, magnam auctoritatem hoc in motu habebant, fonsque multorum quotidianorum troporum, allegoriarum et imaginum erant. Fundamenta huius aesthetica a Stephano Mallarmé et Paulo Verlaine decennia annis 1860 et 1870 diligenter iacta est. Annis 1880, haec aesthetica, in serie edictorum articulatim dicta, aetatem artificum et scriptorum attraxit. Nomen symbolista ipsum primum ab Ioanne Moréas iudice litterario adhibitum est, qui vocabulum excogitavit ad symbolistas a cognatis degeneris litterarum et artis oculorum distinguendos. Symbolismus artis, ad modum litterarum cognatus cum autem ab illo distinctus sit, ad quoddam hermetismum et gothicum Romanticismi elementum pertinet.
Symbolistae
recenserePraecursores
recensere- Gulielmus Blake (1757–1827), scriptor Anglicus (Songs of Innocence)
- Caspar David Friedrich (1774–1840), pictor Germanicus (Wanderer above the Sea of Fog)
- Alexander Puškin (1799–1837), poeta et scriptor Russicus (Евгений Онегин)
- Đorđe Marković Koder (1806–1891), poeta Serbicus (Romoranka)
- Gerardus de Nerval (1808–1855), poeta Francicus
- Iulius Amadeus Barbey d'Aurevilly (1808–1889), scriptor Francicus
- Edgarus Allan Poe (1809–1849), poeta et scriptor Americanus (The Narrative of Arthur Gordon Pym of Nantucket)
- Michael Lermontov (1814–1841), poeta et scriptor Russicus (Герой нашего времени)
- Carolus Baudelaire (1821–1867), poeta Francicus (Les Fleurs du mal)
- Gustavus Flaubert (1821–1880), scriptor Francicus (Madame Bovary)
- Dantes Gabriel Rossetti (1828–1882), poeta et pictor Anglicus (Beata Beatrix)
- Christina Rossetti (1830–1894), poeta Anglica
Auctores
recensere- Francici
- Augustus Villiers de l'Isle-Adam (1838–1889)
- Stephanus Mallarmé (1842–1898)
- Paulus Verlaine (1844–1896)
- Arthurus Rimbaud (1854–1891)
- Albertus Samain (1858–1900)
- Rémy de Gourmont (1858–1915)
- Gustavus Kahn (1859–1936)
- Iulius Laforgue (1860–1887)
- Rachilde (1860–1953)
- Paulus Adam (1862–1920)
- Franciscus Vielé-Griffin (1863–1937)
- Henricus de Régnier (1864–1936)
- Albertus Aurier (1865–1892)
- Marcellus Schwob (1867–1905)
- Paulus Valéry (1871–1945)
- Paulus Fort (1872–1960)
- Alfredus Jarry (1873–1907)
- Carolus Vildrac (1882–1971)
- Georgius Duhamel (1884–1966)
- Alexander Mercereau (1884–1945)
- Iulius Romains (1885–1972)
- Russici
- Innocentius Annenskij (1855–1909)
- Theodorus Sologub (1863–1927)
- Demetrius Merežkovskij (1865–1941)
- Venceslaus Ivanov (1866–1949)
- Constantinus Bal'mont (1867–1942)
- Zinaida Gippius (1869–1945)
- Valerius Brjusov (1873–1924)
- Ioannes Konevskoj (1877–1901)
- Maximilianus Vološin (1877–1932)
- Alexander Blok (1880–1921)
- Andreas Belyj (1880–1934)
- Belgici
- Aemilius Verhaeren (1855–1916)
- Georgius Rodenbach (1855–1898)
- Albertus Giraud (1860–1929)
- Mauritius Maeterlinck (1862–1949)
- Leo Frédéric (1865–1940)
- Albertus Mockel (1866–1945)
- Georgici
- Gregorius Robakidze (1880–1962)
- Valerianus Gaprindashvili (1888–1941)
- Sergius Kldiashvili (1893–1986)
- Paulus Iashvili (1894–1937)
- Alexander Tsirekidze (1894–1923)
- Kolau Nadiradze (1895–1991)
- Titianus Tabidze (1895–1937)
- Georgius Leonidze (1899–1966)
- Armenici
- Levon Shant (1869–1951)
- Siamanto (1878–1915)
- Daniel Varujan (1884–1915)
- Gostan Zarian ( 1885–1969)
- Misak Metsarents (1886–1908)
- Serbici
- Aleksa Šantić (1868–1924)
- Jovan Dučić (1871–1943)
- Svetozar Ćorović (1875–1919)
- Milan Rakić (1876–1938)
- Borisav Stanković (1876–1927)
- Jovan Skerlić (1877–1914)
- Isidora Sekulić (1877–1958)
- Petrus Kočić (1877–1916)
- Vladislaus Petković Dis (1880–1917)
- Sima Pandurović (1883–1960)
- Veljko Petrović (poet) (1884–1967)
- Alii
- Antonius Lange (1861–1929), Polonicus
- Thaddeus Miciński (1873–1918), Polonicus
- Stanislaus Korab-Brzozowski (1876–1901), Polonicus
- Ioannes Moréas (1856–1910), Graecus
- Ioannes da Cruz e Sousa (1861–1898), Brasilianus
- Stuartus Merrill (1863–1915), Americanus
- Sophus Claussen (1865-1935), Danus
- Camilus Pessanha (1867–1926), Lusitanus
- Otokar Březina (1868–1929), Cechicus
- Jurgis Baltrušaitis (1873–1944), Lithuanicus
- Ioannes Krasko (1876–1958), Slovacicus
- Renatus Vivien (1877–1909), Anglicus
- Iosephus Murn Aleksandrov (1879–1901), Slovenivus
- Aemilius Nelligan (1879–1941), Canadianus
- Ady Endre (1877–1919), Hungaricus
- Georgius Bacovia (1881–1957), Romanianus
- Mathaeus Caragiale (1885–1936), Romanianus
- Dimcho Debelyanov (1887–1916), Bulgarianus
- Caesar Saccaggi (1868–1934) Italicus
Auctoritas in litteris Anglicis
recensere- Georgius MacDonald (1824–1905)
- Algernon Carolus Swinburne (1837–1909)
- Anscharius Wilde (1854–1900)
- Franciscus Thompson (1859–1907)
- Rosamunda Marriott Watson (1860–1911)
- Gulielmus Butler Yeats (1865–1939)
- Arthurus Symons (1865–1945)
- Ioannes Gray (1866–1934)
- Ernestus Dowson (1867–1900)
- Georgius Sterling (1869–1926)
- Olive Custance (1874–1944)
- Wallace Stevens (1879–1955)
- Iacobus Elroy Flecker (1884–1915)
- Editha Sitwell (1887–1964)
- T. S. Eliot (1888–1965)
- Conradus Aiken (1889–1973)
- Clark Ashton Smith (1893–1961)
- Hart Crane (1899–1932)
- Catherina Mansfield (1888–1923)
Symbolistici oculorum artifices
recensere- Russici
- Victor Vasnetsov (1848–1926)
- Michael Vrubel (1856–1910)
- Michael Nesterov (1862–1942)
- Leo Bakst (1866–1924)
- Basilius Kandinsky (prima opera) (1866–1944)
- Constantinus Somov (1869–1939)
- Alexander Benois (1870–1960)
- Victor Borisov-Musatov (1870–1905)
- Constantinus Bogaevsky (1872–1943)
- Nicolaus Roerich (1874–1947)
- Ioannes Bilibin (1876–1942)
- Francici
- Petrus Puvis de Chavannes (1824–1898)
- Gustavus Moreau (1826–1898)
- Henricus Fantin-Latour (1836–1904)
- Odilon Redon (1840–1916)
- Paulus Gauguin (1848–1903)
- Gaston Bussière (1862–1929)
- Carolus Filiger (1863–1928)
- Lucianus Lévy-Dhurmer (1865–1953)
- Aemilius Bernard (1868–1941)
- Belgici
- Felicianus Rops (1855–1898)
- Ferdinandus Khnopff (1858–1921)
- Ioannes Delville (1867–1953)
- Leo Spilliaert (1882–1946)
- Gulielmus Degouve de Nuncques(1867–1935)
- Alii
- Arnoldus Boecklin (1827–1901), Helveticus
- Georgius Fridericus Watts (1817–1904), Anglicus
- Ioannes Gulielmus Waterhouse (1849–1917), Anglicus
- Arthurus Bowen Davies (1863–1928), Americanus
- Ioannes Toorop (1858–1928), Nederlandicus
- Jacek Malczewski (1854–1929), Polonicus
- Ioannes Segantini (1858–1899), Italicus
- Franciscus Stuck (1863–1928), Germanus
- Ferdinandus Hodler (1853–1918), Helveticus
- Gustavus Klimt (1862–1918), Austrianus
- Eduardus Munch (1863–1944), Norvegicus
- Hugo Simberg (1873–1917), Finnicus
- Ioannes Duncan (1866–1945), Scotus
- Nicolaus Čiurlionis (1875–1911), Lithuanicus
- Eliseu Visconti (1866–1944), Brasilianus
- Felix Casorati (1883–1963), Italicus
- Ze'ev Raban (1890–1970), Polonicus-Israeliticus
Compositores symbolistici
recensere- Ricardus Wagner (1813–1883), Germanus
- Gabriel Fauré (1845–1924), Francicus
- Carolus Loeffler (1861–1935), Americanus
- Claudius Debussy (1862–1918), Francicus
- Ericus Satie (1866–1925), Francicus
- Mieczysław Karłowicz (1876–1909), Polonicus
- Alexander Skrjabin (1872–1912), Russicus
- Mauritius Ravel (1875–1937), Francicus
- Nicolaus Čiurlionis (1875–1911), Lithuanicus
- Cyril Scott (1879–1970), Anglicus
- Carolus Szymanowski (1882–1937), Polonicus
Pinacotheca
recensere-
Gustavus Klimt, Allegoria Sculpturae.
-
Ioannes Toorop (1858–1928), Tres Nuptae.
-
Ferdinandus Khnopff, Tus.
-
Carolus Schwabe, Mors Fossoris Sepulcrorum, compendium signorum symbolisticorum.
-
Franciscus von Stuck, Susanna.
-
Tegmen libri Theatri Alexandri Blok (1909).
Nexus interni
Bibliographia
recensere- Balakian, Anna. 1967. The Symbolist Movement: A Critical Appraisal. Novi Eboraci: Random House.
- Delvaille, Bernard. 1971. La poésie symboliste: anthologie. Lutetiae: Seghers. ISBN 2221501616.
- Facos, Michelle. 2009. Symbolist Art in Context. Berkeleiae: University of California Press. ISBN 9780520254992, ISBN 9780520255821.
- Harvey, Paul, et J. E. Heseltine, eds. 1959. The Oxford Companion to French Literature. Oxoniae: Oxford University Press. ISBN 0198661045.
- Houston, John Porter, et Mona Tobin Houston. 1980. French Symbolist Poetry: An Anthology. Bloomington: Indiana University Press. ISBN 0253202507.
- Jullian, Philippe. 1973. The Symbolists. Oxoniae: Phaidon; Novi Eboraci: E. P. Dutton. ISBN 0714817392.
- Lehmann, Andrew George. (1950), 1968. The Symbolist Aesthetic in France 1885–1895. Oxoniae: Basil Blackwell.
- Praz, Mario. 1930. The Romantic Agony Londinii: Oxford University Press. ISBN 0192810618.
- Symons, Arthur. (1899), 1919. The Symbolist Movement in Literature..
- Wilson, Edmond. Axel's Castle: A Study in the Imaginative Literature of 1870–1930. Library of America. Internet Archive. ISBN 9781598530131.
Nexus externi
recensereVicimedia Communia plura habent quae ad picturas symbolisticas spectant (Symbolist paintings, Symbolism (arts)). |
Vicicitatio habet citationes quae ad Symbolismus (artes) spectant. |
- Corpus artis symbolisticae Germanicae, www.symbolismus.com
- Les Poètes maudits Pauli Verlaine, www.poetes.com
- Pinacotheca symbolistarum, www.artmagick.com (ArtMagick)
- Quid est symbolismus in arte, www.tendreams.org (Ten Dreams Galleries)
- Symbolismus, serdar.hizli-art.com (de Gustavo Moreau, Petrus Puvis de Chavannes, Odilon Redon)
- Symbolismus literarius, digitalcommons.unl.edu (in A Companion to Modernist Literature and Culture, 2006)