Vide etiam paginam discretivam: Mediolanum (discretiva)

Mediolanum[1] (Italiane Milano) est urbs Italiae, circiter 1 398 715 incolarum, caput regionis Langobardiae et urbis metropolitanae Mediolanensis. Urbani Mediolanenses[1] vel Ambrosiani appellantur. Condita circa 590 a.C.n. a tribu Gallica Insubrum, ab antiquis Romanis anno 222 a.C.n. expugnata est.

Wikidata Mediolanum
Res apud Vicidata repertae:
Mediolanum: insigne
Mediolanum: insigne
Civitas: Italia
Locus: 45°28′1″N 9°11′24″E
Numerus incolarum: 1 354 196
Zona horaria: UTC+1, UTC+1, UTC+2
Situs interretialis
Nomen officiale: Milano

Gestio

Praefectus: Giuseppe Sala
Consilium: City Council of Milan
Procuratio superior: Urbs metropolitana Mediolanensis

Geographia

Superficies: 181.67±0.01 chiliometrum quadratum
Regiones urbanae: Regio I Mediolanensis, Regio II Mediolanensis, Regio III Mediolanensis, Regio IV Mediolanensis, Regio V Mediolanensis, Municipio 6 of Milan, Zone 7 of Milan, Zone 8 of Milan, Municipio 9
Territoria finitima: Assagum, Aresium, Barenzatum, Brixium, Buccinascum, Gizanum, Colonia Modiciensis, Corsicus, Cortemanum, Cusiacum, Novatum, Opera, Cassina de Piro, Piscaria Borromaeus, Rhaudum, Rutianum, Quintus ab Urbe Lapis, Securatium, Sextus ab Urbe Lapis, Septimus ab Urbe Lapis (Mediolanum), Trezzanum (in Naviculum), Vicus Modronus

Tabula aut despectus

Mediolanum: situs
Mediolanum: situs
O Mediolanum, quod etiam iusta nostrum vulgare recte vocareris Miranum a miror, quis te mirandum de mirabilli miserabille fieri cogit, quis te lanutum lanis laniatum lugere?

Naturalia recensere

Geographia recensere

Bonvicinus de Rippa in De magnalibus urbis Mediolani scripsit: "Ratione sytus considerata florentissima civitas nostra, quoniam in speciosa, preciosa fertilique planicie sita est, ubi aeris est temperies, a quo fluunt undique humano usui necessaria, inter duo flumina mirabillia equaliter inde distantia, Ticinum et Abduam cognoscitur gloriosa."

Clima recensere

Vere Mediolani aestates calidissimae sunt; hieme interdum nix cadit, frigus omnia tegit, sed clara fama est Mediolani densam nebulam omnia tegere; his temporibus, nebula prope extinguerit.

Res oeconomicae recensere

Mediolanum urbs maxima Italiae id quod ad oeconomicas res pertinet est. Nam haec urbs rebus commerciis affluens est. Hic maxima bursa Italiae est. Praeterea magna negotia sedes habent et putatur haec urbs moris vestis orbis (Italiane: Moda) una cum Lutetia caput esse quia Mediolano multae sumptuosorum vestum factorum tabernae sunt. Georgius Armani, Etro, Krizia, Prada, Versace, praeclari ex omnibus indumentorum ornamentorumque factoribus, societates suae Mediolani instituerunt.

Mediolani Nuntius Vesperi (Italiane: Corriere della Sera) primum, quod ad propagationem pertinet, ac clarum diarium Italicum editum est.

Historia recensere

 
Forum Cathedralis (Italiane: Piazza del Duomo)

Mediolanum a Gallis circiter saeculo sexto a.C.n. conditum est.

Anno 293, Mediolanum caput Imperii Romani ad Occidentem spectantis factum est.

Post quam anno 402, Alaricus, rex Visigothorum, Mediolanum obsidione clausit, imperator Honorius caput imperii in Ravennam transtulit.

Anno 1162, imperator Fridericus I Barbarossa Mediolanum diruit, sed die 29 Maii 1176 Ledegnani (Italiane: Legnano) in vico apud Mediolanum, societas Municipiorum Italiae septemtrionalis (Lega Lombarda) imperatorem profligavit.

Aevo Medio, Mediolanum potentissima Italiae septemtrionalis fuit urbs, sed saeculo decimo tertio exeunti, civitas intestino inter familias Vicecomes (Visconti) et De Turris (Della Torre) odio flagrabat.

Post victoriam familiae Vicomitum, domino Mattheo Vicecomes (12871322), Mediolanum totam Langobardiam, partem Pedemontii et Aemiliae cum urbis Bononia et etiam Genuam cepit.

Familiis Vicecomes ac Sfortia regnantibus Mediolanum fuit caput homonymi ducatus.

 
Domus regia Sfortiana hieme visa

Duce Philippo Maria defuncto, ultimi domi regnatricis Vicecomitis Mediolanensi anno 1447 rem publicam constituerunt, quae Aurea Res publica Ambrosiana nuncupata est.

Iam anno 1450, Franciscus I Sfortia, praeclarus ductor, qui Biancam Mariam Vicecomes (Italiane: Bianca Maria Visconti), filiam spuriam ultimi ducis familiae Vicecomitum Philippi Mariae Vicecomes, die 25 Octobris 1441 in matrimonium duxerat, se novum ducem urbis Mediolani fecit.

Saeculo XVI Francici et Hispanici de Mediolano inter se contenderunt. Anno 1630, Mediolanum gravi pestilentia pestis conflicta est, de quo illuster scriptor Mediolanensis saeculi undevicensimo Alexander Manzoni in fabula Promissi Sponsi scripsit.

Postea Mediolanum ad Imperium Hispanicum usque ad annum 1714 pertinuit, cum Mediolanum Austriacis cessum est.

Breviter aetate Napoleonis Mediolanum fuit caput accurate ab anno 1796 usque ad annum 1799 Reipublicae Cisalpinae, inter annos 1802 et 1805 Reipublicae Italianae, et ab anno 1805 usque ad annum 1815 Regni Italici, cuius rex fuit Napoleo ipse.

Die 12 Decembris 1969 inter caedem Fascisticam in fontanae foro (Piazza Fontana) septendecim homines necati et alii 88 vulnerati sunt.

Anno 1992, inter manus mundae (Italiane: mani pulite) indagationes, multi urbis viri publici propter turpitudines a iudicibus, inter quos praeclarissimus fuit Antonius Di Pietro, comprehensi sunt.

A die 1 Maii 2015 usque ad diem 31 Octobris 2015 Mediolani Expositio 2015 (Italiane Esposizione Universale Milano 2015, Italia Anglice: World Exposition Milano 2015, Italy) celebrata est. Haec expositio mundana in cibum dicata est.

Clari cives recensere

 
Statua Mariae, matris Iesu, super cathedrale Mediolanensi urbis et ecclesiae mediolanensis imago

Nati recensere

Mortui recensere

Urbis administratio recensere

A die 21 Iunii 2016, urbis praefectus est Iosephus Sala.

Aedificia egregia recensere

Institutiones publicae recensere

Bibliothecae recensere

Scholae recensere

Musea recensere

Theatra recensere

Ecclesia Catholica Romana recensere

Archidioecesis Mediolanensis (metropolitana) est maxima mundi quod ad populationem pertinet. Praesens archiepiscopus est cardinalis Angelus Scola. Multi archiepiscopi Mediolani postea papae creati sunt: ultimus Ioannes Baptista Montini, papa Paulus VI.

Archidioecesis Mediolanensis ritum proprium et unicum habet, qui (ex nomine Sancti Ambrosii) "ambrosianus" nominatur:

  • 1. Missae, Vesperae, et cetera sacra more proprio celebratae sunt;
  • 2. Calendario proprio (in primis Carnevalis festivitate);
  • 3. Antiquus "ambrosianus" cantus est, sic ut Gregorianum admodo dissimilem. Ad servandum sacrum musicale patrimonium, Pontificium Istitutum Ambrosianum Musicae Sacrae (PIAMS) in unum cum romanae Piams, conditum est[2].

Vectura recensere

 
Ferrivia strataria

Aeroportus recensere

Commeatus recensere

Ferrivia subterranea metropolitana Mediolanensis (vulgo la metro 'Subterranea Mediolanensis') omne die multissimos homines transvehit.

Loci recensere

Mediolanum urbs toto orbe praeclara est propter La Scala, theatrum lyricum, Iosephi Piermarini opus.

Etiam illustris sunt Bibliotheca Ambrosiana, pinacotheca Brerae, Porticus Victorio Emanueli dicatus et Piccolo teatro di Milano.

Ludi athletici recensere

AC Milan et FC Internazionale Milano sunt pediludii turmae urbis Mediolani.

Regiones urbanae et vici recensere

 
Porticus Victorio Emanueli dicatus

Municipia finitima recensere

Assagum, Aresium, Barenzatum, Brixium, Bollatum, Buccinascum, Cassina de Piro[3], Gizanum[4] , Colonium, Corsicum, Cortemanum, Cusiacum, Novatum, Opera, Piscaria, Rhaudum, Rozanum, Fanum Sancti Donati, Secratum, Sextus ab Urbe Lapis[5], Septimus ab Urbe Lapis[6], Trezzanum, Vimodronum[7]

Notae recensere

  1. 1.0 1.1 J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 2 3}
  2. Pontificium Istitutum Ambrosianum Musicae Sacrae
  3. Italicae: Pero
  4. italicae: Cesano Boscone
  5. italicae: Sesto San Giovanni
  6. italicae: Settimo Milanese
  7. Fons

Bibliographia recensere

Fontes antiquiores
  • 1274 : Bonvicinus de Rippa, De magnalibus urbis Mediolani Textus pdf
  • 1735 : Petrus Gratiolius, De praeclaris Mediolani aedificiis quae Aenobarbi cladem antecesserunt dissertatio, cum duplici appendice, altera de sculpturis ejusdem urbis ... altera de carcero Zebedeo .... Mediolani: in Curia Regia Textus apud Internet Archive
  • 1778 : Angelo Pavesi, Memorie per servire alla storia del commercio dello stato di Milano, e di quello della città e provincia di Como in particolare. Comi Textus apud Internet Archive
  • 1911 : Nathaniel Newnham-Davis, The Gourmet's Guide to Europe (3a ed. Londinii: Grant Richards, 1911) pp. 237-241
Scripta recentiores
Aliae encyclopaediae

Nexus interni

Nexus externi recensere

  Vicimedia Communia plura habent quae ad Mediolanum spectant.
  Situs geographici et historici: Locus: 45°28′1″N 9°11′24″E • OpenStreetMap • GeoNames • Thesaurus Getty • Facebook Places • Digital Atlas of the Roman Empire • Commentatio Theodisce, Francogallice, Italice apud Lexicon historicum Helveticum • Store norske Lexikon • Treccani • Большая российская энциклопедия
Capita regionum Italicarum
Capita provinciarum metropoleonque Italiae

Abellinum • Aesernia • Agrigentum • Alexandria Statiellorum • Ancona • Andria • Aquila • Ariminum • Aristianis • Arretium • Asculum Picenum • Aternum • Augusta Taurinorum • Baretium • Barium • Barolum • Bauzanum • Bellunum • Beneventum • Bergomum • Bononia • Brixia • Brundisium • Bugella • Caesena • Campus Bassus • Caralis • Carbonia • Carraria • Caserta • Catacium • Catana • Comum • Consentia • Cremona • Croton • Cuneum • Drepanum • Ecclesiae • Ferraria • Firmum Picenum • Florentia • Forum Livii • Fovea • Frusino • Genua • Goritia • Grossetum • Hasta Pompeia • Henna • Imperia • Interamna Nahars • Interamna Praetutia • Labro • Lanusei • Latina • Laus Nova • Leucum • Luca • Lupiae • Macerata • Mantua • Massa • Mathera • Mediolanum • Messana • Modicia • Mutina • Neapolis • Nissa • Novaria • Nugor • Olbia • Panormus • Papia • Parma • Patavium • Perusia • Pisae • Pisaurum • Pistorium • Placentia • Portus Ilii • Portus Naonis • Potentia • Pratum • Ragusia • Ravenna • Reate • Regium • Regium Lepidi • Rodigium • Roma • Salernum • Sassaris • Savo • Sena Iulia • Spedia • Sullurium • Sundrium • Syracusae • Tarentum • Tarvisium • Teate • Templum • Tergeste • Tridentum • Turenum • Urbinum • Utinum • Venetiae • Verbania • Vercellae • Verona • Vibo Valentia • Vicetia • Villaxidrum • Viterbium