Vide etiam paginam discretivam: Roma (discretiva)

Romani antiqui fuerunt populus Italicus, Latio et praesertim Romae saeculo octavo a.C.n. ortus, in cuius dicionem et civilizationem omnes terrae circa mare Mediterraneum mille annos sequentes fere paulatim redactae sunt.

Forum Romanum fuit locus medius circum quem Roma antiqua crevit.

Roma inter duodecim saecula primo in regnum, deinde in rem publicam oligarchiae similem, tertio in imperium vastum, mutata est. Europae Occidentali et regioni toti circum Mare Mediterraneum imperavit. Complures autem res occasum Imperii Romani tandem fecerunt. Dimidium occidentale imperii, ubi fuit Hispania, Gallia, et Italia, in regna separata saeculo quinto dissolutum est; imperium autem orientale, Constantinopole administrante, ad Imperium Byzantium post 476 spectatur, tempus solitum "casus Romae" et posterius exordium Medii Aevi habitum.

Tabula animata imperii Romani.

Roma antiqua saepe cum Graecia antiqua, quae multas artes Romae antiquae incendit, ut "antiquitas classica" disponitur. Roma antiqua ad progressum iuris bellique artumque litterarumque architecturaeque linguaeque in occidente contulit, et apud homines magnopere adhuc valet.

Historia recensere

 
In fabulis, Roma 753 a.C.n. a geminis Romulo et Remo, qui a lupa educati sunt, condita est.
  Si plus cognoscere vis, vide etiam Romanae pugnae.
Pagina prima: Historia Romae

Regnum recensere

  Si plus cognoscere vis, vide etiam Regnum Romanum.

Urbs Roma a coloniis circum vadum in flumine Tibere, quadrivium commercii mercaturaeque, profecta est. Ex testimonio archaeologico, pagus Roma circa saeculum 9 a.C.n. a duobus tribubus Italiae mediae, Latini Sabinique, in Palatino Capitolinoque Quirinaleque montibus condita est. Etrusci, qui se in Etruria septentrionale antea deduxerant, imperium pro optimatibus regnatoribusque in regione ante serum saeculum 7 a.C.n. sumpsisse videntur. Specie Etrusci imperium in regione ante saeculum 6 a.C.n. perdiderunt, et id temporis, tribus pristini Latini Sabinique gubernationem restituerunt, facientes rempublicam et circumscribentes imperium regnorum.

In fabulis Romanis, Roma die 21 Aprilis 753 a.C.n. a Romulo et Remo, geminis progeniebus Aeneae reguli Troiani, condita est. Romulus Remum in rixa de loco ubi situra sit urbs interfecit, et primus ex septem Regibus Romanis factus est. Itaque nomen Romae habetur ex nomine Romulo ortum esse.[1] Et in fabulis, cum urbs mulieribus egebat, Latini Sabinos diei festo invitaverunt et virgines viduas rapuerunt, efficientes ut Latini cum Sabinis admixti sint.

 
Tabula Romae antiquae, cinctae et muris Servianis (termino flavo signatis) cum portis, et muris Aurelianis (termino nigro signatis)
 
Imperium Romanum Orientale et Occidentale anno 395, Theodosio I nuper mortuo.
 
Templum Herculis Victoris Romae, medio saeculo altero a.C.n. aedificatum, fortasse a Lucio Mummio Achaico, duce Romano Belli Achaeanum, quod Corinthum delevit.
 
Templum Portuni, Romae ab 120 a.C.n. ad 80 a.C.n. aedificatum.
 
Imago aenea Scipionis Africani maioris; medio saeculo primo a.C.n.[2] In Villa Papyrorum Herculanei a Carolo Iacobo Weber annis a 1750 ad 65 excavata.[3] Museum Archaeologicum Nationale Neapolitanum.

Res publica recensere

Res publica Romana est historica Romae antiquae aetas, quod ab anno 509 a.C.n., cum rex Lucius Tarquinius Superbus depositus esset, usque ad annum 27 a.C.n., cum die 16 Ianuarii senatus Octaviano titulum Augusti tribueret, Imperium Romanum reapse instituens.

Pagina prima: Res Publica Romana

Imperium recensere

Pagina prima: Imperium Romanum

Societas recensere

Vita Romae

Roma erat locus desideratus a multis qui meliorem vitam cuperent. Sed plurimis in urbe vita cotidiana parum delicata erat. Fere decies centena milia hominum urbem incolebant. Propter situm clivosum Roma sursum tantum crescere poterat.

Divites domûs unius tabulati habitabant. In vallibus clivisque stabant insulae:

domicilia conducticia, saepe male constructa. Quaeque insula similiter constructa erat. In pedeplanis iacebant tabernae, ubi merces venibant. Supra erat tabulatum intermedium ubi fortasse erant repositoria aut cubicula.

Supra erant cenacula, plerumque inter duo et quattor tabulata. Quanto altiora erant cenacula, tanto miseriora minoraque erant spatia. In cellis subtegulaneis habitabant plerumque familiae operariorum.

Ius recensere

Pagina prima: Ius Romanum

Cultus civilis recensere

Lingua recensere

Pagina prima: Lingua Latina

Religio recensere

Pagina prima: Religio Romana

Papyri recensere

Milites recensere

  Si plus cognoscere vis, vide etiam Romanae pugnae.

In cultura populari recensere

Simulacrum antiqui mundi Romani in Second Life mundo virtuali ab anno 2006 videtur; ROMA, et ab avatara Torin Golding creatum est.

Nexus interni

Notae recensere

Bibliographia recensere

  • Arnaud, Germain. 1902. De publica privataque Romanorum vita duo volumina e scriptoribus probatissimis excerpta et in eum ordinem instructa, ut Latinorum morum quasi adumbrata summa exprimatur et scholastica argumenta proponantur, ad usum quartanorum, tertianorum, secundanorum et rhetoricorum. Editio altera et accuratissime emendata. Massiliae: Apud Laffitte Fratres, Bibliopolas. Textus in archive.org. (Latine, Francice)
  • Beard, Mary. 2007. The Roman Triumph. Cantabrigiae Massachusettae: Harvard University Press. ISBN 0674026136.
  • Beard, Mary. 2008. Pompeii: The Life of a Roman Town. ISBN 1861975163.
  • Beard, Mary 2014. Laughter in Ancient Rome: On Joking, Tickling, and Cracking Up. Berkeleiae: University of California Press. ISBN 0520277163.
  • Beard, Mary. 2016. SPQR: A History of Ancient Rome. Profile Books. ISBN 9780871404237.
  • Beard, Mary, et Michael Crawford. 1985, 1999. Rome in the Late Republic. ISBN 071562928X.

Nexus externi recensere

Aetates

ExordiumMonarchiaRes Publica ImperiumRuina et lapsus Imperii Imperium Romanum OccidentaleImperium Byzantinum

Constitutiones

HistoriaAetas regum Res PublicaImperium Romanum

Administratio

SenatusComitia (Curiata, Centuriata, Tributa, Concilia plebis) • Curia HostiliaForumCursus honorumLegatusDuxOfficium PraefectusVigintisexviriLictorMagister militumImperatorPrinceps senatusPontifexAugustusCaesarTetrarchiaProvincia

Magistratus

Tribunus plebis(Tribuni aerariiTribuni militumTribuni militum consulari potestateTribunus Celerum)QuaestorAedilisPraetorConsulCensorProconsul GubernatorDictatorMagister equitumDecemviri legibus scribundisTribuni militum consulari potestateTriumvirRexInterrex

Leges

Lex XII TabularumCivis Romanus sumAuctoritasImperiumStatusIudiciaConstitutio AntoninianaEdictum Domitiani de excidendis vineis

Societas

PatriciiPlebsSecessio plebisOrdo EquestrisGensTribusPraenomina Romana antiquaMulieresMatrimoniumServitusLiberti

Exercitus

Legio Limes

Cultura

CalendariumMedicinaTheatrumArs coquinaria ScholaLitteraeArsMusicaArchitecturaReligio (ExsequiaePersecutionesCultus imperatorius)MythologiaChristianismus in imperio romanoThermaeForumSPQRVestimentaFesta(CarmentaliaFloraliaLemuraliaLupercaliaPariliaSaturnalia)CircusVinumMeretricesLinguae

Technologia

Numeri RomaniArithmeticaAbacusViae RomanaePontesAquae ductiMetallurgiaCloaca Maxima

Oeconomia

AgriculturaMercaturaAerariumNummi

Lingua Latina

ArchaicaClassica sive aureaPostclassica sive argenteaSermo vulgarisMediaevalisHumanisticaLingua NeolatinaLingua Latina scientificaLingua Latina EcclesiasticaLinguae Romanicae

Scriptores praecipui

ApuleiusCatullusCiceroQuintus Curtius RufusHoratiusIulius CaesarIuvenalisLiviusLucretiusOvidiusPetroniusPlautusGaius Plinius SecundusGaius Plinius Caecilius SecundusPropertiusSallustiusSenecaSuetoniusTacitusVergiliusVitruvius

Indices

AnnalesConsules rei publicae Consules sub principatu electorumDii Graeci cum paribus deis Romanis EtruscisqueDioecesesGentes RomanaeGubernatores provinciarum RomanarumImperatoresOppida et urbesHomines illustriProvinciae(Provinciae Rei PublicaeProvinciae ImperiiProvinciae Imperii DiocletianiTabula successionis provinciarum Romanarum) RegesRegiones Italicae AugustaeAntiquae viae