Linguae Imperii Romani ab initio erant fere sexaginta sed imperio decadente duodecim.[1] Latina et Graeca praevalentes fuerunt linguae in Imperio Romano, at aliae linguae auctoritatem gravem in variis regionibus habebant. Lingua Romanorum antiquorum fuit Latina, quae undique fuit circumfusa[2] in imperio romano quae pro "lingua potestatis" fuit.[3] Post ingeniis incolis civitate donati sunt anno 212, ingens populi civitatum Romanarum Latinam caruerint, sed exspectati sunt scientiam pigneris adipisci. Latina index Romanitatis diu mansit.[4] Graeca koine facta fuit lingua communis ut consecutio victoriarum Alexandri Magni.[5][6] Eruditi Romani praecipue dominantes electi, volubiles? fuerunt Graece. Graeca facultatem dedit divulgare Christianitatem.[7] Dissolutione Imperio in Occidente, Graeca lingua praevaluit in Imperio Romano Oriente quod postea imperium Byzantinum appellabatur. Linguae Germanicae imperii paene non reliquerunt inscriptiones vel textus praeter gothicam. Alibi Linguae Celticae passim sunt effusae in Europa occidentali et includebant linguam gallicam in Gallia, Italia septentrionale, Hispania media, Lusitania necnon alibi, linguam celtiberiam in Iberia, linguam britannicam in britannia.[8]

Tabula geographica linguarum Imperii Romani circa annum 150.

Notae recensere

  1. Andrew Dalby, Language in Danger (Londinii, 2003) p. 46
  2. Mullen 2012:28.
  3. Rochette 2011:560.
  4. Adams 2003.
  5. Millar 2006:279.
  6. Treadgold 1997:5.
  7. Treadgold 1997:5.
  8. Adams, Bilingualism and the Latin Language, p. 185 et passim.

Bibliographia recensere

  • Adams, J. N. 2003. Romanitas and the Latin Language. Classical Quarterly 53(1):185–186, 205.
  • Millar, Fergus. 2006. A Greek Roman Empire: Power and Belief under Theodosius II (408–450). Berkeleiae: University of California Press.
  • Mullen, Alex. 2012. Introduction: Multiple Languages, Multiple Identities. In Multilingualism in the Graeco-Roman Worlds. Cantabrigiae: Cambridge University Press.
  • Rochette, Bruno. 2011. Language Policies in the Roman Republic and Empire. In A Companion to the Latin Language, conv. James Clackson. Blackwell.
  • Treadgold, Warren. 1997. A History of the Byzantine State and Society. Stanfordiae: Stanford University Press.
Aetates

ExordiumMonarchiaRes Publica ImperiumRuina et lapsus Imperii Imperium Romanum OccidentaleImperium Byzantinum

Constitutiones

HistoriaAetas regum Res PublicaImperium Romanum

Administratio

SenatusComitia (Curiata, Centuriata, Tributa, Concilia plebis) • Curia HostiliaForumCursus honorumLegatusDuxOfficium PraefectusVigintisexviriLictorMagister militumImperatorPrinceps senatusPontifexAugustusCaesarTetrarchiaProvincia

Magistratus

Tribunus plebis(Tribuni aerariiTribuni militumTribuni militum consulari potestateTribunus Celerum)QuaestorAedilisPraetorConsulCensorProconsul GubernatorDictatorMagister equitumDecemviri legibus scribundisTribuni militum consulari potestateTriumvirRexInterrex

Leges

Lex XII TabularumCivis Romanus sumAuctoritasImperiumStatusIudiciaConstitutio AntoninianaEdictum Domitiani de excidendis vineis

Societas

PatriciiPlebsSecessio plebisOrdo EquestrisGensTribusPraenomina Romana antiquaMulieresMatrimoniumServitusLiberti

Exercitus

Legio Limes

Cultura

CalendariumMedicinaTheatrumArs coquinaria ScholaLitteraeArsMusicaArchitecturaReligio (ExsequiaePersecutionesCultus imperatorius)MythologiaChristianismus in imperio romanoThermaeForumSPQRVestimentaFesta(CarmentaliaFloraliaLemuraliaLupercaliaPariliaSaturnalia)CircusVinumMeretricesLinguae

Technologia

Numeri RomaniArithmeticaAbacusViae RomanaePontesAquae ductiMetallurgiaCloaca Maxima

Oeconomia

AgriculturaMercaturaAerariumNummi

Lingua Latina

ArchaicaClassica sive aureaPostclassica sive argenteaSermo vulgarisMediaevalisHumanisticaLingua NeolatinaLingua Latina scientificaLingua Latina EcclesiasticaLinguae Romanicae

Scriptores praecipui

ApuleiusCatullusCiceroQuintus Curtius RufusHoratiusIulius CaesarIuvenalisLiviusLucretiusOvidiusPetroniusPlautusGaius Plinius SecundusGaius Plinius Caecilius SecundusPropertiusSallustiusSenecaSuetoniusTacitusVergiliusVitruvius

Indices

AnnalesConsules rei publicae Consules sub principatu electorumDii Graeci cum paribus deis Romanis EtruscisqueDioecesesGentes RomanaeGubernatores provinciarum RomanarumImperatoresOppida et urbesHomines illustriProvinciae(Provinciae Rei PublicaeProvinciae ImperiiProvinciae Imperii DiocletianiTabula successionis provinciarum Romanarum) RegesRegiones Italicae AugustaeAntiquae viae