Deipnosophistae
Deipnosophistae (Δειπνοσoφισταί, scilicet "professores cenarum") est dialogus Graece scriptus saeculo III ineunte ab Athenaeo Naucratita.

Athenaeus, Deipnosophistae: prima pagina textus nobis servati. Bibliotheca Marciana Venetiarum MS. Gr. Z. 447 f. 1r
In hoc opere triginta personae, celebrantes Romae festos dies quondam Parilia nuncupatos, disserunt de permultis rebus, luxuriis, amoribus, musica, facetiis, philologia Graeca, sed praesertim de cibo, vino, ebrietate, conviviis et homophylophilia. Citantur opera 700 scriptorum Graecorum antiquorum maxima parte deperdita.
BibliographiaRecensere
- Editiones et versiones
- 1514 : Marcus Musurus, ed., Ἀθηναίου δειπνοσοφιστοῦ τὴν πολυμαθεστάτην πραγματείαν νῦν ἔξεστι σοι φιλόλογε ... ἐς γνῶσιν ἐλθεῖν. Venetiis apud Aldum et Andream socerum, 1514 (Graece) Textus aliud exemplar
- 1535 : Iacobus Bedrotus, Christianus Herlinus, edd., Ἀθηναίου δειπνοσοφιστῶν βίβλια πεντεκαίδεκα: Athenaei Dipnosophistarum, hoc est argute sciteque in convivio disserentium, lib. XV. Basileae: apud I. Valderum, 1535 (Graece) Textus apud Monacenses
- 1556 : Natalis de Comitibus, interpr., Athenaei Dipnosophistarum sive Coenae sapientium libri XV Natale de Comitibus Veneto nunc primum e Graeca in Latinam linguam vertente. Venetiis apud Andream Arrivabenum, 1556; Basileae: Henrichus Petrus, 1556; Parisiis: Franciscus Barptolomaeus Honoratus, 1556; Lugduni, 1556 (Latine) Editio Veneta Editio Parisiensis Editio Lugdunensis Editio Basiliensis Editio Veneta 1572
- 1583 : Iacobus Dalechampius, interpr., Athenaei ... Deipnosophistarum libri quindecim in Latinum sermonem versi a Iacobo Dalechampio. Lugduni: A. de Harsy, 1583; ibidem 1597 (Latine) Editio 1583 apud Internet Archive apud Monacenses aliud exemplar
- 1598 : Isaacus Casaubonus, ed.; Iacobus Dalechampius, interpr., Athenaei Deipnosophistarum libri quindecim. Heidelbergiae 1598 (Graece, Latine) Textus
- Athenaei Deipnosophistarum libri quindecim ex editione Casauboni et interpretatione Dalechampii. Lugduni 1612 et 1657 (Graece, Latine) Editio 1612 Editio 1612 (imprime "Objetos digitales") Editio 1657 apud Internet Archive apud Monacenses
- 1680 : Michael de Marolles, interpr., Athénée: Les quinze lives des Deipnosophistes e versionibus Latinis Francogallice a Michaele de Marolles versi. Lutetiae: J. Langlois, 1680 (Francogallice) Textus interretialis
- 1789 : Lefebvre de Villebrune, interpr., Banquet des savans par Athénée interpr. Lutetiae, 1789. 5 voll. (Francogallice)
- 1801-1807 : J. Schweighäuser, ed., Athenaei Naucratitae Deipnosophistarum libri XV. Argentorati 1801-1807 (Graece, Latine) 1 2 3 4 5
- 1827 : G. Dindorf, ed., Athenaei Deipnosophistarum libri XV. Lipsiae 1827. (Graece) 1 2 3
- 1840 : Giovanni Petrettini, interpr., Dei dipnosofisti di Ateneo tutto che risguarda alle belle arti ... (Biblioteca greca delle belle arti, vol. 2). Mediolani: Molina, 1840 (Italiane) (Textus apud Google Books)
- 1854 : C. D. Yonge, interpr., The Deipnosophists or Banquet of the Learned of Athenaeus. 3 voll. Londinii: Henry Bohn, 1854. (Anglice) Textus huius versionis v. 1
- 1858-1867 : A. Meineke, ed., Athenaei Deipnosophistae. 3 voll. Lipsiae 1858-67. (Bibliotheca Teubneriana) (Graece)
- 1887-1890 : G. Kaibel, ed., Athenaei Naucratitae Deipnosophistarum libros XV. Lipsiae: Teubner, 1887-90. 3 voll. (Bibliotheca Teubneriana) (Graece) Vol. 1 2 3
- 1924 : Thierry Sandre, interpr., Le Chapitre treize d'Athénée. Ambianis: Malfère, 1924 (Francogallice) Textus apud Gallica
- 1927-1941 : C. B. Gulick, ed. et interpr., Athenaeus: The Deipnosophists. 7 voll. Cantabrigiae Mass.: Harvard University Press, 1927-1941. (Loeb Classical Library) 7 voll. (Graece, Anglice) Praefatio huius editionis apud LacusCurtius
- 1956 : A. M. Desrousseaux, ed. et interpr., Athénée de Naucratis: Les deipnosophistes: livres I et II. Lutetiae: Les Belles Lettres, 1956. (Collection Budé) (Graece, Francogallice)
- 1998-2001 : Claus Friedrich, interpr., T. Nothers, ed., Athenaios: Das Gelehrtenmahl. 5 voll. Stutgardiae: Hiersemann, 1998–2001
- 2000- : Lucía Rodríguez-Noriega Guillén, ed. et interpr., Ateneo: Banquete de sofistas. Vol. 1- . Matriti: Gredos, 1998-
- 2001 : Luciano Canfora, ed.; R. Cherubina et al., interprr.; Christian Jacob, praefat., Ateneo: I deipnosofisti: I dotti a banchetto. 4 voll. Romae: Salerno editrice, 2001 (Graece, Italiane) recensio huius editionis
- 2006-2012 : S. Douglas Olson, ed. et interpr., Athenaeus: The Learned Banqueters. 8 voll. Cantabrigiae Mass.: Harvard University Press, 2006-2012 (Loeb Classical Library) (Graece, Anglice)
- 2009 : Benoit Louyest, ed., Mots de poissons: le Banquet des sophistes, livres 6 et 7. Villeneuve d'Ascq: Septentrion, 2009
- 2019- : Douglas Olson, ed., Athenaeus Naucratites: Deipnosophistae: volumina quinque quorum prima non iam prodit. Berolini: De Gruyter, 2019- (Bibliotheca Teubneriana)
- Commentarii
- 1600 : Isaacus Casaubonus, Animadversiones in Athenaei Deipnosophistas. Lugduni 1600. Vol. 3 editionis cuiusdam posterioris
- 1801-1807 : J. Schweighäuser, Animadversiones in Athenaei Deipnosophistas. Argentorati 1801-1807. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 (indices)
- Eruditio recentior
- D. Ambaglio, "I Deipnosofisti di Ateneo e la tradizione storica frammentaria" in Athenaeum vol. 78 (1990) pp. 51-64
- Barry Baldwin, "Athenaeus and His Work" in Acta Classica vol. 19 (1976) pp. 21-42 JSTOR
- Aurélien Berra, "Athénée et le style" in Pierre Chiron, Carlos Lévy, edd., Les Noms du style dans l’Antiquité gréco-romaine (Lovanii: Peeters, 2010) pp. 253-278
- David Braund, John Wilkins, edd., Athenaeus and his world: reading Greek culture in the Roman Empire. Exoniae: University of Exeter Press, 2000
- Jerzy Danielewicz, "Poetic Quotations and Discourse Strategies in Athenaeus" in Eos vol. 93 (2006) pp. 116-130
- I. Düring, "De Athenaei Dipnosophistarum indole atque dispositione" in Apophoreta Gotoburgensia Vilelmo Lundström oblata (Gothenburgi, 1936) pp. 226-270
- Robert J. Gorman, Vanessa B. Gorman, Corrupting Luxury in Ancient Greek Literature. Ann Arbor: University of Michigan Press, 2014
- Catherine Grandjean, Anna Heller, Jocelyne Peigney, A la table des rois: luxe et pouvoir dans l'oeuvre d'Athénée. Redonis: Presses Universitaires de Rennes, 2013. ISBN 978-2-7535-2888-8
- Madeleine Henry, "The Edible Woman: Athenaeus's Concept of the Pornographic" in Amy Richlin, ed., Pornography and Representation in Greece and Rome (Oxoniae, 1992) pp. 250-268
- Christian Jacob, "La Citation comme performance dans les Deipnosophistes d'Athénée" in Catherine Darbo-Peschanski, ed., La Citation dans l'antiquité (Gratianopoli: Millon, 2004) pp. 147-174
- Christian Jacob, The Web of Athenaeus. Cantabrigiae Mass.: Center for Hellenic Studies, 2013 recensio huius operis
- Jeroen Lauwers, "The Dictates of Language: Food, Words, and Narcissism in Athenaeus's Dinner of the Sophists" in Arethusa vol. 49 (2016) pp. 47-60 JSTOR
- Dominique Lenfant, ed., Athénée et les fragments d'historiens: actes du colloque de Strasbourg (16-18 juin 2005). Lutetiae: De Boccard, 2007. ISBN 9782701802305 Textus
- Pauline A. Leven, "New Music and its Myths: Athenaeus' reading of the aulos revolution ("Deipnosophistae" 14.616E-617F)" in Journal of Hellenic Studies vol. 130 (2010) pp. 35-47 JSTOR
- Lajos Nyikos, Athenaeus quo consilio quibusque usus subsidiis Dipnosophistarum libros composuerit. Basileae, 1941; De hoc libro; recensio apud JSTOR
- John Paulas, "How to Read Athenaeus' Deipnosophists" in American Journal of Philology vol. 133 (2012) pp. 403-439 Textus
- Christopher Pelling, "Athenaeus and the Historians" (recensio operis Lenfant, ed. (2005)) in Classical Review n.s. vol. 59 (2009) pp. 428-431
- Lucía Rodríguez-Noriega Guillén, "La traducción del banquete de los eruditos de Ateneo de Náucratis" in Vasos comunicantes no. 18 (2002) pp. 112-118
- Renate Schlesier, "A Sophisticated hetaira at Table: Athenaeus’ Sappho" in Bruno Currie, Ian Rutherford, edd., The Reception of Greek Lyric Poetry in the Ancient World: Transmission, Canonization and Paratext (Lugduni Batavorum: Brill, 2019) pp. 342-372 (Paginae selectae apud Google Books)
- M. B. Trapp, recensio operis Olson, ed. (2006-2012) vol. 1-2 in International Journal of the Classical Tradition vol. 16 (2009) pp. 116-120 JSTOR
- John Wilkins, Athenaeus the Navigator" in Journal of Hellenic Studies vol. 128 (2008) pp. 132-152 JSTOR
- John Wilkins, Shaun Hill, "The sources and sauces of Athenaeus" in John Wilkins, David Harvey, Mike Dobson, edd., Food in antiquity (Exoniae: Exeter University Press, 1995) pp. 429-438
- Giuseppe Zecchini, La cultura storica di Ateneo. Vita e pensiero, 1989. ISBN 8834303466
- De singulis rebus fontibusque
- Krystyna Bartol, "The Voice of Tradition: Representations of Homeric Singers in Athenaeus 1.14a-d" in Classical Quarterly n.s. vol. 57 (2007) pp. 231-243 JSTOR
- Monica Berti et al., "Documenting Homeric Text Re-use in the "Deipnosophistae" of Athenaeus of Naucratis" in Bulletin of the Institute of Classical Studies vol. 59 (2016) pp. 121-139 JSTOR
- Jean-Claude Carrière, "Les citations de Xénophon dans le Banquet des sophistes d'Athénée" in Troïka. Parcours antiques. Mélanges offerts à Michel Woronoff (Collection de l'Institut des Sciences et Techniques de l'Antiquité, 2007) pp. 219-240
- Mark De Kreij, "Οὔκ ἐστι Σαπφοῦς τοῦτο τὸ ᾆσμα: Variants of Sappho's Songs in Athenaeus' Deipnosophistae" in Journal of Hellenic Studies vol. 136 (2016) pp. 59-72 JSTOR
- Robert J. Gorman, Vanessa B. Gorman, "The Tryphê of the Sybarites: A Historiographical Problem in Athenaeus" in The Journal of Hellenic Studies vol. 127 (2007) pp. 38-60 JSTOR
- R. Hawley, "Pretty, Witty and Wise: courtesans in Athenaeus' Deipnosophistai book 13" in International Journal of Moral and Social Sciences vol. 8 (1993) pp. 73-91
- Laura McClure, Courtesans at Table. Gender and Literary Culture in Athenaeus. Novi Eboraci: Routledge, 2003
- Laura McClure, "Subversive Laughter: The Sayings of Courtesans in Book 13 of Athenaeus' Deipnosophistae" in American Journal of Philology vol. 124 (2003) pp. 259-294 JSTOR
- Ivan Matijašić, "Herodotus in the Theatre at Alexandria? On Athenaeus 14.620d" in Journal of Hellenic Studies vol. 139 (2019) pp. 83-93 JSTOR
- Lucía Rodríguez-Noriega Guillén, "Autoridad e inspiración en época imperial: análisis de algunos pasajes paralelos en Ateneo y Eliano" in Fortunatae no. 32 (2020) pp. 643-663
- Luciana Romeri, "Platon chez Athénée" in Catherine Darbo-Peschanski, ed., La Citation dans l'antiquité (Gratianopoli: Millon, 2004) pp. 175-188
- Michael Witty, "Athenaeus describes the most ancient intellectual property" in Prometheus vol. 35 (2017) pp. 137–143
- De dialogo personisque
- Barry Baldwin, "The Minor Characters in Athenaeus" in Acta Classica vol. 20 (1977) pp. 37-48 JSTOR
- Alessandra Lukinovich, "The play of reflections between literary form and the sympotic theme in the Deipnosophistae of Athenaeus" in Oswyn Murray, ed., Sympotica (Oxonii: Clarendon Press, 1990) pp. 263-271 (This is apparently the first literary study of Athenaeus in over half a century, ait Richard Hamilton)
- Luciana Romeri, Philosophes entre mots et mets: Plutarque, Lucien et Athénée autour de la table de Platon (Gratianopoli: Millon, 2002) pp. 278-290
- De traditione et fortuna
- Christopher Collard, "Athenaeus, the Epitome, Eustathius and Quotations from Tragedy" in Rivista di Filologia e di Istruzione Classica vol. 97 (1969) pp. 157–179
- Robert L. Fowler, "Paul Maas's Athenaeus" in Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik vol. 172 (2010) pp. 55-64 JSTOR
- Benoît Louyest, "L’épitomé du Banquet des sophistes d’Athénée: vers une étude comparative entre l’épitomé et le Marcianus" in Rursus no. 8 (2012)
- Lucía Rodríguez-Noriega Guillén, "La reconstrucción del comienzo del Banquete de los eruditos a la luz de Ateneo V 186 E" in J.-M. Nieto Ibáñez, ed., Lógos Hellenikós. Homenaje al Profesor Gaspar Morocho Gayo, vol. I (Legione: Universidad de León, 2003) pp. 395-403
Nexus interni
Nexus externiRecensere
Si plus cognoscere vis, vide Deipnosophistarum epitome#Nexus externi
- Libri manuscripti
- Bibliotheca Marciana Venetiarum: MS. Marcianus 447 (catalogus apud Princetonienses)
- Codex B recentior (Laurentianus plut. 60.1)
- Codex D recentior (Parisinus gr. 3056)
- Codex M recentior (BM Bibl. Regia 16 C XXXIV)
- Codex P recentior (Palatinus Heidelbergensis gr. 47)
- Codex Q recentior (Parisinus gr. 1833)
- Eruditio
- Digital Athenaeus
- Textus et subsidia apud mercure (Graece, Francogallice)
- Lucía Rodríguez-Noriega Guillén, Bibliografía sobre Ateneo de Náucratis Inter fontes nostros