Lena

Lena^[1] (Russice Лена, Iacutice Өлүөнэ) est flumen Russiae, in Siberia Orientali maximum. Ex iugo Baicalensi^[2] exoritur, per regionem Ircutensem et rem publicam Iacutiam Foederationis Russicae fluens, 4400 chiliometra patet et in mare Lapteviorum oceani Glacialis Septentrionalis per delta maximum effunditur. Maximum est orbis terrarum flumen, cuius pelvis siccationis tota in regione congelationis aeternae sita est.

Lena
Lena in Lensk urbe
Longitudo	4294 chm
Altitudo fontis	1466 m
Decursus aquae	16 350 m³/s
Area systematis	2 490 000 chm²
Fons	Iugum Baicalense
Ostium	Mare Lapteviorum
Regio	Siberia Orientalis

Vide etiam paginam discretivam: Lena (discretiva)

Lena cum accolis suis.

Inventio et nomenRecensere

Panteleemon Diomedis filius Pianda ^[ru] explorator Russicus anno 1623 Lenam invenit; Pianda eam Eluene, nomine Evenkensi, appellabat, quod flumen magnum significat. Nomen Russicum et Iacuticum de hoc derivatum esse videtur. Iacutice flumen etiam Улахан Өрүс (Ulachan orys, idem flumen magnum) nuncupatur, Buriatice Зүлхэ (Zulche).

Lena prope Iacutiam urbem

FluxusRecensere

Fluxus superiorRecensere

In palude parva prope transitum Solntsepad' sub monte sine nomine iugi Baicalensis, cuius altitudo 2023 est, fons Lenae situs est; 10 chm tantum a Baicale eum separant. A fonte usque confluvium cum Witimo fluxus Lenae superior numeratur; hoc fluxu superiore fluvius montanus Cisbaicaliae est. Kirenga est confluvius Lenae superioris maximus; Kirensk urbs (prius munimentum Kirengense) in ostio Kirengae stat. His locis iugum Pomorum et mons Pallasii ^[ru]^[3] divortium aquarum Lenae, Ieniseae et Amuris est.

Fluxus mediusRecensere

Witimi aquis aucta, Lena iam flumen maximum fit; altitudo eius his locis 10 vel 12 m est, vallis latitudo a 20 ad 30 chm, insulae multae in alveo apparent. Hic est fluxus Lenae medius (i.e., ab ostio Witimi ad ostium Aldani). A dextra ripa planities montana Patomensis^[4] sita est, et ripa dextra ardua est, ripa laeva declivior. Taiga utramque ripam operit. Ab Olecma ad Aldanum nullum confluvium magnum Lena habet; hic per planities elata Lenensis^[5] plus quam 500 chm fluit. Post Urbem Patrocinii (Pokrovsk) in planitiem Lena exit, ubi et Iacutia urbs ad eam stat.

Saxa Columnae Lenenses (Lenskie stolby) dicta in ripa Lenae

Fluxus inferiorRecensere

Locis Iacutia inferioribus duo soli magni accolae Lenae sunt, Aldanus et Wiluius. Ab ostio Aldani fluxus Lenae inferior incipit. Latitudo eius hic circa 3 chm est, ubi uno alveo fluit; si insulas rami ambiunt, latitudo 30 chm esse potest. Vallis Lenae fluxus inferioris stricta est: nam a ripa dextra montium Verchoianensium iuga ad Lenam appropinquant, a ripa dextra planities elevata Sibiriae Mediae divortium aquarum Lenae et Oleneci est. Post Bulun vicum vallis etiam strictior fit: inter iugum Charaulach ab oriente et iugum Czekanovskii^[6] ab occidente fluit.

Delta Lenae in photographemate spatiali

DeltaRecensere

Ab initio deltae Lenensis ad mare 150 chm est. Quinque rami maiores deltae sunt et innumeri minores. Area deltae 45,5 milia chm² est. Ramus maximus Bykovensis non solum ad orientem, sed etiam ad meridiem vertit et post promunturium Bykov^[7] in mare Lapteviorum effunditur; in litore maris ab oriente a promunturio Bykov Tiksi portus situs est.

Lena in Bestiach Inferiore

AccolaeRecensere

Accolae Lenae maximi sunt:

Fluxu superioreRecensere

Mansurca^[8] (Russice Манзурка, sinistra)
Culenga (Куленга, sinistra)
Orlenga (Орлинга, dextra)
Ilga (Илга, sinistra)
Kirenga (Киренга, dextra)
Cuta^[9] (Кута, sinistra)
Tschetschuius (Чечуй, dexter)
Tschaia (Чая, dextra)
Itshora (Ичёра, sinistra)
Witimus (Витим, dexter)

Saxum Cangalassense

Fluxu medioRecensere

Patoma Maior (Большой Патом, dextra)
Patoma Minor (Малый Патом, dextra)
Olecma (Олекма, dextra)
Talba (Туолба, dextra, duobus ramis, Talba Maiore et Minore)
Aldanus (Алдан, dexter)

Lena in portu Iacutiae urbis

Fluxu inferioreRecensere

Wiluius (Вилюй, sinister)

Quattuor maximi Aldanus, Olecma, Wiluius, Witimus sunt.

Urbis Lensk de flumine despectus

UrbesRecensere

Solae 6 urbes ad Lenam sitae sunt:

Ostium Cutae (Russice Усть-Кут), ubi ferrivia a Baicale ad Amurem Lenam transit;
Kirensk (Киренск), urbs regionis antiquissima, anno 1630 condita;
Lensk (Ленск);
Olecminsk (Олёкминск), prope Olecmae ostio;
Urbs Patrocinii (Покровск);
Iacutia, Iacutiae caput, urbs regionis maxima

Loco Sottintsy vici in ripa Lenae Iacutia urbs primo condita erat anno 1632, nunc alibi sita est. Žigansk urbs ad Lenam item anno 1632 conditus est; caput circuli ab anno 1783 ad 1805 erat, sed hodie deminutus vicus est.

Tiksi portus ad litus maris Lapteviorum prope ad delta Lenae situs est.

Tractus naviumRecensere

Saeculis XVII et XVIII viis terrestribus paene absentibus Lenae systema cum systemate fluviorum Ieniseae et cum mari Ochotensi Oceani Pacifici tractus navium coniungebant.

Cum Baicale et Ienisea coniungens tractus ab Ilimo Angarae confluvio ad Cutam vel Mucam Lenae confluvios ducebat.

Iter a Lena ad Oceanum Pacificum per Aldanum ducebat in Maiam accolam eius, dein in Iudomam Maiae accolam; ab initiis Iudomae tractus viginiti leucas in Uracum fluvium, in mare Ochotense effundentem, ducebat^[10].

"Panteleemon Pianda", navis traiectoria trans Lenam in Sottintsy vico

PontesRecensere

Tantum per Lenam superiorem pontes adsunt (a fontibus ad ostium):

In Kačug vico;
In Ponomariova vico, ubi via ab Ircutia ad Žigalovo Lenam transit, anno 2009 constructus
In Ostio Cutae duo, prior ferriviarius (ad usum ferriviae a Baicale ad Amurem), anno 1975 constructus, alter anni 1989.

Ab Ostio Cutae ad ostium Lenae ipsius per 3466 chm fluxus nullus est pons, soli traiectus.

Lena inter saxa Buccae Lenenses (Lenskie ščioki) dicta

VariaRecensere

Quod Vladimirus Lenin e caede operariorum fodinarum Lenensium (Lenskie priiski), in Bodaibo urbe anno 1912 facta, pseudonymum suum excogitavit (nam saepe hoc affirmatur), impossibile est; quamvis haec Helga Ulianova, Demetrii fratris Lenin filia, dicebat, Nicolaum Lenin pseudonymum Vladimirus Ulianov ab anno 1901 nec a 1912 usus erat^[11].