Ienisea
Ienisea[1] seu Ieniseus[2] est flumen magnum in Siberia, fluvius aquosissimus Russiae.
 | |
| Longitudo | 3487 chm |
|---|---|
| Altitudo fontis | 619,5 m |
| Decursus aquae | 19800 m³/s |
| Area systematis | 2580000 chm² |
| Fons | prope Hierocaesaream |
| Ostium | Mare Karense |
| Regio | Siberia |
Vide etiam paginam discretivam: Ienisea (discretiva)
Nomen Russicum et Latinum de forma Nenetica antiqua Ienesij derivatum est, quae sua vice est nomen Evenkense Ionesi corruptum, quod nomen Evenkense aqua magna significat.
Situs et fluxusRecensere
Confluxu fluviorum Ieniseae Maioris et Ieniseae Minoris prope urbem Hierocaesaream (Tuvae metropolim) incipiens, 3487 chiliometra per Tuvam, Chakassiam atque territorium Crasnoiarense Foederationis Russicae patet et in sinum Ieniseensem maris Karensis Oceani Glacialis Septentrionalis effunditur.
Ienisea est confinium naturale Siberiae Occidentalis, a planitie Sibirica Occidentali amplissima paludinosa occupatae, et Siberiae Orientalis, quam taiga montana operit.
Post Hierocaesaream prima 188 chm Ienisea ad occidentem per vallem Tuvinicam fluit, multos ramos et insulas faciens. Cemtschuco tributario accepto ad septentrionem vertit et per Saianes Orientales transit. Ibi et receptaculum aquae Saiano-Shushense[3] maximum situm est, post id receptaculum Mainense minus et Abacano trbutario accepto receptaculum tertium, Crasnoiarense (cuius moles non in Crasnoiario, sed in Divnogorsk urbe sita est).
Inter Crasnoiarium et Angarae ostium vallis latior fit; iugum Ienisseiense[4] ad flumen appropinquat. Infra Angaram ripa Ieniseae dextra montana manet, ripa laeva humilis et paludinosa fit. Prope ad ostium Tunguscae Inferioris vallis Ieniseae circa 40 chm lata est, prope Dudinkam 150 chm. Alveus ad 5 chm latus fit; altitudo Ieniseae inferioris a 5 ad 8,5 m est, infra Dudinkam ad 25 m. Infra Kureikam vicum iam aestus marinus observari potest; inferius delta magnum sita est et aestuarium, qui sinum Ieniseensem format.
Systema hydrographicumRecensere
Accolae Ieniseae sunt (a fontibus ad ostium):
- Cemtschucus[5] (vulgo Chemċik),
- Abacanus,
- Tuba[5],
- Syda[6]
- Sissimus,
- Mana,
- Can,
- Angara (quae Baicalis lacus omnes aquas fert),
- Cassus,
- Symus,
- Dubtschesus,
- Tungusca Transmontana,
- Bachta,
- Ieloguius,
- Tungusca Sicca,
- Tungusca Inferior,
- Turuchanus,
- Igarka Maior,
- Dudinka,
- Dudinka Sicca,
- Cheta Minor,
- Cheta Maior etc.
Longitudo Ieniseae cum Angara maior est, quam Ieniseae ab Hierocaesarea ad ostium; interdum pars Ieniseae ab Hierocaesarea ad ostium Angarae Ienisea Superior appellatur.
Urbes in ripis sitaeRecensere
Ad Ieniseam sitae sunt urbes
aliaeque.
NotaeRecensere
- ↑ Atlas Russicus, p. 7; Ioannes Georgius Gmelin, Flora Sibirica. Vel Ieniscea (Henrici Scherer Tabellae geographicae, p. 212; sic et Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon universale (1698) ~)
- ↑ Caroli Egger Lexicon Nominum Locorum (1977, 1982: ISBN 88-209-1254-6), p. 157.
Russice Енисей, tr. Jenisej, Nenetice Ензя’ ям’/Ienzia iam, Evenkice Ионэси/Ionesi, Selcupice Ня́ндысе/Niandyse vel. Пӱ̄л Тяас ӄолд / Pul Tiaas cold, Ketice Хук / Chuk, Chakassice Ким суғ / Kim sug, Tuvinice Улуг Хем / Ulug chem. - ↑ Norae Zabinkovae et Moysis Kirpicznikov Nomina physico-geographica principalia URSS s.v. Саяно-Шушенское вдхр.
- ↑ Norae Zabinkovae et Moysis Kirpicznikov Nomina physico-geographica principalia URSS s.v. Енисейский кряж.
- ↑ 5.0 5.1 Ioannis Georgii Gmelin Flora Sibirica, p. IX-X
- ↑ Glavnyĭ botanicheskiĭ sad (Akademii︠a︡ nauk SSSR), 61-70, 1966, p. 34.
Nexus externiRecensere
|
Situs geographici et historici: Locus: 71°49′47″N 82°42′58″E, 51°43′40″N 94°27′6″E • OpenStreetMap • GeoNames • Thesaurus Getty • Store norske Lexikon • Treccani • Большая российская энциклопедия • Encyclopædia Britannica |
|
Vicimedia Communia plura habent quae ad Ieniseam spectant. |
- Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon universale (1698) ~, vol. 2, p. 592 cum textu de Ienisea (JENISCEA) (Latine)
- Georgius Kublickij, Енисей, река сибирская (Ienisea, flumen Sibericum). Crasnoiarii, 2015 (Russice)