Ienisea[1] seu Ieniseus[2] est flumen magnum in Siberia, fluvius aquosissimus Russiae.

Ienisea
Navis glacifraga nuclearis Taimyr navem cisternatam Indigam ad Dudinkam per Ieniseam ducit
Longitudo3487 chm
Altitudo fontis619,5 m
Decursus aquae19800 /s
Area systematis2580000 chm²
Fonsprope Hierocaesaream
OstiumMare Karense
RegioSiberia
Vide etiam paginam discretivam: Ienisea (discretiva).

Nomen Russicum et Latinum de forma Nenetica antiqua Ienesij derivatum est, quae sua vice est nomen Evenkense Ionesi corruptum, quod nomen Evenkense aqua magna significat.

Ienisea cum accolis suis

Situs et fluxus

recensere

Confluxu fluviorum Ieniseae Maioris et Ieniseae Minoris prope urbem Hierocaesaream (Tuvae metropolim) incipiens, 3487 chiliometra per Tuvam, Chakassiam atque territorium Crasnoiarense Foederationis Russicae patet et in sinum Ieniseensem maris Karensis Oceani Glacialis Septentrionalis effunditur.

Ienisea est confinium naturale Siberiae Occidentalis, a planitie Sibirica Occidentali amplissima paludinosa occupatae, et Siberiae Orientalis, quam taiga montana operit.

 
Confluxus Ienisearum Maioris et Minoris prope Hierocaesaream

Post Hierocaesaream prima 188 chm Ienisea ad occidentem per vallem Tuvinicam fluit, multos ramos et insulas faciens. Cemtschuco tributario accepto ad septentrionem vertit et per Saianes Orientales transit. Ibi et receptaculum aquae Saiano-Shushense[3] maximum situm est, post id receptaculum Mainense minus et Abacano trbutario accepto receptaculum tertium, Crasnoiarense (cuius moles non in Crasnoiario, sed in Divnogorsk urbe sita est).

Inter Crasnoiarium et Angarae ostium vallis latior fit; iugum Ienisseiense[4] ad flumen appropinquat. Infra Angaram ripa Ieniseae dextra montana manet, ripa laeva humilis et paludinosa fit. Prope ad ostium Tunguscae Inferioris vallis Ieniseae circa 40 chm lata est, prope Dudinkam 150 chm. Alveus ad 5 chm latus fit; altitudo Ieniseae inferioris a 5 ad 8,5 m est, infra Dudinkam ad 25 m. Infra Kureikam vicum iam aestus marinus observari potest; inferius delta magnum sita est et aestuarium, qui sinum Ieniseensem format.

 
Receptaculum aquae Saiano-Shushense

Systema hydrographicum

recensere

Accolae Ieniseae sunt (a fontibus ad ostium):

Longitudo Ieniseae cum Angara maior est, quam Ieniseae ab Hierocaesarea ad ostium; interdum pars Ieniseae ab Hierocaesarea ad ostium Angarae Ienisea Superior appellatur.

 
Navis traiectoria trans Ieniseam navigans Crasnoiarii (charta cursualis, 1905)

Urbes in ripis sitae

recensere

Ad Ieniseam sitae sunt urbes

aliaeque.

 
Zacharovka vicus in ripa Ieniseae
  1. Atlas Russicus, p. 7; Ioannes Georgius Gmelin, Flora Sibirica. Vel Ieniscea (Henrici Scherer Tabellae geographicae, p. 212; sic et Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon universale (1698) ~)
  2. Caroli Egger Lexicon Nominum Locorum (1977, 1982: ISBN 88-209-1254-6), p. 157.
    Russice Енисей, tr. Jenisej, Nenetice Ензя’ ям’/Ienzia iam, Evenkice Ионэси/Ionesi, Selcupice Ня́ндысе/Niandyse vel. Пӱ̄л Тяас ӄолд / Pul Tiaas cold, Ketice Хук / Chuk, Chakassice Ким суғ / Kim sug, Tuvinice Улуг Хем / Ulug chem.
  3. Norae Zabinkovae et Moysis Kirpicznikov Nomina physico-geographica principalia URSS s.v. Саяно-Шушенское вдхр.
  4. Norae Zabinkovae et Moysis Kirpicznikov Nomina physico-geographica principalia URSS s.v. Енисейский кряж.
  5. 5.0 5.1 Ioannis Georgii Gmelin Flora Sibirica, p. IX-X
  6. Glavnyĭ botanicheskiĭ sad (Akademii︠a︡ nauk SSSR), 61-70, 1966, p. 34.
 
Ripa Ieniseae saxosa prope ad cataractam Kazačinskij

Nexus externi

recensere
  Situs geographici et historici: Locus: 71°49′47″N 82°42′58″E, 51°43′40″N 94°27′6″E • OpenStreetMap • GeoNames • Thesaurus Getty • Store norske Lexikon • Treccani
  Vicimedia Communia plura habent quae ad Ieniseam spectant.