Augustinus Hipponensis

Aurelius Augustinus Hipponensis^[1] (natus die 13 Novembris 354, mortuus die 28 Augusti 430), etiam Sanctus vel Beatus Augustinus^[2] appellatus, fuit episcopus, philosophus Latinus et theologus ex Africa Romana, nunc Doctor Ecclesiae a multis habitus. Primo rhetor fuit Tagastae municipio Africae, tum Karthagine, Romae, Mediolani. Ibi sermonibus Ambrosii episcopi Mediolanensis commotus anno 387 baptizatus est; ab anno 395 usque ad mortem anno 430 fuit episcopus Hipponensis (loco hodiernae Annaba urbis Algeriae).

Sanctus Augustinus

Episcopus et Doctor Ecclesiae Catholicae
Natus	13 Novembris 354 Tagastae (Algeria)
Mortuus	28 Augusti 430 Hippone Regio
Attributa	puer; turtur; graphium; concha: cor inflammatum sagittaque transfixum
Patronus	braciatores, typographi, lippus, theologi
Index Sanctorum

Antiquissima Augustini imago saeculo sexto picta (in Archibasilica Sanctissimi Salvatoris).

"Tolle, lege!" (Benotius Gozzoli: pictura saeculi decimi quinti conversionem Augustini demonstrans; in Ecclesia Sancti Augustini ad Fanum Sancti Geminiani).

Baptisma Santi Augustini (Benotius Gozzoli: in Ecclesia Sancti Augustini ad Fanum Sancti Geminiani).

Augustinus plurima scripta conscripsit, quae magna ex parte exstant et magni momenti in progressu Christianitatis Occidentalis fuerunt.^[3] Fides Christiana Augustino est fundamentum intellectus ("crede, ut intelligas"). Opus Confessiones nominatum inter scripta autobiographica maximi momenti omnium saeculorum numeratur. Elementa ex philosophia Platonica sumpta Augustinus sensu Christiano interpretatur. Prima Augustini vita a Possidio Calamensi conscripta est, qui eum, quippe cum discipulus esset, bene novit.

Fuit summus ex Patribus Latinis et inter summos omnium saeculorum, cuius auctoritas tum in Christianitatem mediaevalem Occidentis dominata est, ubi unus ex quattuor doctoribus ecclesiae habebatur, tum potentissimum, praeter Biblia ipsa, impulsum Reformationi praebuit, quocirca hodiernis et Catholicis et Protestantibus maius subsidium manet. In ecclesiis Orthodoxis autem diu paene ignotus permanebat. Cum doctrina eius saeculo decimo quarto versionibus Graecis etiam Constantinopoli innotuit, accepta non est nisi quod ex ea cum aliis patribus ecclesiasticis commune fuit. Maximus pessimista naturae humanae fuit, quia ipse dixit: "Nemo habet de suo, nisi mendacium et peccatum" (Evangelio secundum Ioannem 5.1). Hic pessimismus non totus in regula fidei Ecclesiae Catholicae servabatur.

Vita

Familia et pueritia

Augustinus anno 354 Tagastae (hodie Souk Ahras nuncupatum) in Numidia, provincia Romana Africae septentrionalis, natus est, patre Patricio, agrorum possessore eoque tempore pagano, et Monica matre, pia Christiana ex familia Mazicana^[4] orta. Praenomen "Aurelius" nec in scriptis ipsius nec aliorum illius temporis attestatum est.^[5] Provincia Numidica tum pace fruebatur et rebus prosperis florebat, etsi controversia inter Donatistas et Catholicos non nihil agitabatur. Monica infantem catechumenum conscripsit et ad fidem Christianam perducere conata est, baptizandum autem non curavit; in eo usum ecclesiae antiquae secuta est, in qua baptisma infantium, quamquam a saeculo secundo exeunte magis magisque in usu, tamen adhuc disputabatur. Multi homines sicut et Patricius, Augustini pater, in hora mortis demum baptizati sunt.^[6] Augustino erant frater nomine Navigius et soror, cuius nomen ignotum est quaeque vidua praeposita monasterii feminarum facta est. Eius materna lingua erat Latina; linguam Graecam, cuius scriptores repudiasse videtur puer^[7], numquam bene didicit.

Disciplina Tagastae, Madauris et Karthagine

Usque ad annum 370 Augustinus primo scholam Tagastae frequentavit, deinde "litteraturae atque oratoriae percipiendae causa" in urbe vicina Madaurorum (hodie M'Daourouch nominata) "peregrinatus est" (Conf. 2,3). Imprimis a Vergilii de Aenea Didoneque narrationibus commotus esse videtur (Conf. 1,13). Ab anno 371 Karthagine arti rhetoricae studuit, "animositate magis quam opibus patris, municipis Thagastensis admodum tenuis" (Conf. 2,3). Augustinus ibi "sartagine flagitiosorum amorum circumstrepitus" se quid amaret quaesivisse et theatra frequentavisse narrat; mox "in amorem ruit" cum femina Karthaginiensi nomine ignoto (Jostein Gaarder eam in libro „Vita brevis“ intitulato „Floria Aemilia“ nominat). Ea coniunctio per 15 annos stetit, concubina ei anno 372 filium peperit, cui nomen Adeodatus impositum est (Conf. 9,6).

Illo tempore in Ciceronis exhortatione ad philosophiam "Hortensius sive de philosophia" dicta (cuius his diebus sola fragmenta exstant) haesit (Conf. 3,4), qua animus eius vehementer ad studium sapientiae commotus est. Adhuc anno 386, quo Christianus factus est, usus, quem liber attulerat, commemoravit.^[8] Biblia autem ei displicuit, sermone indocto repulsus et discrepantiis confusus.

Anno 373 Augustinus se ad Manichaeismum contulit et "auditor" (sodalis simplex non in omnia officia constrictus) factus est. Ab anno 382 iterum se ab Manichaeismo avertere coepit. Cum anno 383 episcopum Manichaeum Faustum, a quo dissolutionem quaestionum suarum speraverat, hominem quidem "gratum et verbis iucundum", sed admodum indoctum invenit, hac de disciplina desperavit (Conf. 5,6 et 5,7).

Ab anno 375 Augustinus magister artis rhetoricae Tagastae vixerat. Matrem ad Manichaeismum convertere voluit, sed frustra. Anno sequenti se ad Karthaginem contulit, anno 383 Romam.

Rhetor Mediolani

Augustinus Romae scholam constituere voluit arbitrans ibi adulescentes Karthaginiensibus magis frugi ac sobriores esse , sed ea spe deiectus est (Conf. 5,8). Insuper discipuli, antequam mercedem reddiderunt, ad alium magistrum se transtulerunt (Conf. 5,12). Anno 384 amicis Manichaeis adiuvantibus et Quinto Aurelio Symmacho praefecto urbi commendante Augustinus Mediolanum vocatus est (Conf. 5,13), quem locum Valentinianus II imperator sedem regni habuit, ut ibi artem rhetoricam doceret et declamationes ad imperatores consulesque laudandos compararet.

Illo temporis spatio Augustinus dubitationibus vexatus se cogitationibus Novae Academiae, quae dicitur, appropinquavit, "quod (Academici) de omnibus dubitandum esse censuerant nec aliquid veri ab homine comprehendi posse decreverant" (Conf. 5,10). Anno 385 mater eius Mediolani pervenit; eodem tempore, ut putatur, Augustinus catechumenus fieri constituit. Matre urgente, quae ei sponsalia liberalia ordinaverat, eodem anno se a concubina separavit, quae in Africam rediit. Filius communis apud Augustinum mansit. Usque ad diem, quo sponsa nubilis facta est, Augustinus per duos annos cum altera femina una vixit (Conf. 6,13-15). Etiam Ambrosium, Mediolanensem episcopum, cognovit, cuius praedicationibus offensiones Bibliorum levatae sunt, "cum (Ambrosius) ea, quae ad litteram perversitatem docere videbantur, remoto mystico velamento spiritaliter aperiret" (Conf. 6,4). Religio Christiana eum tenere coepit^[9] simulque (circiter ab anno 386) scripta neoplatonica legit (Conf. 7,9-13), quo eo pervenit, ut scepticismum Academicorum reliquit. Ex tunc Augustinus magis philosophus quam orator videri voluit. Tandem litteris Pauli apostoli studuit, et "perierunt illae quaestiones, in quibus (...) visus est adversari sibi et non congruere testimoniis legis et prophetarum textus sermonis eius; (...) et inveni, quidquid illac (apud Platonicos) veram legeram, hac cum commendatione gratiae tuae dici" (Conf. 7,21). Philosophia neoplatonica una cum doctrina de gratia futura erat caput et fundamentum theologiae Sancti Augustini.

Conversio ad religionem Christianam

Eodem anno Augustinus se in discrimen animi corporisque venisse narrat, quare officii munere se abdicavit (Conf. 8,1,2). Scribit (Conf. 8,12) conversionem die 15 Augusti anno 386 evenisse, cum sub quadam fici arbore sedens et animo turbido flens audivit verba cantatiunculae puerorum puellarumque in strata ludentium, videlicet "Tolle, lege"; cum iam pridem de Sancto Antonio Aegyptio audivisset eum ex evangelica lectione fortuita divinitus admonitum esse, sustulit codicem Pauli apostoli legitque primam eius paginam quae patuit, e capitulo decimo tertio epistulae Pauli ad Romanos. Verba "Nox præcessit, dies autem appropinquavit. Abiciamus ergo opera tenebrarum, et induamur arma lucis. Sicut in die honeste ambulemus: non in comessationibus, et ebrietatibus, non in cubilibus, et impudicitiis, non in contentione, et æmulatione: sed induamini Dominum Jesum Christum, et carnis curam ne feceritis in desideriis" (Rom 13.12–14) ei persuaserunt, ut modum vivendi mutaret. Consilium cepit matrimonii officiique renuntiandi ac vitae contemplativae amplectendae.

Augustinus conversionem suam pluries descripsit. Narrationis in libro octavo Confessionum notissima factae multae imagines litteraeque posterorum memoriam eius habent. In narratione secundum consuetudines temporis valde elaborata et vita Antonii abbatis et vocatio Nathanaelis apostoli (Io 1,45-51), quem Iesus "sub ficu" viderat, coniunctae sunt.

Cassiciacum et reditio in Africam

Una cum quibusdam propinquis amicisque Augustinus in praedium cuiusdam Verecundi amici recessit, quod Cassiciaci (forsitan hodiernus Cassiago ad Larium lacum) situm erat (Conf. 9,4); hic complura scripta confecit. In vigilia paschali anni 387 (die 24./25. Aprilis) una cum Adeodato filio et amico suo Alypio Mediolani ab Ambrosio baptizatus est (Conf. 9,6); traditio medioaevalis vult tum hymnum Te Deum laudamus exstitisse. Baptisma pro Augustino (sicut pro multis Christianis illius temporis) secessionem a mundo valebat (Conf. 9,2). Inde reditionem in Africam praeparavit. Quod autem usurpator Magnus Maximus, qui cum Theodosio I imperatore bellum gessit, classe portus Romanos custodivit, Augustinus cum suis diu Ostiae haerebat. Augustini mater Monica ibi anno 387 mortua est (Conf. 9,9-12). Demum sub finem anni 388 Augustinus Karthaginem advenit.

Augustinus et Alypius iam erant "servi Dei" (laici, qui vitam perfectam vivere constituerunt), cum Karthaginem venerunt. Amici Tagastae in domo Augustini habitaverunt, ubi per duos annos vitam contemplativam egerunt; hoc tempore Adeodatus mortuus est, ad quem se liber de magistro anno 389 conscriptus converterat. Augustinus hic primum multorum scriptorum dogmaticorum, quae contra Christianos non catholicos versa erant, perfecit, scilicet commentarium de Genesi contra Manichaeos (Patrologia Latina 34).

Conditor monasterii et episcopus Hipponensis

Anno 391 Augustinus Hipponem se contulit, ut pro „servis Dei“ monasterium conderet; cum sermonem Valerii, episcopi Hipponensis, audivit, a fidelibus praesentibus coactus est, ut sacros ordines presbyteratus susciperet; quae consecratio eodem anno facta est. Valerius Augustino fundum dedit, quo idem primum monasterium Africae condidit. Anno 394 Valerius eum episcopum auxiliarium consecravit, qui officium episcopi magis magisque suscepit. Valerio mortuo Augustinus ab anno 396 usque ad mortem munere episcopi Hipponensis functus est. Ex tunc vitam contemplativam deserere, praedicare et res iuridicas administrativasque gerere debuit. Protinus pauper vixit, sedulo contra disciplinas non catholicas sicut Manichaeismum, Donatismum et Pelagianismum pugnavit. Praeterea decursu annorum plus quam 100 opera dictavit. Anno 396/397 primo theologiam gratiae elaboravit; Confessiones, quibus vitam usque ad reditionem in Africam, sed etiam cogitationes theologicas philosophicasque proposuit, anno 397/398 conscripsit; libri De Trinitate inter 399 - 419 effecti sunt.

Ut propugnator contra Donatistas, in quorum conversionem etiam auctoritate publica utebatur, Augustinus dux ecclesiae Africae factus est. Etiam adversus episcopos Romanos libretaslibertatem ecclesiae Africae praedicavit. Roma a Visigothis anno 410 capta libros De civitate Dei ab anno 413 usque ad annum 426 composuit, quibus distinctionem inter civitatem terrenam et civitatem Dei introduxit, quae per saecula valebit; praeterea opinioni Christianos, cum deos antiquos neglexissent, causam Romae expugnatae esse vel ruina Romae consilia salvifica Dei corrupta esse se opposuit.

Augustinus anno 430 mortuus est, dum Vandali Hipponem obsedebant. Reliquiae eius hodie in ecclesia Sancti Petri in caelo aureo Ticini Italiae septentrionalis requiescunt.

Opera

Opera sua sunt, inter permulta:

Contra Academicos (386)
De immortalitate animae (387)
De musica (388)
De magistro (389)
De libero arbitrio (388-395)
Contra Manichaeos de duabus animabus (392)
De doctrina Christiana libri IV (396/97)
Confessiones (397-401)
De trinitate libri XV (399-419)
De civitate Dei (413-426)
Retractationes (428)

Nexus interni

Notae

↑ Nomen Aurelius est paene nullius momenti, tantum civitatem Romanam significans (vide Salway 1994: 124–145).
↑ "Blessed Augustine of Hippo: His Place in the Orthodox Church: A Corrective Compilation". Orthodox Tradition XIV (4): 33–35 .
↑ Augustinus intra fere 45 annos plus quam 100 opera, 218 litteras et 500 sermones perfecit. Zentrum für Augustinusforschung Herbipoli.
↑ Origo Mazicana ex nomine conicitur, vide Monica (sancta). - Augustinus se ipsum "Poenum" vocat (Contra Iulianum opus imperfetum 6,18).
↑ Commentatio Augustin/Augustinismus, in: Theologische Realenzyklopädie 4, S. 645ss., ibi p. 646; Horn, Augustinus, p. 13. - Forsitan ei permutatione allatum est.
↑ Anno 418 demum Concilium Carthaginiense Augustini doctrinam de peccato originali assumens infantes baptizari debere statuit dicens: Parvuli, qui nihil peccatorum in se ipsis adhuc committere potuerunt, ideo in peccatorum remissionem veraciter baptizantur, ut in eis regeneratione mundetur, quod generatione traxerunt. Vide: Denzinger-Schönmetzer: Enchiridion Symbolorum (...), ed. 34a. (1967), p. 83.
↑ Vide: Confessiones 1,13-14. Ibi: Quid autem erat causae, cur graecas litteras oderam, quibus puerulus imbuebar, ne nunc quidem mihi satis exploratum est.
↑ Conf. 8,7: " ... multi mei anni mecum effluxerant (...) ex quo (...) lecto Ciceronis Hortensio excitatus eram studium sapientiae"
↑ "Ex hoc tamen quoque iam praeponens doctrinam catholicam ..." (Conf. 6,5)

Bibliographia

Ancient Christian Writers: The Works of the Fathers in Translation. 1978. Novi Eboraci: Newman Press.
Augustine, Saint. 1974. The Essential Augustine. Ed 2a, ed. Vernon Joseph Bourke. Indianapoli: Hackett.
Ayres, Lewis. 2010. Augustine and the Trinity. Cantabrigiae: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-83886-3.
Bourke, Vernon Joseph (1945). Augustine's Quest of Wisdom. Milwaukee: Bruce
Bourke, Vernon Joseph (1984). Wisdom From St. Augustine. Houston: Center for Thomistic Studies
Brachtendorf J. "Cicero and Augustine on the Passions". Revue des Études Augustiniennes 43 (1997): 289–308
Brown, Peter (1967). Augustine of Hippo. Berkeleiae: University of California Press. ISBN 0520001869
Burke, Cormac (1990). "St. Augustine and Conjugal Sexuality". Communio IV (17): 545–565
Burnaby, John (1938). Amor Dei: A Study of the Religion of St. Augustine. The Canterbury Press Norwich. ISBN 1853110221
Clark, Mary T. (1994). Augustine. Geoffrey Chapman. ISBN 9780225666816
Deane, Herbert A. (1963). The Political and Social Ideas of St. Augustine. Novi Eboraci: Columbia University Press
Doull, James A. (1979). "Augustinian Trinitarianism and Existential Theology". Dionysius III: 111–159
Doull, James A. (1988). "What is Augustinian "Sapientia"?". Dionysius XII: 61–67
Fitzgerald, Allan D., O.S.A., General Editor (1999). Augustine through the Ages: An Encyclopedia. Grand Rapids Michiganiae: William B. Eerdmans Publishing Co.. ISBN 080283843X
Ferguson, Everett. 1999. Christianity in Relation to Jews, Greeks, and Romans. Londinii: Taylor & Francis. ISBN 0-8153-3069-3.
Gilson, Etienne (1960). The Christian Philosophy of St. Augustine. L. E. M. Lynch, trans. Novi Eboraci: Random House
Lawless, George P. (1987). Augustine of Hippo and His Monastic Rule. Oxford: Clarendon Press
LeMoine, Fannie; Kleinhenz, Christopher, eds. (1994). Saint Augustine the Bishop: A Book of Essays. Garland Medieval Casebooks. 9. Novi Eboraci: Garland
Lubin, Augustino (1659). Orbis Augustinianus sive conventuum ordinis eremitarum Sancti Augustini - chorographica et topographica descriptio. Lutetiae
Mackey, Louis (2011). Faith Order Understanding: Natural Theology in the Augustinian Tradition. Totonti: PIMS. ISBN 9780888444219
Magee, Bryan (1998). The Story of Thought. Londinii: The Quality Paperback Bookclub. ISBN 0789444550 .
Magee, Bryan (1998). The Story of Philosophy: The Essential Guide to the History of Western Philosophy. Novi Eboraci: DK Pub. ISBN 078947994X .
Markus, R. A., ed. (1972). Augustine: A Collection of Critical Essays. Garden City Novi Eboraci: Anchor
Matthews, Gareth B. (2005). Augustine. Blackwell. ISBN 0631233482
Nash, Ronald H (1969). The Light of the Mind: St Augustine's Theory of Knowledge. Lexington: University Press of Kentucky .
Nelson, John Charles (1973). "Platonism in the Renaissance". In Wiener, Philip. Dictionary of the History of Ideas. 3. Novi Eboraci: Scribner. pp. 510–15 (vol. 3). ISBN 0684132931 .
O'Daly, Gerard (1987). Augustine's Philosophy of the Mind. Berkeleiae: University of California Press .
O'Donnell, James (2005). Augustine: A New Biography. Novi Eboraci: ECCO. ISBN 0060535377 .
Pagels, Elaine (1989). Adam, Eve, and the Serpent: Sex and Politics in Early Christianity. Vintage Books. ISBN 0679722327 .
Plumer, Eric Antone, (2003). Augustine's Commentary on Galatians. Oxford University Press. ISBN 0199244391 .
Pollman, Karla (2007). Saint Augustine the Algerian. Göttingen: Edition Ruprecht. ISBN 3897442094 .
Pottier, René (2006). Saint Augustin le Berbère. Fernand Lanore. ISBN 2851572822 .
Règle de St. Augustin pour les religieuses de son ordre; et Constitutions de la Congrégation des Religieuses du Verbe-Incarné et du Saint-Sacrament (Lyon: Chez Pierre Guillimin, 1662), 28–29. Confer editionem Lyon (Chez Briday, Libraire, 1962), 22–24. Editio Anglica (Novi Eboraci: Schwartz, Kirwin, and Fauss, 1893), 33–35.
Rist, John M. 1994. Augustine: ancient thought baptized. Cantabrigiae: Cambridge University Press. ISBN 0-521-46084-0 (Paginae selectae apud Google Books)
Ruickbie, Leo (2004). Witchcraft out of the Shadows. Londinii: Robert Hale. pp. 57–8. ISBN 0709075677
Salway, Benet. 1994. What's in a Name? A Survey of Roman Onomastic Practice from c. 700 B.C. to A.D. 700. The Journal of Roman Studies 84: 124–145. JSTOR 300873. ISSN 0075-4358 doi:10.2307/300873.
Starnes, Colin (1990). Augustine's Conversion: A Guide to the Arguments of Confessions I-IX. Waterloo Ontarionis: Wilfred Laurier University Press
Stock, Brian. 1996. Augustine the Reader: meditation, self-knowledge and the ethics of interpretation. Cantabrigiae Massachusettensium: Harvard University Press. ISBN 0-674-05276-5. Recensio apud BMCR
Tanquerey, Adolphe (2001). The Spiritual Life: A Treatise on Ascetical and Mystical Theology. Rockfordiae Illinoesiae: Tan Books & Publishers. pp. 37). ISBN 0895556596
Trapè, A. (1990). S. Agostino: Introduzione alla Dottrina della Grazia. Collana di Studi Agostiniani 4. I - Natura e Grazia. Romae: Città Nuova. p. 422. ISBN 8831134027
von Heyking, John (2001). Augustine and Politics as Longing in the World. Columbia: University of Missouri Press. ISBN 0826213499
Weiskotten, Herbert T. 2008. The Life of Saint Augustine: A Translation of the Sancti Augustini Vita by Possidius, Bishop of Calama. Merchantville Novae Caesareae: Evolution Publishing. ISBN 1-889758-90-6.
Zumkeller, Adolar. 1986. Augustine's Ideal of the Religious Life. Novi Eboraci: Fordham University Press. ISBN 0-8232-1105-3.
Zumkeller, Adolar. 1987. Augustine's Rule. Villanovae: Augustinian Press. ISBN 0-941491-06-4.