Rudolphus I (natus Brisgoviae die 1 Maii 1218; mortuus Nemeti die 15 Iulii 1291) fuit rex Germanicus et imperator Sacri Romani Imperii a die 1 Octobris 1273, primus familiae Habsburgi.

Wikidata Rudolphus I
Res apud Vicidata repertae:
Rudolphus I: imago
Rudolphus I: imago
Nativitas: 1 Maii 1218; Limburg Castle
Obitus: 15 Iulii 1291; Spira
Patria: Sacrum Romanum Imperium

Familia

Genitores: Albert IV, Count of Habsburg; Hedwig
Coniunx: Gertrude of Hohenberg, Isabella of Burgundy
Proles: Matilda of Habsburg, Albertus I, Catherine of Habsburg, Agnes of Habsburg, Clemence of Austria, Rudolf II, Duke of Austria, Judith of Habsburg, Hedwig of Habsburg, Hartmann von Habsburg, Albrecht von Löwenstein-Schenkenberg
Familia: Domus Habsburgensis

Memoria

Insignia heraldica

Rudolphus I: insigne
Rudolphus I: insigne
Rudolphi Habsburgensis tabula sepulcralis Noviomagi posita.

Vita recensere

 
Monumentum proelii contra Ottocarum Bohemiae in campis Marchfeld?.

Patre Alberto IV duce Argoviensi mortuo, comitatum dimidium Habsburgensem in Helvetia recepit. Anno autem 1241 compatrem imperatorem Fredericum II in Italiam secutus eques proclamatus est. Postquam anno 1245 Gertrudem Annam, filiam comitis Burkhart de Hohenberg (apud Schömberg) in matrimonium duxit, castellum Ortenburg et plura territoria circa Selestadium nactus est. Anno 1249 papa Innocentius IV anathema contra Rudolphum iecit et iterum anno 1254: namque Rudolphus et Frederici II assecla fuit et in rixa cum episcopo Basileae proastium quoddam incenderat. Sed bis ab damnatione solutus est. In querelis continuatis domus suae potestatem augebat. Argentoratensis magistratus socius episcopum inimicum Gualterum de Geroldseck apud Hausbergen (in Alsatia) anno 1262 vicit.

Comite Hartmanno de Kyburg avunculo defuncto Comitatem Kyburg anno 1264 adeptus est. Itaque statim in Suebia et in Burgundia Superiore princeps maxime potens factus est. In nova dimicatione cum episcopo Basiliensi a burgravio Norimbergensi Frederico de Hohenzollern certior factus est de principum Francofurti congregatorum consilio electionis regiae novae. Unum diem post electionem Kalendis Octobribus 1273 Francofurum sollemniter intravit; coronatio habita est die 24.10. Aquisgrani.

Rudolphus homo vere equestris fuit, pius, sapiens, diligens. Forma procera et naso aquilensi facile ab omnibus cognosci potuit. Ut pontifex maximus electioni annueret, omnia privilegia confirmare debuit quae Otto IV et Fredericus II Sanctae Sedi fecerant. Tamen adhuc Ottocarus II (rex Bohemiae) contumaciter repugnabat, quippe qui Austriam regere vellet. Cum in diaetis Norimbergae (1274), Herbipoli (1275) et Augustae Vindelicum celebratis absens esset, a Rudolpho die 24 Iunii 1276 proscriptus et debellatus est. Vulgus ubique Ottocarum ovatione accepit, cum Vindobonenses resisterent. Itaque ante portas Vindobonae Rudolphus cum Ottocaro pactum iniit, ut Bohemia Ottocaro, Austria et Styria et Carinthia et Carniola autem Rudolpho submitterentur. Quod factum est die 25 Novembris, sed Ottocarus infidelis iam anno 1277 Ottocarus pacem rumpens die 26 Augusti 1278 in campis Marchfeld? apud Dürnkrut? in Austria Inferiore superatus est.

Rex pacis Ottocaro superato recensere

 
Hic Erfordiae ad Ecclesiam Sancti Petri anno 1289 treuga? universalis proclamata est.

Tum Rudolphus Venceslaum filium Ottocari immaturum in Bohemia installavit, cum Austria et Styria et Carniola filiis propriis Alberto et Rudolpho, Carinthia autem comiti Tirolensi Meinhardo datae sunt. Quo facto potestatem maximam regis dignam facile adeptus est. Studio magno pacem in imperio reconstruebat. Iam anno 1281 in diaeta Norimbergensi treugam quinque annorum pro Franconia cum felici eventu proposuerat. Anno 1286 idem statutum est pro Suebia et Bavaria et anno 1287 renovata est Lex Moguntina Frederici II.

Arces equitum latronum permultae demolitae sunt et nobiles bellicosae compescebantur. In diaeta magna Erfordiae ante Ecclesiam Sancti Petri anno 1289 data treuga generalis ab omnibus principibus promissa est, cui rex libentissime obtemperavit. In Thuringia e.g. plus quam sexaginta raponum castella diruta et deleta sunt et equites XXIX supplicio affecti sunt.

Cum Rudolphus anno 1291 Spirae ad treugam generalem firmandam diaetam novam moderaretur, Francofurtum novum conventum convocare voluit filio Alberto eligendo. Sed principes electores de libertate anxii regi non assentati sunt. Rudolphus, cum apud Germersheim mortem imminentem sentiret, Noviomagum iit ubi naturae concessit. Sepultus est in Ecclesia Cathedrali Spirensi ubi multi imperatores quietem invenerunt. Alexander Rost eum glorificavit dramate »Kaiser Rudolf in Worms« et Iustinus Kerner mortem cantavit carmine »Kaiser Rudolfs Ritt zum Grabe«.

Bibliographia recensere

  • Oswald Redlich: Rudolf von Habsburg. Das deutsche Reich nach dem Untergang des alten Kaisertums. Aeniponti 1903 (Digitalisat
  • Karl-Friedrich Krieger: Rudolf von Habsburg. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadii 2003, ISBN 3-534-13711-6 (Rezension).
  • Thomas Zotz: Rudolf von Habsburg. In: Bernd Schneidmüller, Stefan Weinfurter (ed.): Die deutschen Herrscher des Mittelalters. Historische Porträts von Heinrich I. bis Maximilian I. C.H. Beck, Monaci 2003, ISBN 3-406-50958-4, p. 340–359, 587-588
  • Egon Boshof, Franz-Reiner Erkens (ed.): Rudolf von Habsburg: 1273–1291. Eine Königsherrschaft zwischen Tradition und Wandel (= Passauer historische Forschungen. Band 7). Böhlau, Coloniae Agrippinae 1993, ISBN 3-412-04193-9.
  • Martin Kaufhold: Deutsches Interregnum und europäische Politik. Konfliktlösungen und Entscheidungsstrukturen 1230–1280 (= Monumenta Germaniae historica. Band 49). Hahn, Hannoverae 2000, ISBN 3-7752-5449-8.
  • Ulrike Kunze: Rudolf von Habsburg. Königliche Landfriedenspolitik im Spiegel zeitgenössischer Chronistik (= Europäische Hochschulschriften. Band 895). Lang, Francofurti ad Moenum 2001, ISBN 3-631-37547-6 (Zugleich: Berlin, Technische Universität, Dissertation, 2000).
  • Christel Maria von Graevenitz: Die Landfriedenspolitik Rudolfs von Habsburg (1273–1291) am Niederrhein und in Westfalen (= Rheinisches Archiv. Veröffentlichungen des Instituts für Geschichtliche Landeskunde der Rheinlande an der Universität Bonn. Band 146). Böhlau, Coloniae Agrippinae 2003, ISBN 3-412-15302-8.
  • Bernd Schneidmüller (Hrsg.): König Rudolf I. und der Aufstieg des Hauses Habsburg im Mittelalter. wbg Academic, Darmstadii 2019, ISBN 978-3-534-27125-2.

Nexus externi recensere

  Vicimedia Communia plura habent quae ad Rudolphum I spectant.