Aeschines (Graece Αἰσχίνης; natus Athenis ca. 390, mortuus 314 a.C.n.) fuit unus e decem oratoribus Atticis praecipue notus ob Demosthenis inimicitiam (Laërt. 2. 7.). Atrometi et Glaucotheae filius, tribu Cothocides erat.[2]

Wikidata Aeschines
Res apud Vicidata repertae:
Aeschines: imago
Aeschines: imago
Nativitas: 390 a.C.n.; Athenae
Obitus: 322 a.C.n.; Samos
Patria: Athenae antiquae
Aeschinis statua in Villa Papyrorum Herculanensi. Museum Archaeologicum Nationale (Neapolis). Paulus Monti photographavit anno 1969. Etenim Aeschines veterum oratorum morem laudabat qui manu involuta et modesto habitu coram populo orabant[1]

De familia recensere

Ab ipso Aeschine de familia optime certiores facti sumusː nam in oratione de Falsa legatione[3] tum cum mortem deprecabatur omnes ad tribunal ei adstabantː pater Atrometus nonaginta quatuor annos tum natus (circa 437 a.C.n. igitur natus erat) qui tempore trigintavirum in exsilium profectus erat ac deinde cum populo redierat. Ut multi rem familiarem in bello amiserat et ludi magister vitam quaesivit.[4] Fratrem maiorem quoque memorat Philocharem qui Iphicratis miles fuit et tunc iam tertium strategus electus erat. Item fratrem minorem Aphobetum, qui legatus ad Persarum regem quondam missus erat et civitatis reditus administravit[5]. Item socerum Philodemum et eius filios Philonem et Epicratem. Postremo liberos adhuc parvos quos Aeschines e Philodemi filia genuitː filiam unam et duo mares. Secundum Demosthenem Aeschinis mater ad occulta mysteria initiabat[6].

De vita publica recensere

Non minus quam sex[7] breves vitas Aeschinis nobis reliquit docta antiquitasː unam e Vitis decem oratorum falso Plutarcho tributis, duas anonymas, aliam Apollonii cuiusdam inscriptam, aliam e Photii bibliotheca, aliam in Suda encyclopaedia repertam, quae omnes in manuscriptis operibus varie praeponebantur. Nihilo minus optimi fontes et maxima fide digni sunt ipsae Demosthenis et Aeschinis orationes, si quidem critico iudicio leganturː nam alter detrectatorie, alter apologetice res ab Aeschine gestas referebat. Coram auditoribus qui eum norant tamen habebantur.

Humili loco natus Aeschines adolescens tragoedias ob pulchram vocem actitavit,[8] deinde scriba et Consilii amanuensis fuit[9] unde et ad rempublicam accessit.[10] Tum plures legationes obiit inter quas illam de Pace ad Philippum (346 a.C.n.) in qua proditionis accusatus a Demosthene est.[11] Paulo antea in Arcadiam missus erat ad societatem Graecorum contra Philippum efficiendam.[12] Cur postea sententiam suam de Macedonibus tota re mutarit nescimus nisi una cum Demosthene pecunia accepta opinamur. Certe in iudicio de legatione (343 a.C.n.) potentium tum virorum, Eubuli et Phocionis, patrocinio[13] fretus triginta suffragiis in 501 iudicibus poenam effugit. Simul stipendia solita merebatː apud Mantineam pugnavit (362 a.C.n.) et postea in Euboea cum stratego Phocione circa 350 a.C.n. unde victoriam apud Tamynas ipse populo Atheniensi renuntiavit atque corona donatus est.[14] Maximum peccatum anno 339 a.C.n. commisit cum oratione accusatoria erga Amphissenses in Amphictyonia habita quartum bellum sacrum movit et Macedonibus iter in Graeciam aperuit, stultitia an proditione ut volebat Demosthenes incertum[15] est. Tamen populus Atheniensis ab illo bello abstinuit quia post haec eventa Demostheni magis quam Aeschini fidem habuit quem a re publica gerenda prohibuerunt.

Philippo mortuo et Alexandro Asiam tenente[16] patrocinio Macedonum confisus, Ctesiphontem in ius vocavit, quod decernendis Demostheni honoribus ipse contra leges fecisset,[17] sed victus in illo de corona certamine et damnatus, cum multae solvendae impar esset Rhodum exulavit.[18] Ibi cum scholam aperuisset,[19] et "legeretur illa Demosthenis oratio, quam adversus cum habuerat, mirantibus cunctis atque laudantibus, suspirans ait: Quid si ipsam audissetis bestiam, sua verba resonantem ut tradit Hieronymus."[20]

Cicero Aeschinis et Demosthenis orationes inter se contrarias convertit.[21] Orationem Aeschinis qua Timarchum de impudicitia accusavit laudat Gellius.[22] Praeter has exstant etiam eius oratio de male gesta Legatione et XII Epistolae quae nunc spuriae creduntur.[23]

Rhodo Samum navigavit ibique vitam finivit.[24] Memorant e Latinis cum laude Cicero[25] et alii.[26]

Opera servata recensere

Tres tantum orationes Aechinis norant antiquiː quartam Deliaca inscriptam et hodie deperditam reiciebant tamquam apocrypham. Omnes orationes exstantes in Demosthenem directae sunt, cui in rebus publicis Aeschines maxime adversabaturː

  • Contra Timarchum (ΚΑΤΑ ΤΙΜΑΡΧΟΥ)ː post legationem ad Philippum et Philocratis pacem (346 a.C.n.) Demosthenis partes huic Timarcho mandaverunt Aeschinem ob falsam legationem proditionis accusaret. At Aeschines eos praevenit dum lege Solonis fretus vetante in coetibus populum adloqui qui corpus ad alienam libidinem vendidissent, censoria probatione apud iudices ei denuntiata,[27] hac oratione eum capitis deminutione (ἀτιμία) damnare conatur. Quod ei successit atque ita accusationes de legatione differre potuit. Textus Graecus, Latina versione adposita
  • De male gesta legatione (ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΡΕΣΒΕΙΑΣ) ː quarto post anno (343 a.C.n.) Aeschines ob eandem legationem a Demosthene proditionis iterum accusatur et sese purgat. Textus Graecus, Latina versione adposita
  • Contra Ctesiphontem ( Κατὰ Κτησιφῶντος) circa 330 a.C.n. habita haec oratio Ctesiphontem accusat quod decretum coronam auream Demostheni conferens contra leges (γραφὴ παρανόμν) scripserit atque ad populum tulerit. Maxima tamen orationis parte demonstrare vult Aeschines quam indignus sit Demosthenes qui talem honorem acciperet. Demosthenes oratione De Corona respondit. Quia in hoc iudicio Aeschines quintam suffragiorum partem non rettulit magna pecuniae summa multatus est. Textus Graecus, Latina versione addita

Duodecim epistulae Aeschinis inscriptae olim circumferebantur quae olerumque ad axsilium spectantː hodie omnium consensu apocryphae iudicantur.[28]

De posteritatis iudicio recensere

Iam ab initio Aeschines sub Demosthenis umbra latuit qui sine dubio oratorium certamen apud posteros vicit. Cicero eum ut Demosthenem "ornate, graviter, copiose" dicere aestimabat[29]; alibi levitatem et splendorem eius verborum[30] laudat, alibi sonitum.[31] In summa eodem dicendi genere atque Demosthenes usum esse iudicat, at non tam bene. Dionysius Halicarnasseus ne monographia quidem eum dignatus est. Quintilianus eum 'latiorem, audentiorem, excelsiorem'[32] quam alii dicebat sed cum Demosthene comparatus 'carnis plus habere, minus lacertorum'[33] videbatur. Hodieque Graecis litteris qui student Aeschinem in coniunctione cum De corona oratione eius adversarii legunt.

Notae recensere

  1. In Timarchum 25-6 et Demosthenes, De falsa legatione 251 de statua Salaminia dicensː τὸν Σόλων᾿ ἀνακεῖσθαι τῆς τῶν τότε δημηγορούντων σωφροσύνης παράδειγμα, εἴσω τὴν χεῖρ᾿ ἔχοντ᾿ ἀναβεβλημένον = 'Solonem exemplum illorum oratorum modestiae proferri, manu involuta...' Quocirca Timarchi et Demosthenis gesticulationem vituperabat.
  2. Demosthenes, De corona 180. Athen. 6 p 631 et Phot Cod 264.
  3. 146-152.
  4. Demosthenem, De falsa legatione 249. Anno proximo mortuus est (Contra Ctesiphontem 191-2).
  5. De fratribus vide etiam Demosthenem, De falsa legatione 237-9.
  6. Demosthenem, De falsa legatione 249 et alibi, in primis de Corona 259-260 (ad cultum Bacchicum pertinere videbantur). Quae omnia ex illis orationibus in Vitas Aeschinis translata sunt.
  7. Septima mutilata in papyro antiqua reperta estː Collection des Universités de France I p.10.
  8. Demosthenes, De corona 180, 249, 262-5 et De falsa legatione 200, 246-7. Alfred P. Dorjahn, "Some Remarks on Aeschines' Career as an Actor", The Classical Journal, 1929ː 223-229
  9. Demosthenes, De falsa legatione 70ː ὑπογραμματεύων γὰρ ὑμῖν καὶ ὑπηρετῶν τῇ βουλῇ... Cf ibidem 200 et 249.
  10. Cic 4 Rep 11 et Augustin 2 Civ D 11
  11. Id Orat. 531
  12. Oratio de Falsa legatione 79 et 157 et 164. Demosthenes, De falsa legatione 10-12.
  13. de falsa legatione 184
  14. Oratio de Falsa legatione 167-170.
  15. Certe de hoc facto diu postea ipse gloriatur Contra Ctesiphontem 107-124. Cf Demosthenes, De Corona 140-159.
  16. Cic Opt gen orat. 7.
  17. Quintil 3 6 3; 5, 13,41 et 7 1 2
  18. Phot l. c.
  19. Quintil 12 10 19.
  20. ep 53 al 403 n 2; Adde Cic 3 Orat 56.213 et Plin 7 31 1, Val Max 8 10 ext 1, et Jul Val Gest Alex M 2 7 sqq. Quae tamen fortasse nihil aliud fuit quam pia fabula nihil historici retinens.
  21. Opt gen orat 8 et seqq. coll. 3 Tusc 26, et Orat 8, Hieronym ep 57. al 101 n. 5.
  22. 18 3.
  23. Confer De editione orationis Contra Ctesiphontem et de "Aeschinis quae feruntur epistulis" quae [1]
  24. teste Phot loc. cit. Qui plura habet de eo passim in Bibliotheca col Philostr Vit Sophist 1 18 et Pseudo Plutarch Vita X Oratt.
  25. praeter ll. cc. Brut 9 82 et 84, 5 Fin 2.
  26. Jul Vict p 212 et 261 Orell, Plin 2 ep 3, Ammian. 30 4 5, Capell 5 § 432; Tacit Dial de Orat 15 et 25 Augustin 2 contr Crescon 1 et Quintil 2 17 12, 11 3 7 et 168, coll 1 10 67 et alibi
  27. 2ː ἐπήγγειλα αὐτῷ τὴν δοκιμασίαν ταυτηνί = hoc eum censorio iudicio reum feci (Didot). Cf. ibidem 32.
  28. A Rudolfo Hercher hic recensitae et Latine conversae.
  29. Orator 29
  30. Ibid. 110.
  31. De oratore III.28
  32. XII.10.23.
  33. X.1.77.

Fontes recensere

Plura legere si cupis recensere

Nexus externi recensere