Via Francigena
Via Francigena[1] et via Francisca[1] vel via Romea[1] dicitur perantiqua peregrinationis via ad Romam per Alpes usque ab Anglia. Quae in Italia plus minusve percursu viae Cassiae utitur.
Huius viae percursus et stationes a Sigerico, archiepiscopo Cantuariensi, notatae sunt anno 990 in foliis 34 et 35 ms. Cotton Tiberius B.v., codicis manu scripti qui nunc in Bibliotheca Britannica servatur (vide textum infra praebitum). Sigericus venit ad limina apostolorum ut "pallium" liturgicum a pontifice Romano (Ioanne XV) acciperet. Itinerarium Sigericii octoginta stationes, chiliometrorum circa 1700 habet.
Hodie, iterum est sine maxima difficultate viam Francigenam percurrere cum diplomatibus a Consociatione Viae Francigenae Consociatio Viae Francigenae concessis, ab Ecclesia Catholica probatis, necnon ab auctoritatibus publicis et privatae personae notis.
Itinerarium Sigerici Recensere
Retrorsum ab urbe. Abbreviationes: Sce, sancte; Sca, sancta.
In Italia Recensere
Latium Recensere
- I Urbs (Roma)
- II Johannis VIIII (Fanum Sancti Ioannis in Nono, hodie Italice et vulgo: La Storta)
- III Bacane (Vallis Baccanae, hodie Italice Baccano)
- IIII Suteria (Sutrium)
- V Furcari (Forum Cassii, hodie Italice Vetralla)
- VI Sce Valentine (Bulicame, hodie Italice Bullicame, prope Viterbium)
- VII Sce Flaviane (Mons Faliscorum, hodie Italice Montefiascone)
- VIII Sca Cristina (Volsinii, hodie Italice Bolsena)
- IX Aquapendente (Aquipendium, hodie Italice Acquapendente)
Tuscia Recensere
- X Sce Petir in Pail. (Fanum Sancti Petri in Pallia seu Voltole hodie Podere Voltole, prope Abbatia Sancti Salvatoris)
- XI Abricula (Abricula, hodie Italice: Le Briccole seu Bricola, prope Castrum Leonis Urciae)
- XII Sce Quiric. (Fanum Sancti Quirici in Nosenna, hodie Italice: San Quirico d'Orcia),
- XIII Turreiner. (Turris Nerii, hodie Italice: Torrenieri, in municipio Montis Ilcini)
- XIV Arbia (Pons Albiae, hodie Italice: Ponte d'Arbia, prope Monteronem)
- XV Seocine (Sena Iulia, hodie Italice: Siena),
- XVI Burgenove (Burgus Novus, deinde Abbatia Insulae, hodie Italiane: Abbadia a Isola in municipio Montis Regionis)
- XVII Aelse (Elsa et Plebs Aelsae, hodie Italice: (Pieve d'Elsa) Gracciano d'Elsa, in municipio Collis)
- XVIII Sce Martin in Fosse (Fanum Sancti Martini in Focis, hodie Italice: Molino d'Aiano in municipio Collis)
- XIX Sce Gemiane (Fanum Sancti Geminiani, hodie e: San Gimignano),
- XX Sce Maria Glan. (Plebs Sanctae Mariae Clani vel Plebs Sanctae Mariae ad Clanum, hodie Italice: Pieve di Santa Maria Assunta a Chianni prope Cambasi)
- XXI Sce Peter Currant. (Plebs Sancti Petri ad Cojanum, hodie Italice: Pieve dei Santi Pietro e Paolo a Coiano, Cojanum in municipio Timiniani)
- XXII Sce Dionisii (Vicus Uualari deinde Burgus Sanctus Genesius in municipio Sancti Miniati)
- Transitus Arni
- XXIII Arne Blanca (Ficeclum, hodie Italice: Fucecchio),
- XXIV Aqua Nigra (Cappianus de Ultra Ponte, hodie Italice: Ponte a Cappiano, in municipio Ficeclum),
- XXV Forcri (Castrum Porcarii, hodie Italice: Porcari),
- XXVI Luca, (Luca, hodie Italice: Lucca),
- XXVII Campmaior (Campus Maior, hodie Italice: Camaiore),
Liguria Recensere
- XXVIII Luna (Luna, hodie Italice: Luni),
- XXIX Sce Stephane (Burgus Sancti Stephani, hodie Italice: Santo Stefano di Magra),
Iterum Tuscia Recensere
- XXX Aguilla (Aula, hodie Italice: Aulla),
- XXXI Puntremel (Apua, hodie Italice: Pontremoli),
- XXXII Sce Benedicte (Montelongum, in municipio Apuae),
- Per Transitum Montis Longobardorum, (hodie vulgo Passo della Cisa).
Aemilia Recensere
- XXXIII Sce Moderanne (Bercetum, hodie Italice: Berceto),
- XXXIV Philemangenur (Ferigaria, in municipio Medisiani hodie Italice: Felegara),
- XXXV Metane (Medisianus, hodie Italice: Medesano),
- XXXVI Sce Domnine (Fidentia deinde Burgus Sanctus Domninus, hodie Italice: Fidenza),
- XXXVII Floricum (Florentiola, hodie Italice: Fiorenzuola d'Arda)
- XXXVIII Placentia (Placentia, hodie Italice: Piacenza).
- Transitus Padi
Langobardia Recensere
- XXXIX Sce Andrea (Curtis Sanctus Andreas, hodie Italice: Corte Sant'Andrea in municipio Curtis Sinna, hodie Italice: Senna Lodigiana ),
- XL Sce Cristine (Fanum Sanctae Critinae, hodie Italice: Santa Cristina),
- XLI Pamphica (Ticinum vel Papia, hodie Italice: Pavia),
- XLII Tremel (Tromellum, hodie Italice: Tromello).
Pedemontium Recensere
- XLIII Vercel (Vercellae, hodie Italice: Vercelli),
- XLIV Sca Agath. (Sancta Agatha vel ecclesia Sanctae Agathae, hodie Italice: Santhià),
- XLV Everi (Eporedia, hodie Italice: Ivrea).
Vallis Augustana Recensere
- XLVI Publei (Mons Ioviculus, hodie vulgo Montjovet, vel fortasse Ponticulus, hodie vulgo Pontey).
- XLVII Agusta (Augusta Praetoria, hodie Italice: Aosta),
- XLVIII Sce Remei (Sanctus Remigius, hodie vulgo Saint-Rhémy-en-Bosses).
- Per Portum Magni Sancti Bernardi (olim portum Montis Iovis, hodie vulgo Grand-Saint-Bernard vel Gran San Bernardo),
In Helvetia Recensere
Valesia Recensere
- XLIX Petrecastel (Burgus Sancti Petri, hodie vulgo Bourg-Saint-Pierre),
- L Ursiores (Ursiores, hodie vulgo Orsières),
- LI Sce Maurici (Acaunum, hodie vulgo Abbaye territoriale de Saint-Maurice d'Agaune in municipio Saint-Maurice),
Pagus Valdensis Recensere
- LII Burbulei (hodie vulgo "Versvey" iuxta Aigle),
- LIII Vivaec (Viviscum, hodie vulgo Vevey),
- LIV Losanna (Lausonium, hodie vulgo Lausanne),
- LV Urba (Urba (Helvetia) vel Orba, hodie vulgo Orbe),
- LVI Antifern (in regione civitatis. quae dicitur Eburodunum, hodie vulgo Yverdon-les-Bains).
In Francogallia Recensere
Burgundia et Liber Comitatus Recensere
Liber Comitatus Recensere
- LVII Punterlin (Pons Ruanni, hodie vulgo "Pontarlier").
- LVIII Nos (hodie vulgo "Nods").
- LIX Bysiceon (Vesuntio vel Civitas Vesontiensium, hodie vulgo "Besançon").
- LX Cuscei (Cussiacum hodie vulgo "Cussey-sur-l’Ognon").
- LXI Sefui (Segobodium, hodie vulgo "Seveux").
Magnus Oriens Recensere
Campania et Arduenna Recensere
- LXII Grenant (idem hodie vulgo).
- LXIII Oisma (hodie vulgo "Humes").
- LXIV Blaecuile (hodie vulgo "Blessonville").
- LXV Bar (Barium ad Albam hodie vulgo "Bar-sur-Aube").
- LXVI Breone (hodie vulgo "Brienne-la-Vieille").
- LXVII Domaniant (hodie vulgo "Donnement").
- LXVIII Funtaine (Fontes hodie vulgo "Fontaine").
- LXIX Chateluns (Durocatalaunum vel Civitas Catalaunorum, hodie vulgo "Châlons-en-Champagne")
- LXX Rems (Durocortorum vel Civitas Remorum, hodie vulgo "Rheims")
Alta Franciae Recensere
Picardia Recensere
- LXXI Corbunei (Corbanacum vel Corbaniacum hodie vulgo "Corbeney").
- LXXII Mundlothuin (intellege 'in Monte Loduni', id est Lugdunum Clavatum vel Laudunum, hodie vulgo "Lâon").
- LXXIII Martinwaeth (intellege 'Martini vadum', ipso loco reperitur hodie vulgo "Seraucourt-le-Grand" Serodi Curtis)
- LXXIV Duin (hodie vulgo "Doingt")
Septentrio et Fretum Recensere
- LXXV Atherats (Nemetacum vel Civitas Atrebatum, hodie vulgo "Arras")
- LXXVI Bruwaei (hodie vulgo "Bruay-la-Buissière/Bruay-en-Artois")
- LXXVII Teranburh (Tarvenna, hodie vulgo "Thérouanne", lingua Nederlandica "Terwaan", olim "Terenburg").
- LXXVIII Gisne (hodie vulgo "Guînes", lingua Nederlandica "Giezene")
- (numerus LXIX non est)
- LXXX Sumeran (Sombre, hodie vulgo "Sombre", lingua Nederlandica "Someren", in municipio Witsantum, hodie vulgo Wissant)
- Transitus transmarinus per oceanum Britannicum
