Fridericus Schelling

Fridericus Gulielmus Iosephus de Schelling (natus Leonberg in oppido Virtembergiano die 27 Ianuarii 1775; mortuus Bad Ragaz in Helvetia die 20 Augusti 1854) fuit philosophus Germanicus, successor Ioannis Fichte et decessor Georgii Wilhelmi Friderici Hegel, qui philosophia Spinozae magni aestimavit et de absoluto et idealismo transcendentiae studuit.

Fridericus Gulielmus Iosephus de Schelling, philosophus Germanus maximi momenti.

Philsophia eius etiam origini ontologiae Martini Heidegger et theoriae Slavoj Žižek facta est.

Vita

Adulescens, qui postea a nonnullis Plato Germanicus appellabatur, aetate annorum XV Tubingae Conventum protestanticum frequentare coepit ubi maxime ei placebant philologia, mythologia et philosophia (Kantii praesertim). Iam anno 1793 opuscula philosophica pangebat. Postquam breve tempus Lipsiae ut educator privatus institutus est, post profectionem Fichtii Ienae philosophiam docens ideas proprias magis magisque componebat. Simul periodicum de physica speculativa edidit una cum Hegelio cuius consuetudines iam Tubingae contraxerat. Anno 1803 professor philosophiae Herbipolitanus proclamatus est. Anno 1808 eum in gremium suum accepit Academia scientiarum Monacensis; in Academia artium Monacensi autem secretarius generalis factus est et rex Bavaricus ei portam ad nobilitatem aperuit. Circumstantia adversa autem profectionem Erlangensem parabant, ubi anno 1820 professor ordinarius est creatus. Septem annos post Monacum reversus universitatem novam adiit. Postea Academiae praeses fuit et collectionum scientificarum conservator. In gloria pristina fultus criticos saepe spernebat et numquam promissionem de philosophia propria systematizanda implevit. Berolinum anno 1841 iit ubi silentium arrogans rumpere fas fuit. Hieme annorum 1841 et 1842 philosophiam revelatoriam, quae dicitur, praesentavit quam coram publico auctore invito Heidelbergae criticissime subdole patefecit Henricus Paulus. Ab amicis calumniationes de erratione scholastica perferre debuit. Dixerunt enim Fridericum Schelling cogitationes liberos reppulisse et dogmata christiana positiva cum mediaevalibus argutiis miscere.

Gravitudo

Si Platonis momentum in contemporaneis cum Friderico Schelling monumentum in tempore suo comparaveris, dictum de Platone Germanico refutandum esse videbis quamquam idearum multitudo in hominibus ambobus evidens est. Similiter neuter systema philosophicum terminatum excogitavit; uterque philosophus dubia propria publice patefaciebat et priorum philosophorum argumenta recyclabat. Neque umquam loci scriptorum utriusque philosophi interdum obscuri sectatorum numerum minui fecerunt. Constat scientias peregrinas quoque labore Schellingiano motas esse. Tempus culminis annis inter 1795 et 1812 fuisse videtur, quo opera plurima exaravit et philosophiae scholaeque Romanticae praeco putabatur. Inter opera ubera mentionis specialis digna sint haec: über die Möglichkeit einer Form der Philosophie überhaupt (1795), vom Ich als Princip der Philosophie (1795), Deduction des Naturrechts (1796). Ideen zu einer Philosophie der Natur (1797), die Weltseele (1798), erster Entwurf eines Systems des transcendentalen Idealismus (1800), Darstellung eines Systems der Philosophie (1801). Bruno (1802), Methode des akademischen Studiums (1803), Philosophie und Religion (1804), Untersuchungen über die menschl. Freiheit (1809), die Gottheiten von Samothrake (1815).

Editio operum omnium, quorum tomus primus Stuttgardiae et Augustae Vindelicum (apud J.G.Cotta) vere anni 1856 vulgata est, opuscula adhuc inedita quoque continebat (Einleitung in die Philosophie der Mythologie, Monotheismus, Philosophie der Mythologie, Philosophie der Offenbarung, über den Gegensatz der negativen und positiven Philosophie) necnon res sub pseudonymo Bonaventurae scriptas.

Friderico Schelling mysticum poeticumque ingenium fuit, quod effecit, ut opera eius elegantiora esse videantur quam Hegeliana. Insuper Schelling in incrementi proprii cursu de tempore suo testimonium bonum perhibet. Sunt qui dicant philosophiam eius dividendam esse in partes sive periodos quinque ubi apparent:

emancipatio e complexu Fichte,
Philosophia naturalis transscendentialisque,
Spinozismi secta sive indifferentia ad realia et imaginata spectans,
mystica et Neoplatonismi cultus
theogonia et cosmogonia secundum Iacobum Böhme.

Addenda autem est periodus sexta de philosophia posivita, quae in philosophi reditu ad fidem positivam consistebat. Sic Schelling quasi choregus temporis suis fiebat.

In philosophia eius continentur res pantheismi, qui omnibus vitae momentis manebant: iuvat agnoscere, Fridericum Schelling theismum semper quaesivisse. Quod autem fieri non potest in philosophiis sine condicionibus, modo mere philosophico. Iam in periodo prima enim institutis neglectis Schelling philosophari vult de re omnibus absoluta et in natura et in spiritu; de spiritus via ad se ipsum modo stabilito; de naturae in mundi anima principio; de spiritus mediatione ad naturam intelligendam. In philosophia naturali Schelling dicit naturam in productis suis pristinis organicam esse, naturam non organicam autem copiam vi et gravitate compactam. Attamen existere et ibi gradus varios, ut naturae organicae irritabilitati sensibilitatique processus chemicus, electricitas et magnetismus congruerentur. Tandem super naturam organicam anorganicamque mundi animam volare imperantem atque dividentem atque coniungentem. Contrarium philosophiae naturalis necessarium esse philosophiam transcendentalem. Ea autem velut philosophia theoretica a summo scientiarum principio i.e. a fiducia sui emanet et historiam in gradus diversos separat. Actu voluntario philosophia practica aperitur, qui conscientiam uniuscuiusque et naturam alteram detegit. Maioris momenti hic videtur esse idea de partibus ab historia agendis. Schelling enim dicit historiam totam revelationem paulatim progredi de omnipotentia sive de deo et id tribus in spatiis: sortis caecae (usque ad Imperium Romanum); legis naturalis; providentiae in sortis et natura unione. Scientiarum autem summam esse philosophiam de artibus, namque arte obiectivorum et subiectivorum, naturae et spiritus differentiae omnino auferantur. Artem esse revelationem solam atque sempiternam. Artificio nempe intelligentia ad sui visionem atque satisfactionem pervenire possit. Denique Deus ipse aesthetica visione colatur.

Phasi sua tertia de identitate Schelling vates sacerdosque philosophicus factus esse videtur, cuius oracula multi asseclae libenter acceperunt et divulgaverunt velut Steffens, Oken, Troxler, Schubert, Ast, Solger, Eschenmaier, Hegel, Rixner. Ista identitatis philosophia autem docuit rationem esse rem absolutam, nihil esse extra eam, omnia (obiectum/subiectum; finitum/infinitum; spiritum/materiam) in ea invenienda. Visione autem intellectuali nos rem secundum rationem intelligimus. Ista visionem absolutam concedit et docet contraria inter finitum et infinitum, cogitationem et animam, spiritum et materiam, bonum et malum vere abesse; extra rationem autem res nullas esse. Summatim eadem esse imaginata et realia in indifferentia; indifferentiam absolutam separari in subiecta et obiecta, ut regnum rerum duplex efficiatur. In regno autem isto processus perennis est secundum leges claras, quibus gradus indifferentiae sive potentiae sensim emendentur. Aspectus varii causam suam habent solummodo in imagine praevalenti alias rei alias subiecti. Intellectu nostro sumus capaces ut mundum fingamus et rationis absolutae ideas in universo effectas meditemur. Eo testimonium fit, quomodo identidem absoluta iterentur.

Schelling suo genere res fingere exorsus est et invenit cerebrum humanum esse totius orbis terrarum metamorphoseos verticem; hominem esse microcosmum spiritu materiaque ex industria unitis. Itaque e ratione generali individua fient. Insuper ei persuasum fuit, finitum esse perennem Dei filium, Christum esse hominem perfectissimum tantummodo, Bibliam esse impedimento quin religio christiana perficeretur. Rem publicam perfectam esse historiae omnis coronam, artem esse unionem perfectam inter spiritum et materiam et revelationem divinorum optimam.

Constructionem et reconstructionem in philosophia postschellingiana optime Hegelius egit; methodus autem postea in multis rebus translata est, cum unitatis harmoniaeque idea in cunctis. Quo multa bona effici potuisse nemo negaverit. Latus negativum haud tacendum est: quod unusquisque glorificari potuit declarans se ipsum habere intellectualitatem specialem unde ordines turbarentur et arbitrium licentiaque grassarentur. In periodo quarta Schelling de unitate religionis et philosophiae multa declaravit e libris Iacobi Böhme sugens; in periodo autem quinta deum suum personalem lente nascentem linquere voluit et in historia mundana rixas inter malum et amorem (i.e. Christum) vidit. Historiae omnis finem esse regnum voluntatis universalis. In sexta autem periodo deum in trinis figuris, a mundo absolutum, intellexit; tamen Schelling semper ideas periodorum anticarum continuo conservavit.

Bibliographia

Hans Michael Baumgartner, Harald Korten: Friedrich Wilhelm Joseph Schelling. Beck, Monaci 1996, ISBN 3-406-38935-X.
Michaela Boenke (ed.): Schelling. dtv, Monaci 2001, ISBN 3-423-30695-5
Walter E. Ehrhardt: Friedrich Wilhelm Joseph Schelling. In: Theologische Realenzyklopädie 30 (1999), p. 92–102.
Manfred Frank: Eine Einführung in Schellings Philosophie. (Suhrkamp-Taschenbuch Wissenschaft; 520). Suhrkamp, Francofurti ad Moenum 1985.
Werner E. Gerabek: Friedrich Wilhelm Joseph Schelling und die Medizin der Romantik. Studien zu Schellings Würzburger Periode, Francofurti ad Moenum, Berolini, Bernae, Neoeboraci, Lutetiae, Vindobonae: Peter Lang. Europäischer Verlag der Wissenschaften 1995 (= Europäische Hochschulschriften. Reihe 7, Abt. B, 7).
Reinhard Hiltscher, Stefan Klingner (ed.): Friedrich Wilhelm Joseph Schelling, Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadii 2012
Wilhelm G. Jacobs: Schelling lesen. legenda 3, Verlag Frommann-Holzboog, Stuttgardiae-Bad Cannstatt 2004, ISBN 3-7728-2240-1.
Jochen Kirchhoff: Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling. Mit Selbstzeugnissen und Bilddokumenten. Rowohlt, Reinbek 1988, ISBN 3-499-50308-5.
Gustav Leopold Plitt (ed.): Aus Schellings Leben in Briefen, Lipsiae: Hirzel 1869–1870 (Digitalisate: Band 1, Vol 2).
Franz Josef Wetz: Friedrich W. J. Schelling zur Einführung. Junius, Hamburgi 1996, ISBN 3-88506-939-3.
De Friderico Schelling (Italiane)
F.W.J. De Friderico Schelling(Germanice)
De Friderico Schelling in Stanford Philosophiae Encyclopedia (Anglice)

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Fridericum Schelling spectant.

Lexica biographica: Gran Enciclopèdia Catalana • Deutsche Biographie • Commentatio Theodisce, Francogallice, Italice apud Lexicon historicum Helveticum • Treccani • Store norske leksikon • Большая российская энциклопедия • • Internet Encyclopedia of Philosophy • Grove Art