Scylla (Nisi filia)
Scylla (Graece Σκύλλα) in mythologia Graeca fuit filia regis Megarensium, Nisi, quae amore infelici hostis Minois perdita, et patrem et patriam prodidit. Secuit enim in capite patris crinem purpureum, pignus salutis a deis datum.
Fabula recensere
Minos, rex Cretensium Megaram exercitu obsedit. Quem e summis moenibus aspiciens, Scylla nefasto et infelici amore exarsit. Mox patriam hosti amato tradere decrevit atque patre Niso dormiente crinem purpureum furtim secuit qui regi, velut pignus fatale salutis et victoriae, inter capillos alioqui canos creverat : nam vates saepe cecinerant, quamdiu crinis purpureus salvus in capite regis remaneret, tamdiu Megaram invictam salvamque fore. Quo reciso Nisus victus et urbs capta est. Cum vero matrimonium Scylla velut pretium proditionis regem Cretensem rogaret, Minos victor parricidam aspernatus est : nonnulli auctores narrant respondisse Cretam, sanctissimam terram, tam nefandum monstrum suscipere non posse atque puellam in litore reliquisse, quae postea natando navem consecuta puppem adprehendit ; alii contra Scyllam navem quidem conscendisse sed postquam solvissent, Minoem ligatam virginem suspendisse e puppi navis, paene submersam atque ita per maria secum traxisse. Constat certe tunc temporis in cirim[1] a deis mutatam esse. Quare mythographi contendunt hanc avem sic nominatam quod nomen ciris e verbo Graeco κείρω (latine secare) originem duxisset (quod alioqui valde dubium est). Nec tamen poenam effugit : nam Iuppiter patrem Nisum in haliaeetum vertisse dicitur ut filiam per aerem persequi posset atque trucidare conaretur, ultionis aeternae cupidus ob parricidium. Ita aeterna fuga damnata est Scylla.
Alii putabant promuntorium Scyllaeum in Argolide nomen ab ea duxisse quia ibi sepulta esset[2]
In litteris recensere
Totum poema epicum, Ciris inscriptum et Vergilio adolescenti olim attributum, 541 hexametris hanc fabulam explicuit, quae etiam clarissima metamorphosis apud Ovidium fuit.
De alia Scylla recensere
Nonnulli poetae hanc Scyllam cum alia Scylla[3] confuderunt, quae in monstrum marinum mutata est atque nautas in freto Siculo vorabat et in Odyssea comites Ulixis vexavit[4].
Fontes. recensere
- Aeschylus, Choephoroe 612-622
- Apollodori bibliotheca III.15.8
- Ciris (poema ex Appendice Vergiliana, Vergilio adolescenti attributum a Suetonio et grammaticis Servio Donatoque).
- Hyginus, Fabulae 198.
- Ovidius, libro octavo Metamorphoseon 1-151
- Pausanias libro primo Graeciae descriptionis XIX.1 et libro secundo XXXIV.7
- Propertius libro tertio Elegiarum carmine XIX : 21-28.
- Vergilius, libro primo Georgicon, 404-409.
Notae recensere
- ↑ Nonnulli (ut apparet ex Hygino) cirim piscem esse voluerunt : de quo vide etiam Ciris versus 484-486.
- ↑ Strabo, Geographica VIII.6.13. Pausanias II.34.7
- ↑ e.g. Propertius IV,4 : 39-40.
- ↑ Ciris, versus 54-91.