Metamorphoses (Ovidius)

Vide etiam paginam discretivam: Metamorphoses.

Metamorphoses (hoc est, mutationes formarum) est carmen epicum a P. Ovidio Nasone scriptum, quindecim librorum. Carmen fabulas de omnibus qui formam mutavit continet, sicut Niobe in petram mutata, Narcissus in florem narcissi mutatus, vel Daphne in arborem lauri.

Argumentum et genus carminis

Ovidius Metamorphoseon Libros appellavit ipse 'carmen perpetuum.' Etenim sic incipit liber primus:

In nova fert animus mutatas dicere formas

corpora. Di, coeptis (nam vos mutastis et illa)

adspirate meis primaque ab origine mundi

ad mea perpetuum deducite tempora carmen.

Libris his erant ostendendi universus mundus orbisque terrarum, omniaque quaecumque in iis sunt. Et si hic non est fortasse finis primus librorum, bene ostendit quid in iis narretur. Proprium librorum horum est omnes narrationes concludi mutatione alicuius rei in aliquid alium. Namque inde venit nomen Metamorphoses, quod libris est. Prima fabula hic narrata est fabula creationis mundi ex chao. Deinde sunt fabulae deorum; postea, fabulae heroum; et in ultimis libris sunt fabulae Romanorum. Metamorphosis ultima est Iulii Caesaris in cometam.

Verba carmen perpetuum significant hoc carmen epicum esse, quamquam neque solum unum heroum habet nec unam fabulam narrat.

Clari sunt versus ultimi:

Iamque opus exegi, quod nec Iovis ira nec ignis

nec poterit ferrum nec edax abolere vetustas.

Cum volet, illa dies, quae nil nisi corporis huius

ius habet, incerti spatium mihi finiat aevi

parte tamen meliore mei super alta perennis

astra ferar, nomenque erit indelebile nostrum.

Quaque patet domitis Romana potentia terris,

ore legar populi, perque omnia saecula fama,

siquid habent veri vatum praesagia, vivam.

De tempore compositionis

Nescimus quo tempore Ovidius Metamorphoses componere incohaverit. At ipse poeta auctor est anno 8 p.c., cum ab Augusto exsilio damnatus est et Tomos proficisci coactus est, opus nondum ex omni parte absolutum fuisse ac "ultimam limam" etiamtum defuisse. Itaque Ovidius dolore confectus hos libros se cremasse refert. Plura tamen iam exemplaria Romae erant : ita Metamorphoses nobis servatae sunt. Postea vero litteris suis, cum ceteris amicis tum bibliothecario Hygino, huius operis editionem commendavit e quo sibi gloriam aeternam sperabat.

Fontes

Ovidius libro primo Tristium VII,13-40, libro secundo versibus 63-66 ac 555-562 et libro tertio XIV,19-24.

Bibliographia

Michael Hofmann, James Lasdun, edd., After Ovid: New Metamorphoses. Londinii: Faber, 1994. ISBN 0-571-17075-7 [Recensiones fabularum a poetis hodiernis compositae]