Sardinia

Vide etiam paginam discretivam: Sardinia (discretiva).

Sardinia^[1] (Italiane Isola di Sardegna; Sarde Ìsula de Sardigna vel Sardinnia), etiam Ichnusa,^[2] est insula Italica medii Mediterranei, secunda a maxima huius maris insula post Siciliam, inter Tyrrhenum et Baliaricum mare sita, ad meridiem Corsicae, a qua Gallico freto seiungitur.^[3] Propter situm opportunum et divitias metallicas, ex antiquitate magnus commercii et permutationis humani cultus locus facta est.

Sardinia cum minoris insulis circumiectis est regio Italiae autonoma (suis legibus recta), in quattuor provincias et unam urbem metropolitanam divisa, quibus sunt 377 communia. Sardinia est superficie tertia et numero incolarum undecima a maxima omnium regionum Italiae.

Abundat montibus, silvis, campis, amnibus, terris non habitatis, ac litoribus saxosis harenosisque. Propter varietatem terrarum micro-continens appellatur. Inter locos historicos atque archaeologicos praeclari sunt nuraghi, aedificia megalithica inter annos 1900 et 730 ante aer. vulg. constructa.

Historia

Nomina Graeca sunt Σαρδώ, Σαρδώς, Σαρδών, Σαρδανία, atque antea Ἰχνοῦσα dicta, ut videtur, ab effigie τοῦ ἴχνου, 'vestigii soleae', hoc est imae partis pedis humani, et etiam Σανδαλιῶτις propter figuram sandalii.^[4]

Geographia

Clima

Tempus Sardiniae vera autumnosque calidos, aestates aridas, et hiemes clementes habet.

Geographia politica

Provinciae Sardae

Urbs metropolitana Caralitana,
Provincia Nuorensis,
Provincia Sacerensis (seu Provincia Turritana),
Provincia Sardiniae Australis.

Historicae Provinciae

Provincia Caralitana,
Provincia Nuorensis,
Provincia Sacerensis (seu Provincia Turritana),

Oristanus

Anno 1974 provincia creata est:

Provincia Arborensis,

Provinciae Sardiniae abrogatae

Anno 2001 novae provinciae creatae sunt; anno 2016 abrogatae:

Novissima Provincia Sardiniae et Urbs metroplitana

Anno 2016 creatae sunt:

Loci principes provinciarum

Caralis, Caput,
Nugor^[5] (Italice: Nuoro)
Aristianis^[6] (Italice: Oristano)
Sassaris^[7] (Italice: Sassari)

Carbonia ^[6] (Italice: Carbonia) et Ecclesiae ^[8] (Italice: Iglesias) sunt Capita Provinciae Carboniensis-Ecclesiensis (Italice: Provincia di Carbonia-Iglesias);

Sullurium^[9] (Italice: Sanluri) et Villaxidrum^[6] (Italice: Villacidro) sunt Capita Provinciae Medii Campidani (Italice: Provincia del Medio Campidano);

Olbia ^[10] (quae Italice idem nomen habet, vide Olbia) et Templum^[11] (Italice: Tempio Pausania) sunt Capita Provinciae Olbia-Templi (Italice: Provincia di Olbia-Tempio);

Lanusei,^[6] quae Italice idem nomen habet (videLanusei) ac Portus Ilii^[12] (Italice: Tortolì) sunt Capita Provinciae Oleastrae^[13] (Italice: Provincia dell'Ogliastra).

Urbes minores

Fines

Naturales limites

Mare Mediterraneum,
Mare Hespericum (alia nomina: Mare Sardiniense, Mare Sardum),
Mare Tyrrhenum.

Geographia physica

Morphologia

Montes

Ianua Argenti vel Ianuae Venti (Italiane: Massiccio del Gennargentu),
Arcis Mons (Italiane: Monte Arci),

Planities

Campidanus

Hydrographia

Flumina

Patavii: Stintini: Turris Pelusiae

Cuniculariae insulae, deinde Buxinariae insulae,
- Ilva (Italiane: La Maddalena),
- Phintonis (Italiane: Caprera),
Hermaea insulae (Italiane: Tavolara et Molara),
- Taulara (Italiane: Tavolara).
Sulcitanae insulae,
- Accipitrum vel Arcipitrum et Hieracum,
- Aenosia vel Plumbaria et Aenosis seu Sulcis,
Herculis insula (vel Insula Sinuaria et Aenaria insula, Asinaria insula),
Mali Venti Insula (alia nomina: Insula de Malo Vento seu Malventris Insula) (Italiane: Mal di Ventre)
Beleris insula^[14] vel Heras Lutra insula (Italiane: Isola Serpentara),
Ficaria insula^[15] (Italiane: Isola dei Cavoli).

Historicae terrae et Sub-regiones

Sub-regiones Sardiniae

Sub-regiones

Ager Guspinensis seu Ager Ecclesiensis Superior (Italiane: Guspinese),
Ager Sulcitanus-Ecclesiensis (Italiane Sulcis-Iglesiente),
- Ager Ecclesiensis (Italiane Iglesiente),
- Ager Sulcitanus (Italiane Sulcis),
- Ager Guspinensis seu Ager Ecclesiensis Superior (Italiane: Guspinese),
Ager Sacerensis seu Ager Turritanus (alia nomina: Pagus Sacerensis) (Italiane Sassarese),
Anglona seu Angrona (Italiane Anglona),
Barbaria seu Barbagia (Italiane: Barbagia),
- Barbaria Belvinensis seu Barbaria Media (Italiane: Barbagia di Belvì),
- Barbaria Nuorensis seu Ager Nuorensis (Italiane: Barbagia di Nuoro),
  - Barbaria Bithensis seu Ager Bithensis (Italiane: Barbagia di Bitti),
- Barbaria Ololaiensis seu Barbaria Superior (alia nomina: Barbaria Ololai seu Barbaria Lolai) (Italiane: Barbagia di Ollolai),
- Barbaria Seulensis seu Barbaria Inferior (Italiane: Barbagia di Seulo),
- Mandrolisalis (alia nomina: Mandra Olisai seu Barbaria Mandrolisalis) (Italiane: Mandrolisai),
- Oleastra seu Agugliastra (alia nomina: Ogullastrum, Barbaria Trigonia) (Italiane: Ogliastra),
Baricatus seu Pars Baricati (Italiane: Barigadu),
Baroniae (Italiane: Baronie),
Campidanus (Italiane: Campidano):
- Campidanus Arborensis (Italiane: Campidano di Oristano),
- Campidanus Caralitanus (Italiane: Campidano di Cagliari),
- Mons Regalis seu Campidanus Sulluriensis (alia nomina: Ager Montis Regalis) (Italiane: Monreale),
Chorus (historica regio Sardiniae) (Italiane: Coros),
Comitatum Quirrae seu Quirra (Italiane: Quirra),
Gallura seu Galluria (Italiane: Gallura),
Gothianus seu Gotianus (Italiane: Goceano),
Guilcier seu Gilciber (Italiane: Guilcer),
Marguinis seu Pagus Marginis (Italiane: Marghine),
Marmilla (Italiane: Marmilla),
Medius Locus (Italiane: Meilogu),
Mons Acutus (Italiane: Monteacuto)
Mons Ferrus seu Mons Ferri (Italiane: Montiferru),
Mons Regalis (historica regio Sardiniae) (alia nomina: Ager Montis Regalis seu Campidanus Sulluriensis),
- Ager Guspinensis (Italiane: Guspinese),
Nurra seu Nurrae (Italiane: Nurra),
Oleastra seu Agugliastra (alia nomina: Ogullastrum, Barbaria Trigonia) (Italiane: Ogliastra),
Pars Doliae seu Regio Doliae (Italiane: Parteòlla),
Planaria seu Planargia (Italiane: Planargia),
Romania seu Romandia (Italiane: Romangia),
Sarcidanus (Italiane: Sarcidano),
Sarrabus-Gerreis seu Regio Sarrabi-Gerreis (Italiane: Sarrabus-Gerrei),
Trecenta (Italiane: Trexenta).

Vecturae

Aeroportus

et cetera

Notae

↑ Gaius Iulius Caesar, De bello civili 1.30.4.
↑ Fons nominis Latini desideratur (addito fonte, hanc formulam remove).
↑ Haec pagina verba incorporat ex Aegidii Forcellini Lexico Totius Latinitatis, 1775. Versio interretialis
↑ Haec pagina verba incorporat ex Aegidii Forcellini Lexico Totius Latinitatis, 1775. Versio interretialis
↑ The New Encyclopaedia Britannica (en)
↑ ^6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 Fons nominis Latini desideratur (addito fonte, hanc formulam remove)
↑ Campanini-Carboni : Vocabolario latino-italiano italiano-latino (1961)
↑ Vide nomen homonymae dioecesis (confer Diocesi di Iglesias)
↑ Vide it:Sanluri
↑ Vide it:Olbia
↑ Vide nomen homonymae dioecesis (confer Diocesi di Tempio-Ampurias).
↑ Vide it:Tortolì.
↑ Vide nomen homonymae dioecesis (cfr.Diocesi di Lanusei).
↑ J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 (A–D), 2 (E–M), 3 (N–Z)
↑ J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 (A–D), 2 (E–M), 3 (N–Z)

Bibliographia

Francesco Cetti, Storia naturale di Sardegna. 1774-1777. Nova ed. Nuoro, 2000 Textus novae editionis
- I quadrupedi di Sardegna. Sassari, 1774 (Textus apud Google Books)
- Gli uccelli di Sardegna. Sassari, 1776 (Textus apud Google Books)
- Anfibi e pesci di Sardegna. Sassari, 1777 Textus alius (Textus apud Google Books)
- Appendice alla storia naturale dei quadrupedi di Sardegna. Sassari, 1777 (Textus apud Google Books)
Francesco Cetti, Naturgeschichte von Sardinien. Nova ed. 1799 Textus apud Internet Archive
Codex diplomaticus Sardiniae. Vol. 1. Augustae Taurinorum, 1861 (Textus apud Google Books)
Iohannes Franciscus Fara, [tom. 1] De chorographia Sardiniae libri duo; [tom. 2] De rebus Sardois libri quatuor. Augustae Taurinorum, 1835 Textus (Textus apud Google Books)
"Sardinia" in Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon universale (1698) ~
"Sardinia" in Gulielmus Smith (1854). Dictionary of Greek and Roman Geography. Londinii: Walton & Maberly

Nexus interni

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Sardiniam spectant.

Situs geographici et historici: Locus: 40°0′0″N 9°0′0″E • OpenStreetMap • GeoNames • Thesaurus Getty • Pleiades • Store norske Lexikon • Treccani • Большая российская энциклопедия

Situs publicus

Imagines regionis

Tarrae: Columnae romanae.
gentilicii mores.

Regiones Italiae


Aemilia et Romania • Aprutium • Apulia • Basilicata • Bruttium • Campania • Forum Iulium et Venetia Iulia • Langobardia • Latium • Liguria • Marchia • Molisium • Pedemontium • Sardinia • Sicilia • Tridentinum et Tirolis Athesina • Tuscia • Umbria • Vallis Augustana • Venetia Abruzzo • Basilicata • Calabria • Campania • Emilia-Romagna • Friuli-Venetia Giulia • Lazio • Liguria • Lombardia • Marche • Molise • Piemonte • Puglia • Sardegna • Sicilia • Toscana • Trentino-Alto Adige • Umbria • Valle d'Aosta • Veneto Opus geopoliticum • Regio Italiae Capsae cognatae: Capita regionum Italicarum • Metropoles Italiae • Provinciae Italiae

Praesides Sardiniae


Petrus Pinna Parpaglia commissarius superior • Ludovicus Crespellani • Alfredus Corrias • Iosephus Brotzu • Efisio Corrias • Paulus Dettori • Ioannes Del Rio • Lucius Abis • Antonius Giagu Demartini • Petrus Soddu • Salvator Angelus Spano • Marius Puddu • Alexander Ghinami • Franciscus Rais • Marius Melis • Angelus Rojch • Marius Floris • Antonello Cabras • Fridericus Palomba • Maurus Pili • Ioannes Marius Selis • Italus Masala • Renatus Soru • Hugo Cappellacci • Franciscus Pigliaru • Christianus Solinas Opus geopoliticum • Porta Unionis Europaeae Capsae cognatae: Primi ministri Italiae • Praesides Siciliae

[1] Gaius Iulius Caesar, De bello civili 1.30.4.

[fons-nominis-desideratus-2] Fons nominis Latini desideratur (addito fonte, hanc formulam remove).

[3] Haec pagina verba incorporat ex Aegidii Forcellini Lexico Totius Latinitatis, 1775. Versio interretialis

[4] Haec pagina verba incorporat ex Aegidii Forcellini Lexico Totius Latinitatis, 1775. Versio interretialis

[5] The New Encyclopaedia Britannica (en)

[fontesdesiderati-6] 6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 Fons nominis Latini desideratur (addito fonte, hanc formulam remove)

[7] Campanini-Carboni : Vocabolario latino-italiano italiano-latino (1961)

[8] Vide nomen homonymae dioecesis (confer Diocesi di Iglesias)

[9] Vide it:Sanluri

[10] Vide it:Olbia

[11] Vide nomen homonymae dioecesis (confer Diocesi di Tempio-Ampurias).

[12] Vide it:Tortolì.

[13] Vide nomen homonymae dioecesis (cfr.Diocesi di Lanusei).

[14] J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 (A–D), 2 (E–M), 3 (N–Z)

[15] J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 (A–D), 2 (E–M), 3 (N–Z)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]