Friburgum Brisgoviae
Friburgum Brisgoiae seu Brisgoviae[1][2] (Theodisce: Freiburg im Breisgau) est urbs Germaniae 214 000 incolarum, terrae Badeniae-Virtembergiae quarta, sedes episcopalis. In media silva Hercynia situm, aquis fluvii Dreisam lautum, caelo dicitur frui omnium Germaniae oppidorum tepidissimo.
Locus: 47°59′42″N 7°51′0″E
Numerus incolarum: 236 140
Zona horaria: UTC+1, UTC+2
Situs interretialis
Nomen officiale: Freiburg im Breisgau
Gestio
Procuratio superior: Provincia Friburgum, South Badenia Government Region, Freiburg, Stadtamt Freiburg, Q2008934, Austria anterior
Geographia
Regiones urbanae: Altstadt, Neuburg, Herdern, Zähringen, Brühl, Hochdorf, Waldsee, Littenweiler, Ebnet, Kappel, Oberau, Wiehre, Günterstal, Stühlinger, Mooswald, Betzenhausen, Landwasser, Lehen, Waltershofen, Mundenhof, Haslach, Sankt Georgen, Opfingen, Tiengen, Munzingen, Weingarten, Rieselfeld, Vauban
Territoria finitima: Breisgau-Hochschwarzwald, Emmendingen
Coniunctiones urbium
Tabula aut despectus
Historia
recensereFriburgum anno 1120 condidit Dux Conradus I de Zaringia ut emporium aliorum dicione immunem, unde trahit nomen suum, quod Theodisco sermone 'oppidum liberum' significat. Vice humilis loci ecclesiae, cuius ex cathedra Bernardus Claraevallensis populum ad expeditionem sacram alteram excitaverat, anno 1200 Ducis Bertholdi V iussu magna ecclesia cathedralis succrescebat, mirum opus stylo Gothico qui dicitur potissime signatum, quod tria post saecula anno 1513 tandem perfectum atque rite consecratum usque ad nostros dies sui aevi testatur animum sublimem.
Stirpe Zaringia anno 1218 exstincta, Comites de Urach regnum acceperunt seseque in posterum Comites de Friburgo praedicaverunt, Friburgensibus autem nolentibus, qui anno 1368 pretio 20 000 nummorum argenteorum suam libertatem emerunt ut se ipsos sub gentis Habsburgae confugerent potestatem atque dicionem.
Latebant enim montis illius in profundis conditae, quem apte Schauinsland, i.e. 'Despice in terram', vocant indigenae, venae argenti, quas civitas in nummos equinos ('Rappenpfennig') dictos cudit, ut summa opulentia viveret seque cum Basilensibus Columbarensibus Brisacensibus monetariam daret in societatem, quoad cuniculos deplevit.
Fridericus IV de Habsburgo cum anno 1417 urbis portas patefecisset antipapae Ioanni XXIII apostolica sede depulso, ab imperatore Sigismundo proscriptione imperiali multatus est. Anno 1457, Adalbertus VI Austriae Archidux nec non Anterioris Austriae dominus Litterarum Universitatem Alberto-Ludovicianam Friburgi constituit. Anno 1498, Comitium imperiale a Maximiliano I imperatore convocatum etiam Friburgi sedit.
Reformatione fidei intacta civitas Catholicae Ecclesiae tali constantia servavit cultum ut Erasmus Roterodamus princeps litterarum una cum Basileae magistratibus illius in moenia se confugere censeret. Belli tricennalis bellorumque insequentium tempora violenta Friburgum per varios casus redigerunt in potestatem Austriorum Francicorum Suecicorum Hispanorum, ne omnes dicamus.
Urbs pace Novimagensi anni 1679 coronae Francicae committitur, pace Ryswicensi anni 1697 redditur Habsburgensibus. Cum de successione Austriae dimicetur, Ludovicus XV Friburgum tormentis bellicis oppugnat militemque Gallicum moenibus introducit, qui praesidio denique deducto monimenta solo adaequat. Napoleo anno 1805 totam Brisgoviam et Mortingiam Magno Duci Badeniae addicit. Anno 1827, instituta est archidioecesis Friburgensis, quae urbem sede Romanae Ecclesiae archiepiscopi ornavit.
Tertium Imperium Friburgum quoque arripuit: Nazisti universitatem subiecerunt Martino Heidegger rectore, nocte illa anni 1938 quae crystalli dicitur synagogae ignes intulerunt, anno 1940 reliquos Iudaeos ad castrum Gurs Francicum atrocemque fatum scelerato animo asportaverunt. Friburgum poenas luit factorum, cum Bello Orbis Terrarum II bombis aeronavium dire atque saepius verberatum sit. Quae paene totam urbem antiquitate venerabilem deleverunt, sola ecclesia excepta, quoad pace composita Francicamque post occupationem denique restituta est eo fere splendore quo antea excelluisse constat.
Res publicae
recensereFriburgum inter alias urbes eminet terrae, naturae, omnisque amoenitatis amore. Nil mirum, quia locus ipse bucolicos affectus suadere videtur. Florent ibi in energiam solarem studia atque opera. Factio Viridium, ceteris in regionibus exigua, Friburgi quadrantem suffragiorum sibi conciliat. E cuius sodalibus etiam magister urbis, Dr. Dieter Salomon, creatus est anno 2002. Plerique cives, vita secundum naturam adoptata, birotationem et anacyclismum colunt magna assiduitate.
Aestate anni 1992 consilium municipale Friburgense decrevit ut omnia aedificia, quae in terra municipali erectura sint, parvo energiae modo uterentur. Convectra solaria in tectis ponenda sunt, quae aquam calidam et energiam solarem praebeant, et parietes fenestrae portae ita struendi sunt ne nisi minimus calor perdatur.
Friburgum est sedes archiepiscopalis. Archidioecesin Friburgensem his diebus ministrat archiepiscopus Stephanus Burger.
Studia et artes
recensereQuae Friburgi resederunt universitates, sicut Universitas studiorum Friburgensis Brisgaudiae, et collegia et academiae eorumque studiosi quorum numerus ad 30 000 attinet, vitam cotidianam aspectumque urbis magnopere afficiunt. Inter quas primum locum tenet Alberto-Ludoviciana illa antiquitate et facultatum varietate insignis. Accedunt academia paedagogica, academia musica, Instituta Planckiana Immunologiae, et iuri poenali internationali indagandis.
Musica non solum docetur, sed etiam tractatur a diversis orchestris et choris. Celebratur Officina experimentalis artis acusticae (Theodisce: Experimentalstudio für akustische Kunst), anno 1969 condita, ob opes in musicam seriam recentiorem propagandam collatas.
Friburgi turma pediludiaris vocatur SC Freiburg, quae cum Karlsruher SC et SV Waldhof Mannheim inter praecipuas Badeniae turmas nominanda est, et post longum minoris momenti aevum ab anno 1993 decies in Prima divisione foederali ludit.
Commeatus
recensereMedia urbs designatur zona pedestris, a qua autocineti omnino prohibentur. Nam praecellit Friburgi transportatio publica, cum ferriviae stratariae (Straßenbahn) rete longe lateque pateat ferriviaque maior, quae a Francofurto ad Basileam ducit, Friburgum transcurrat. Eunt autem ferriviae minores ad silvam Hercyniam et Brisacum.
Habet Friburgum parvulos quosdam canales qui Bächle ('rivuli') appellati vias secant, quorum aquis incendia exstinguere sitemque equorum sedare solebant. Aestate aëra refrigerant animosque praetereuntium strepitu delectant. Fama fert studiosum, quicumque inconsiderantia aut ebrietate adductus pede in canalem ingreditur, Friburgensem uxorem esse ducturum.
Urbis filii et filiae
recensere- Sancta Editha Stein, martyr imperii Nazisti
- Jürgen Schrempp, olim companiae DaimlerChrysler director
- Attila Schweiger, histrio
- Martinus Waldseemüller, qui nomen Americae excogitavit
Nati
recensere- Carolus Rahner, theologus Catholicus Romanus
- Volfgangus Schäuble, Administer Rerum Domesticarum ab anno 1989 usque ad 1991, iterum ab anno 2005 usque ad 2009, ab illo anno Administer Aerarii Publici.
- Angelica Schrobsdorff, scriptrix
Mortui
recensere- Martinus Heidegger, philosophus (Friburgi docebat et ibi mortuus est.)
- Edmundus Husserl, philosophus, Friburgi mortuus
- Arminius Staudinger, chemicus
- Fridericus Hayek, oeconomicus
Notae
recensere- ↑ "Friburgum, Fryburgum Brisgoiae, Brisgoviae, Brisgolae, Brisgaudiae, Brisachgogiae": J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 2 3
- ↑ nomen adiectivum Friburgensis
Nexus interni
Nexus externi
recensereVicimedia Communia plura habent quae ad Friburgum Brisgoviae spectant. |
- Pagina Friburgi officialis
- Friburgi historia in actis diurnis Freiburger Zeitung vocatis servata
- Documenta Friburgi
- Loci laudati ad Friburgi historiam spectantes
- Historia et imagines
- De Friburgo et de Silva Hercynia
- Museum Augustinorum
- Nuntii de Friburgi vita viatoribus destinati
- De Friburgo Energiae solaris urbe
- Friburgi historia in usum pedestrium scripta
Pinacotheca
recensere-
Terrae de monte castri aspectus
-
Porta Sancti Martini
-
Forum ecclesiae cathedralis
-
Porta Sueborum
-
Emporium et forum ecclesiae cathedralis