Antigonus II (rex Iudaeorum)
Antigonus II vel Antigonus Mattathias (mortuus Antiochiae 37 a.C.n.) fuit rex Iudaeorum ab anno 40 a.C.n. usque ad annum 37 a.C.n. ː a Parthis institutus, a Romanis destitutus, rogante Herode, eius aemulo, iubente Marco Antonio Antiochiae decollatus est[1].
De exsilio et irritis inceptis recensere
Hasmonaeorum gente ortus filius erat illius Aristobuli qui Hierosolymis regnaverat inter 67 et 63 a.C.n. atque tum a Pompeio victus Romam captivus abductus erat. Una cum patre circa 57 a.C.n. custodiam Romanorum fefellit et in Iudaeam rediit. Ibi Aristobulus exercitum non spernendum e fautoribus suis qui Iudaeam a Romanis et Antipatre liberare volebant, collegit et regnum paternum reciperare conabatur. Tandem a proconsule Syriae Aulo Gabinio proelio victus et catenatus Romam iterum missus est. At Antigonum mox dimisit Gabinius quia matri oppida sibi tradenti libertatem liberorum concesserat[2].
Anno 49 a.C.n., ineunte bello civili inter Caesarem et Pompeium et pater Aristobulus et frater Alexander a Pompeianis necati sunt quia timebant ne seditiones moverent ad regnum reciperandum et socios turbarent (nonne ipse Caesar duas legiones Aristobulo tradere volebat ut eum in hostes immitteret ?). At Antigonus a Ptolomaeo, Chalcidis ad montem Libanum tyranno, servatus est qui matri persuaserat ut eum ad se mitteret[3].
Nihilominus cum anno 47 a.C.n. Caesarem victorem adiit ab eo in regnum paternum restitutum iri sperans, postulatis Antigoni dictator Romanus non satisfecit ː interea enim Antipater magno auxilio ei fuerat in bello Alexandrino atque multa vulnera fortiter pugnando acceptas ostendere poterat. Itaque Caesar summi sacerdotis munus Hyrcano confirmavit et Antipatris dignitatem auxit[4]. Secundum historicum Flavium Iosephum Antigonus nimis ferox in causa sua proferenda tum visus est[5].
Anno 42 a.C.n. inter bella civilia Romanorum non tantum a sororis marito Ptolomaeo sed etiam a Tyriorum tyranno Marione adiutus Antigonus cum Herode proelium commisit ː tum victus e Iudaea expulsus est[6].
De brevi regno et morte recensere
Paulo post pollicitis mille talentis et quingentis puellis societatem cum Parthis coniunxit ut in regnum paternum sese restituerent. Itaque postquam hieme 41/40 a.C.n. ex improviso Syriam provinciam Pacoro duce occupaverunt atque praesidia Romana fugarunt, Parthi Hierosolyma et regnum Antigono tradiderunt qui tum summum sacerdotem Hyrcanum Parthorum captivum mutilasse dicitur dum mordicus aurem ei eripit ne summum sacerdotium in posterum sibi vindicare posset. Lex Iudaica enim vetat quemquam nisi corpore integrum Dei sacris ministrare. Ita Antigonus, ut pater, et rex Iudaeorum et summus sacerdos factus est.
At Herodi in Aegyptum atque inde Romam confugere contigit ubi suffragante Marco Antonio per senatores regem a Parthis Iudaeis datum aegre ferentes rex Iudaeorum appellatur. Iam non tantum inter Romanos et Parthos sed etiam inter duos competitores regni, Antigonum et Herodem, in Iudaea bellum erat.
Parthis a legato Romano Publio Ventidio victis, Gaius Sosius et Herodes Hierosolyma obsederunt atque anno 37 a.C.n. expugnaverunt et Antigonum vivum ceperunt. Qui flebiliter et muliebriter duci Romano supplicasse dicitur (ne obliviscamur tamen praecipuum fontem Flavii Iosephi ad illam partem historiae fuisse amicum et historiographum Herodis, Nicolaum Damascenum). Postquam eum irrisit Sosius catenatum Antigonum Marco Antonio tradidit qui primo eum ad triumphum ornandum servare volebat. Sed Herodes infestos sibi Iudaeos timens Marcum Antonium hortatur caveret seditiones. Itaque ne Iudaei seditiosi nomen Antigoni velut ducem invocare possent Marcus Antonius eum decollari iussit. Quod supplicii genus tum vero rege indignum habebatur ː ita saevitiae contumelia addebatur. Sic periit ultimus rex Iudaeorum e dynastia Hasmonaeorum alias Macchabaeorum dictorum[7].
Si vis plura legere. recensere
- Mireille Hadas-Lebel, Rome, la Judée et les Juifs, Parisiis, A. & J. Picard, 2009