Ruta
Pro nomine feminino vide Ruth et Ruta (nomen)
Ruta angustifolia
Ruta chalepensis
Ruta corsica
Ruta graveolens
Ruta est genus suffruticum sempervirentium, 20–60 cm altorum, regioni Mediterraneae endemici, et Macaronesiae. Species notissima est Ruta graveolens.
Folia sunt bipinnia tripinniave, colore viridi, glaucove. Flores sunt flavi, petalis 4-5, diametro 1 cm, cymis praebiti. Fructus est capsula 4 5ve loborum, in quo sunt semina compluria.
Secundum Plinium, Romani "rutam furtivam tantum provenire fertilius" putaverunt.[1]
Usus culinaris recensere
Ruta in usu frequentissimo erat in arte coquinaria Romanorum, circa centies apud Apicium requisita. Inter impensa moreti Pseudovergiliani est. Nostro autem tempore haud quaquam, ob magnam amaritatem, editur nisi in partibus Africae: Aethiopes enim adhuc specie quae est Ruta chalepensis utuntur. In Histria exstant lorae, seu rhacii praecepta quae rutam modicam postulant.
Usus medicus recensere
Ruta est satis venenosa, sed parvis quantitatibus haud nocet. Antiquitus credebatur venerem, et emissiones nocturnas inhibere. Etiam adhibebatur ad abortum provocandum (et quidem gravidae omnino rutam evitare debent). Nonnullis etiam in modicis quantitatibus ventrem turbat esa, et cutem irritat tacta (praesertim in lumine solis).
In sanctuariis Mithridatis maximi regis devicti, Cn. Pompeius invenit in peculiari commentario ipsius manu compositionem antidoti ex 2 nucibus siccis, item ficis totidem et rutae foliis 20 simul tritis, addito salis grano. Secundum Plinium: "ei, qui hoc ieiunus sumat, nullum venenum nociturum illo die. Contra rabiosi quoque canis morsum a ieiuno homine commanducati inlitique praesenti remedio esse dicuntur."[2]
Usus in scientia heraldica recensere
Corona rutarum, quae dicitur, in scientia heraldica trabem viridem foliis circumdatam transversam significat velut in insignibus variis Saxoniae et Anhalti spectari potest. Ea apud Saxones testimonium de Ducatu Saxonico perhibet, cuius modo electus dux Bernardus III his signis ab imperatore Frederico I anno 1181 honoratus est. Attamen eius etymon heraldicum obscurum manet. Quod cum ita sit, constat regem Saxonicum Fredericum Augustum II Napoleone praesente ordinem rutarum coronae (Hausorden der Rautenkrone) eddidisse in memoriam perpetuam divinae providentiae tutelam almam Napoleonicam Saxonibus praebentis. Tunc Napoleo tyrannus ipse primus vittis ordinis memorialibus ornatus est.
Notae recensere
Bibliographia recensere
- "Rue" in Andrew Dalby, Food in the Ancient World from A to Z (Londinii, 2003. ISBN 0415232597) p. 284-5
- Erhard Roth: Die Verleihungen des Hausordens der Rautenkrone, des Verdienstordens, des Verdienstordens mit Schwertern (bis 1914) sowie der Damenorden des Königreichs Sachsen. PHV, Offenbachii ad Moenum 1998, ISBN 3-932543-51-3. (= Statistische Ausarbeitungen zur Phaleristik Deutschlands, tomus XIV)
Nexus externi recensere
|
Situs scientifici: Tropicos • Tela Botanica • GRIN • ITIS • NCBI • Biodiversity • Encyclopedia of Life • Plant Name Index • Plantes d'Afrique • Flora of North America • USDA Plants Database |