Petrus Bellonius
Petrus Bellonius Cenomanus seu vulgo Pierre Belon du Mans (natus anno 1517 ad vicum La Souletière iuxta Acerentem; Lutetiae mortuus anno 1564) fuit viator et naturalista Francicus. In Britannia Minore inter haereticos Francicos educatus[1] lingua Britonica loqui potebat resque rurales satis cognoscebat. Alumnus fuit Parisiensis.
Pharmacista fuit ab anno circiter 1535 apud episcopum Clarimontanum Gulielmum Duprat, deinde apud episcopum Cenomanensem Renatum Bellaium. Mox anno 1540 Wittenbergam petivit, Valerii Cordi discipulus futurus, cui semina plantarum edulium vel medicinalium necnon ornamentalium novem ex hortis episcopi botanicis attulit, videlicet Galega officinalis, Cyperus esculentus, Umbilicus rupestris, Ziziphus jujuba, Rhamnus lycioides, Hypericum hircinum(de), Cistus salviifolius, Cnidium silaifolium(de) (?), Jasminum fruticans(de).[2] Wittenbergae in universitatem immatriculatus est et Martinum Lutherum cognovit. Inde cum Cordo ipso Valerio contubernalibusque Hieronymo Schreibero(de), Casparo Naevio necnon aliis anno 1541 per Germaniam et usque in Angliam botanizavit.
Anno 1542 Lutetiam profectus est ad domum Francisci de Tournon cardinalis et ministri regi Francisco I. Apud illum pharmacista meruisse fertur sed re vera itinera tam diplomatica quam scientifica suscepit, iam anno 1542 exeunte ad Bernam Helvetiae, ubi apud Valerii Cordi discipulum Benedictum Aretium degebat. Inde Augustam Vindelicorum, deinde Lugdunum et Genavam et Luxemburgum petivit. Genavae cum Francisco Chappuis medico aliisque montes perambulavit ad plantas raras reperiendas. Ibidem autem librorum Zvinglianorum possessor rixarumque de religione concitator sex menses incarceratus est.
In monte S. Ioannis urbis Luxemburgi, ubi eodem tempore Francici urbis conquisitores arcem muniebant, Bellonius fossilia Belemnitida recollegit. A Luxemburgo per Provinciam in Italiam profectus est, ubi Valerius Cordus cum Scribonio, Nicolao Friedewald, Cornelio Sittardo iter scientificum satis longum susceperat. Bellonius cum illis Labrone arbustum Juniperus phoenicea repperit. Cordo autem Romae mense Septembri 1544 mortuo, Bellonius solus Italiam septentrionalem percurrens hortum botanicum Paduanum cardinalis Petri Bembi hortumque botanicum signoratus Venetiarum vidit. Forum piscatorium Venetiarum saepe visitavit et de piscibus ibi repertis cum Daniele Barbaro(it) disputavit.[3] Apud medicum quemdam Ioannem de Rochefort de animali marino Argonauta argo certior factus est.[4] In Franciam reditus domum regiam Sancti Germani in Laya frequentavit ibique in coquinis mammale marinum (fortasse Phocoena phocoena) femininum parturum anatomizare potuit.[5]
Constantinopoli in legatione a Gabriele de Luetz d'Aramon anno 1547 conducta profectus est. De origine et virtute terrae Lemniae curiose inquisivit. Montem Athoum visitavit. Romae profectus anno 1549 vel 1550 Hippolytum Salvianum Ulyssemque Aldrovandum incurrit necnon Gulielmum Rondeletium, qui ibi medicus privatus cardinali Francisco Turnonio degebat. Rondeletii aut amicus aut fortasse aemulus fit.
Genus plantarum Bellonia ad eius honorem a Carolo Plumier nominatum est; quod nomen Carolus Linnaeus descriptione confirmavit.[6]
Opera
recensere- 1551 : L'Histoire naturelle des estranges poissons marins. Lutetiae Textus apud Gallica
- 1553 : Les observations de plusieurs singularitez et choses mémorables trouvées en Grèce, Asie, Judée, Égypte, Arabie et autres pays estranges. Lutetiae. Textus apud archive.org Textus apud Gallica
- Les observations de plusieurs singularitez et choses memorables trouvées en Grece, Asie, Iudée, Egypte, Arabie, et autres pays estranges. Antverpiae: Plantin, 1555
- Versio Latina, interprete C. Clusio, titulo Plurimarum singularium et memorabilium rerum observationes: 1589 Textus apud Internet Archive Textus apud Gallica
- 1553 : De arboribus coniferis resiniferis, aliis quoque nonnullis sempiterna fronde virentibus Textus apud Gallica
- 1553 : De admirabili operum antiquorum et rerum suspiciendarum praestantia liber primus. De medicato funere seu cadavere condito et lugubri defunctorum ejulatione liber secundus. De medicamentis nonnullis servandi cadaveris vim obtinentibus liber tertius Textus apud Gallica
- 1553 : De aquatilibus libri duo cum iconibus ad vivam ipsorum effigiem quoad ejus fieri potuit expressis. Lutetiae: Ch. Estienne Textus apud Biodiversity Library
- 1555 : La nature et diversité des poissons, avec leurs pourtraictz représentez au plus près du naturel. Lutetiae: Ch. Estienne Textus apud Gallica
- 1555 : L'Histoire de la nature des oyseaux, avec leurs descriptions et naïfs portraicts retirez du naturel Textus apud archive.org Textus apud BiuSante Textus apud Gallica (Exemplar manu tinctum apud Google Books)
- 1557 : Portraicts d’oyseaux, animaux, serpens, herbes, arbres, hommes et femmes d’Arabie et d'Égypte. Lutetiae Textus apud gallica Textus apud biuSante
- 1558 : Les Remonstrances sur le défaut du labour et culture des plantes. Lutetiae (Textus apud Google Books)
- Versio Latina, interprete C. Clusio, titulo: De neglecta stirpium cultura atque earum cognitione libellus. 1589 (Textus apud Google Books) Textus apud Internet Archive
- 2001 (Monica Barsi, ed.) : Cronique de P. Belon du Mans, médecin (vide bibliographiam)
Notae
recensere- ↑ Ita ipse in Chronicis, a Delaunay pars 1 p. 253 citatus
- ↑ Conradus Gesnerus, ed. , Valerii Cordi ... Annotationes ... Historiae stirpium libri (1561) ff. 222r, 222v; Kurt Wein, Deutschlands Gartenpflanzen um die Mitte des 16. Jahrhunderts (Dresdae: Heinrich, 1914) p. 533
- ↑ Pierre Belon, L'Histoire naturelle des estranges poissons marins (Lutetiae, 1551) lib. 1 ff. 6v-7r
- ↑ Pierre Belon, L'Histoire naturelle des estranges poissons marins (Lutetiae, 1551) lib. 2 ff. 52r-v
- ↑ Pierre Belon, L'Histoire naturelle des estranges poissons marins (Lutetiae, 1551) lib. 2 f. 43r
- ↑ Plumier (1703); Carolus Linnaeus, Species plantarum (Holmiae: impensis L. Salvii, 1753) vol. 1 p. 172 (Latine)
Bibliographia
recensere- Monica Barsi, L'énigme de la Chronique de Pierre Belon. Mediolani: Edizioni universitarie di lettere, 2001. ISBN 88-7916-168-7 Paginae selectae
- Dominique Bertrand, "Les stratégies de Belon pour une représentation exotique" in Nouvelle Revue du XVIe siècle (no. 11, 1993) pp. 5-17
- Jean Ceard, "Pierre Belon zoologiste" in Actes du colloque Renaissance-Classicisme du Maine, Le Mans, 1971 (Lutetiae: Nizet, 1975) pp. 129-140
- Andrew Dalby, "Banquets with the viziers: Diplomats and scholars in Constantinople, 1544-1554" in Petits propos culinaires no. 117 (2020)
- André Deisser, "Busbecq orientaliste" in André Rousseau, ed., Sur les traces de Busbecq et du gotique (Insula, 1991) pp. 65-76 (Paginae selectae apud Google Books)
- Paul Delaunay, "L'aventureuse existence de Pierre Belon du Mans" in Revue du seizième siècle (1922-1925) (apud JSTOR: pars 1 2 3 4 5 6 7). Sub forma libri editum: Lutetiae: Champion, 1926
- Paul Delaunay, Pierre Belon naturaliste. Cenomani: Monnoyer, 1926
- Danièle Duport, "Le beau paysage selon Pierre Belon du Mans" in Bulletin de l'Association d'étude sur l'humanisme, la réforme et la renaissance vol. 53 (2001) pp. 57-75
- Philippe Glardon, ed., Pierre Belon du Mans: L'histoire de la nature des oyseaux. Genavae: Droz, 1997. ISBN 2-600-00171-9 (Paginae selectae apud Google Books)
- Philippe Glardon, ed., L'histoire naturelle au XVIe siècle: Introduction, étude et édition critique de La nature et diversité des poissons de Pierre Belon (1555). Genavae: Librairie Droz, 2011. ISBN 978–2–600–01438–0
- E. W. Gudger, "The Five Great Naturalists of the Sixteenth Century: Belon, Rondelet, Salviani, Gesner and Aldrovandi" in Isis vol. 22 (1934) pp. 21-40 JSTOR
- George Huppert, "Antiquity Observed: A French Naturalist in the Aegean Sea in 1547" in International Journal of the Classical Tradition vol. 2 (1995) pp. 275-283 JSTOR
- Katharina Kolb, Graveurs, artistes et hommes de sciences. Essai sur les Traités de Poissons de la Renaissance. Lutetiae: Editions des Cendres, 1996
- Ludovic Legré, La Botanique en Provence au XVIe siècle: Louis Anguillara, Pierre Belon, Charles de l'Escluse, Antoine Constantin. Massiliae: H. Aubertin & G. Rolle, 1901 Textus apud Internet Archive
- Benoît Léthenet, "Pierre Belon. Les multiples facettes d'un naturaliste et d'un informateur royal (1517-1565)"
- Ernst Heinrich Friedrich Meyer, Geschichte der Botanik vol. IV (Regiomontii: Gebrüder Bornträger, 1875) pp. 402-403 et alibi
- Carolus Plumier, Nova plantarum Americanarum genera (1703) pp. 19-20
- Serge Sauneron, ed., Pierre Belon du Mans: Le Voyage en Egypte de... 1547. Cairi: Institut Français d'Archéologie Orientale, 1970
- Ch. Schefer, ed., Le voyage de Monsieur d'Aramon, ambassadeur pour le Roy en Levant. Escript par noble homme Jean Chesneau (Lutetiae: Ernest Leroux, 1888) pp. lii-liii
- Frédéric Tinguely, L'écriture du Levant à la Renaissance: enquête sur les voyageurs français dans l'empire de Soliman le Magnifique. Genavae: Droz, 2000 (Paginae selectae apud Google Books)
- Ilana Zinguer, "La poétique du voyage en Orient au XVIe siècle: Pierre Belon, 1553" in Cahiers de la Méditerranée no. 35/36 (1987) pp. 79-101
- Ilana Zinguer, "Narration et témoignage dans les Observations... de Pierre Belon (1553)" in Nouvelle Revue du XVIe Siècle vol. 5 (1987) pp. 25-40 JSTOR
Nexus interni
Nexus externi
recensere- "Pierre Belon du Mans" apud Summa Gallicana
- Grégoire Holtz, "Pierre Belon et la redécouverte de l’Égypte au milieu du XVIe siècle" (lectio anno 2005 habita)
- De exemplari quodam Observationum, textu manuscripto anonymo de Hierosolymis addito