Nomina Slovena
Nomina Slovena (Slovene: samostalniki) et pronomina et adiectiva per sex casus et tres numeros flectuntur.
NotandaRecensere
CasusRecensere
Casus linguae Slovenae sunt magna parta similes casibus Latinis. Non habent vocativum, ablativum, sed habent locativum et instrumentalem. Ut legas de usu casuum, vide hoc.
- nominativus imenovalnik
- genitivus rodilnik
- dativus dajalnik
- accusativus tožilnik
- locativus mestnik
- instrumentalis orodnik
In Slovenia, saepe etiam casus nominibus Latinis appellant, saepius numeris ordinalibus, sicut super in elenco scripti.
NumerusRecensere
Sunt tres rationes numerandi in lingua Slovena, sicut in lingua Graeca antiqua, et aliis linguis Indoeuropaeis antiquis. Hodie huius familiae nisi Sorabicae, Slovena est sola lingua qua locutores numerant singulariter, multipliciter, et dupliciter.
- singularis edninski
- dualis dvojni
- pluralis množinski
GenusRecensere
Sicut in lingua Latina, nomina possunt esse trium generum.
- masculinum
- femininum
- neutrum
Mutationes phonologicae et morphologicaeRecensere
In declinatione nonnullorum nominum, mutationes quaedam solitae facile praedici possunt:
- vocalis addita: In ultima syllaba multorum nominum et adiectivorum inter duas consonantes, -e-, quae pronuntiatur -schwa- vel -ə-, saepe addenda est.
Solet hoc in nominativo singulari verborum masculini generis. E.g. zajec (lepus) nom., sed zajca gen., zajcu dat., etc.
In genitivo plurali et duali femini neutriusque generis, terminatio casus est -∅. Sed si terminatio cadit post duas consonantes, vocalis quaedam inter consonantes nonnumquam necesse advenit. E.g.
DeclinationesRecensere
Omnia genera habent suas proprias declinationes.
Declinatio feminorum nominumRecensere
Sunt quattuor declinationes femininae, quarum sunt quae nomina in -a vel -ev terminant, in consonantes, verba indeclinabilia, adiectivalia, et irregularia.
-a et -evRecensere
In hac declinatione sunt verba quae terminant in -a. Sicut in lingua Latine, fere omnia verba quae terminant in -a sunt femininae, sed sunt nonnulla nomina excepta, sicut kolega (collega), vel sluga (famulus).
Etiam sunt nomina quae terminant in -ev et sunt dissimilia tantum in nominativo, accusativo, et instrumentali singulari.
In tabulis šola (schola) monstratur in omnibus casibus numerisque, et spregatev (coniugatio) in singulari numero.
| numerus | ||||
| casus | singularis | dualis | pluralis | |
|---|---|---|---|---|
| nominativus (1) | šóla | šóli | šóle | |
| genitivus (2) | šóle | šól | šól | |
| dativus (3) | šóli | šólama | šólam | |
| accusativus (4) | šólo | šóli | šóle | |
| locativus (5) (pri/o) | šóli | šólah | šólah | |
| instrumentalis (6) (z) | šólo | šólama | šólami | |
| casus | |
|---|---|
| nominativus (1) | spregátev |
| genitivus (2) | spregátve |
| dativus (3) | spregátvi |
| accusativus (4) | spregátev |
| locativus (5) (pri) | spregátvi |
| instrumentalis (6) (s/z) | spregátvijo |
ConsonantesRecensere
Sunt duo exempla hac in declinatione.
| numerus | ||||
| casus | singularis | dualis | pluralis | |
|---|---|---|---|---|
| nominativus (1) | obsédenost | obsédenosti | obsédenosti | |
| genitivus (2) | obsédenosti | obsédenosti | obsédenosti | |
| dativus (3) | obsédenosti | obsédenostma* | obsédenostim | |
| accusativus (4) | obsédenost | obsédenosti | obsédenosti | |
| locativus (5) (pri/o) | obsédenosti | obsédenostih | obsédenostih | |
| instrumentalis (6) (z) | obsédenostjo | obsédenostma* | obsédenostmi | |
| numerus | ||||
| case | singularis | dualis | pluralis | |
|---|---|---|---|---|
| nominativus (1) | pomóč | pomočí | pomočí | |
| genitivus (2) | pomočí | pomočí | pomočí | |
| dativus (3) | pomóči | pomočéma | pomočém | |
| accusativus (4) | pomóč | pomočí | pomočí | |
| locativus (5) (pri/o) | pomóči | pomočéh | pomočéh | |
| instrumentalis (6) (z) | pomočjó | pomočéma | pomočmí | |
IndeclinabiliaRecensere
Scilicet, hac in declinatione omnes formae eaedem sunt. babi (avia) monstratur.
| numerus | ||||
| case | singularis | dualis | pluralis | |
|---|---|---|---|---|
| nominativus (1) | bábi | bábi | bábi | |
| genitivus (2) | bábi | bábi | bábi | |
| dativus (3) | bábi | bábi | bábi | |
| accusativus (4) | bábi | bábi | bábi | |
| locativus (5) (pri/o) | bábi | bábi | bábi | |
| instrumentalis (6) (z) | bábi | bábi | bábi | |
AdiectivaliaRecensere
In hac declinatione, nomina substantiva (posamostaljeni pridevnik) declinantur sicut adiectiva feminina.
IrregulariaRecensere
Duo verba mati (mater), hči (filia) irregulariter declinantur in numero singulari. Sicut -a declinantur in duali pluralique.
| casus | mati | hči |
|---|---|---|
| nominativus (1) | máti | hčí |
| genitivus (2) | mátere | hčére |
| dativus (3) | máteri | hčéri |
| accusativus (4) | máter | hčér |
| locativus (5) (pri) | máteri | hčéri |
| instrumentalis (6) (s/z) | máterjo | hčérjo |
Verbum gospa (domina) est omnino insolitum.
| casus | singularis | dualis | pluralis |
|---|---|---|---|
| nominativus (1) | gospá | gospé | gospé |
| genitivus (2) | gospé | gospá | gospá |
| dativus (3) | gospé | gospéma | gospém |
| accusativus (4) | gospó | gospé | gospé |
| locativus (5) (pri) | gospé | gospéh | gospéh |
| instrumentalis (6) (z) | gospó | gospéma | gospémi |
Declinatio masculinorum nominumRecensere
RegulariaRecensere
Nomina masculina magna parte uniun declinationis. Sunt autem multae variationes. Ecce in tabula gozd (silva):
| casus | singularis | dualis | pluralis |
|---|---|---|---|
| nominativus (1) | gózd | gózda | gózdi |
| genitivus (2) | gózda | gózdov | gózdov |
| dativus (3) | gózdu | gózdoma | gózdom |
| accusativus (4) | gózd | gózda | gózde |
| locativus (5) (pri) | gózdu | gózdih | gózdih |
| instrumentalis (6) (z) | gózdom | gózdoma | gózdi |
Nomina animata, nomina viventium, habent -a in accusativo singulari. Subter in tabular vide konj (equus).
| casus | |
|---|---|
| nominativus (1) | kónj |
| genitivus (2) | kónja |
| dativus (3) | kónju |
| accusativus (4) | kónja |
| locativus (5) (pri) | kónju |
| instrumentalis (6) (z) | kónjom |
Nonnulla nomina habent genitivam terminationem in -ú. In tabula, led (glacies) monstratur.
| casus | |
|---|---|
| nominativus (1) | léd |
| genitivus (2) | léda |
| dativus (3) | ledú |
| accusativus (4) | léda |
| locativus (5) (pri) | lédu |
| instrumentalis (6) (z) | lédom |
IrregulariaRecensere
Sunt nonnulla nomina masculina quae omnino irregulariter declinantur.
Ecce dan (dies):
| numerus | ||||
| casus | singularis | dualis | pluralis | |
|---|---|---|---|---|
| nominativus (1) | dán | dnéva/dní | dnévi | |
| genitivus (2) | dnéva/dné | dnévov/dní | dní/dnévov | |
| dativus (3) | dnévu | dnévoma/dnéma | dnévom/dném | |
| accusativus (4) | dán | dnéva/dní | dnéve/dní | |
| locativus (5) (pri/o) | dnévu | dnévih/dnéh | dnévih/dnéh | |
| instrumentalis (6) (z) | dnévom/dném | dnévoma/dnéma | dnévi/dnémi | |
Declinatio neutrium nominumRecensere
Tantum est una declinatio neutrius generis.
RegulariaRecensere
Ecce jabolko (malum)
| numerus | ||||
| casus | singularis | dualis | pluralis | |
|---|---|---|---|---|
| Nominativus (1) | jábolko | jábolki | jábolka | |
| Genitivus (2) | jábolka | jábolk | jábolk | |
| Dativus (3) | jábolku | jábolkoma | jábolkom | |
| Accusativus (4) | jábolko | jábolki | jábolka | |
| Locativus (5) (pri/o) | jábolku | jábolkih | jábolkih | |
| Instrumentalis (6) (z) | jábolkom | jábolkoma | jábolki | |
Ecce vesolje (universum)
| numerus | ||||
| casus | singularis | dualis | pluralis | |
|---|---|---|---|---|
| Nominativus (1) | veslóje | veslóji | veslója | |
| Genitivus (2) | veslója | veslój | veslój | |
| Dativus (3) | veslóju | veslójema | veslójem | |
| Accusativus (4) | veslóje | veslóji | veslója | |
| Locativus (5) (pri/o) | veslóju | veslójih | veslójih | |
| Instrumentalis (6) (z) | veslójem | veslójema | veslóji | |
IrregulariaRecensere
| casus | tlá | dŕva |
|---|---|---|
| nominativus (1) | tlá | dŕva |
| genitivus (2) | tál | dŕv |
| dativus (3) | tlóm | dŕvom |
| accusativus (4) | tlá | dŕva |
| locativus (5) (pri) | tléh | dŕvih |
| instrumentalis (6) (s/z) | tlémi | dŕvi |