Sirenes
Sirenes (-um, f., Graece: sing. Σειρήν, pl. Σειρῆνες) vel Sirenae (-arum, f.) in mythologia Graeca sunt maris monstra superiore parte virginis alatae formam habentia, inferiorem volucris. Navigantibus cantu Sirenum deceptis naufragium paratur.
De numero et nominibus
recensereFuerunt apud auctores varios vel duae vel tres sive adeo quinque Sirenes. Homerus duas memorat sine nominibus.[1] Scriptores Byzantini nomina addunt e fontibus deperditis: a Tzetze enim enumerantur Pisinoë, Aglaope et Thelxiepea;[2] ab Eustathio seu duae, Aglaopheme et Thelxiepea, seu "apud recentiores, inter quos Lycophron" tres, Parthenope, Ligea et Leucosia;[3] a scholiasta in Apollonium Rhodium Thelxinoë vel Thelxiope, Molpe et Aglaophonus.[4]
Fabulae
recensereSirenes insulam incolabant Anthemoëssam a Iove datam, secundum Hesiodum; poëtae autem Romani in Sirenum scopulis collocaverunt.[5] Filiae fuisse dicuntur Acheloi fluminis et Calliopes Musae vel Terpsichores vel Melpomenes.
In Odyssea
recensereCum Ulixes carmine duodecimo e mortuorum regno in insulam Circae rediit, dea ei futuram navigationem descripsit atque benigne patefecit quomodo pericula caveret. Primum periculum erant sirenes quae florido in prato sedentes cantu suo nautas praetereuntes eliciebant nec quisquam eorum postea domum redibat sed albentium ossium acervi in litore insulae adspiciebantur. Tum eum monuit ut comitum aures cera obstrueret ne audirent blandam et letalem vocem dum ipse, si audire vellet, malo validis vinculis adligaretur. Ita periculum sirenarum effugere potuit Ulixes. Ad sirenas designandas Homerus duali numero bis[6] utebatur, ita duas esse indicans.
Sirenes pisciformes
recensereMedio Aevo et postea, Sirenes non avis speciem habent sed piscis,id est nympha marina quae imago usque ad hunc diem verbo "sirena" linguis Romanicis invocatur.
Notae
recensere- ↑ Odyssea 12.52.
- ↑ Tzetzes, Commentaria in Lycophronis Alexandram 7l2.
- ↑ Eustathius, Commentaria in Homeri Odysseam vol. 2 p. 5 Stallbaum; cf. Strabo, Geographia 5.4.7, 6.1.1; Servius, Commentaria in Vergilii Georgicon 4.562.
- ↑ Scholia in Apollonium Rhodium p. 298 Wendel.
- ↑ Hesiodus, Eoeae fr. 27 Merkelbach et West, apud Scholia in Apollonium Rhodium p. 298 Wendel; Vergilius, Aeneis 5.864; Ovidius, Metamorphoses 14.88.
- ↑ XII.52 et 167.
Fontes
recenserePlura legere si cupis
recensere- Maurizio Bettini, Luigi Spina. 2007 . Il mito delle sirene : immagini e racconti dalla Grecia a oggi, Augusta Taurinorum, Einaudi. Recensio critica
- Harrison, Jane Ellen. 1922. Prolegomena to the Study of Greek Religion. Ed. 3a. Londinii: C.J. Clay and Sons.
- Lemprière, John. 1827. A Classical Dictionary. Ed. 6a. Novi Eboraci: Evert Duyckinck, Collins & Co., Collins & Hannay, G. & C. Carvill, et O. A. Roorbach.
- Lukinovich Alessandra 1998, "Le cercle des douze étapes du voyage d'Ulysse aux confins du monde", GAIA. Revue interdisciplinaire sur la Grèce ancienne, 1998ː 9-26
- Hélène Vial (cur.). 2014. Les sirènes ou le savoir périlleux. D'Homère au XXIe siècle, PUF.
Nexus interni
Nexus externi
recensereVicimedia Communia plura habent quae ad Sirenes spectant. |