Lingua Anglo-Saxonica
Lingua Anglo-Saxonica | |
nomen latine | Anglosaxonica |
nomen | Ænglisc, Englisc |
civitas | Anglia, Scotia |
loquentes | perpauci |
familia | Linguae Germanicae |
nationes | Anglia |
Lingua Anglo-Saxonica[1] (Anglice: Old English vel Anglo-Saxon, Anglo-Saxonice: Ænglisc vel Englisc) est lingua Anglica antiqua, qua Anglosaxones a saeculo quinto ad saeculum undecimum in Anglia Scotiaque meridiana loquebantur.
OrigoRecensere
Lingua Andlo-Saxonica orta est ex lingua Saxonica antiqua et lingua Nordica antiqua, cum primo Angli Saxonesque, deinde ex Dania et Norvegia Vicingi Britanniam invasissent.
De grammaticaRecensere
Flexura Anglosaxonica tortuosior est quam lingua Anglica. Casus grammatici sunt sex, et nomina omnia aut masculini aut feminini aut neutrius generis sunt. Sex casus sunt:
Casus | Singulare | Pluralia |
---|---|---|
nominativus | eorl | eorlas |
genitivus | eorles | eorla |
dativus | eorle | eorlum |
accusativus | eorl | eorlas |
instrumentalis | eorle | nihil |
vocativus | eorl | eorlas |
OrthographiaRecensere
Lingua Anglo-Saxonica primo litteris runicis scribebatur, sed Anglis ad Christianismum traductis scriptores Anglici abecedario Latino usi sunt additis novis litteris, quae sunt yogh (Ȝ ȝ, vi phonematica) /g/) e lingua Hibernica, eth (Ð ð, IPA aut [θ] aut [ð]), et thorn (Þ þ, IPA aut [θ] aut [ð]) et wynn (Ƿ ƿ, IPA [w]) e futhark. Multi etiam scriptores signa ⁊ et scripserunt, quae primum 'et' (vulgo and vel ond), deinde 'qui' (vulgo þæt) significavit.
Oratio dominica AnglosaxoniceRecensere
- Fæder ure, þu þe eart on heofonum,
- Si þin nama gehalgod.
- To becume þin rice,
- gewurþe ðin willa, on eorðan swa swa on heofonum.
- urne gedæghwamlican hlaf syle us todæg,
- and forgyf us ure gyltas, swa swa we forgyfað urum gyltendum.
- and ne gelæd þu us on costnunge, ac alys us of yfele.
Vocabula Latine conversaRecensere
- Pater noster, qui es in caelis,
- Sanctificetur nomen tuum.
- Adveniat regnum tuum.
- Fiat voluntas tua, sicut in caelo et in terra.
- Panem nostrum quotidianum da nobis hodie,
- et dimitte nobis debita nostra sicut et nos dimittimus debitoribus nostris.
- Et ne nos inducas in tentationem, sed libera nos a malo.
NumeriRecensere
Numerus | Latine | Anglice | Saxonice | Anglosaxonice |
---|---|---|---|---|
I | unum | one | een | án |
II | duo | two | twee | twá, twegen |
III | tria | three | dree | ðréo |
IV | quattuor | four | veer | féower |
V | quinque | five | fiev | fif |
VI | sex | six | sos | síex |
VII | septem | seven | söben | seofon |
VIII | octo | eight | acht, tacht | eahta |
IX | novem | nine | negen | nigon |
X | decem | ten | teihn | tíen |
XI | undecim | eleven | ölben, elben | endleofon |
XII | duodecim | twelve | tvölv | twelf |
XIII | tredecim | thirteen | dörteihn | ðríetíene |
XIV | quattuordecim | fourteen | veerteihn | féowertíene |
XV | quindecim | fifteen | foffteihn | fíftíene |
XX | viginti | twenty | twintig | twentig |
XXX | triginta | thirty | dörtig | ðrítig |
XL | quadraginta | fourty | veertig | féowertig |
L | quinquaginta | fifty | fofftig | fiftig |
LX | sexaginta | sixty | sostig | síextig |
LXX | septuaginta | seventy | söbentig | seofontig |
LXXX | octoginta | eighty | achtig | eahtatig |
XC | nonaginta | ninety | negentig | nigontig |
C | centum | hundred | hunnert | hund |
M | mille | thousand | dusend | ðusund |
NotaeRecensere
- ↑ Michaeler 1776: 4; Rask 1839: LVIII; eli alibi.
BibliographiaRecensere
- Peter S. Baker, Introduction to Old English, Oxford 2003, ISBN 0-631-23454-3.
- Thomas Benson, Vocabularium anglo-saxonicum, lexico Gul. Somneri magna parte auctius. Oxoniae, 1701 Textus apud archive.org
- A. Campbell, Old English Grammar, Oxford 1959.
- Fausto Cercignani, The Development of */k/ and */sk/ in Old English, Journal of English and Germanic Philology 82 (1983), 313–323.
- J. R. Clark Hall and H. D. Merritt, A Concise Anglo-Saxon Dictionary, Cambridge 1969.
- Charles F. Hockett, The stressed syllabics of Old English, Language 35 (1959), 575–597.
- Otto Jespersen, A Modern English Grammar on Historical Principles, Copenhagen 1909–1949.
- Sherman M. Kuhn, On the Syllabic Phonemes of Old English, Language 37 (1961), 522–538.
- Roger Lass, Old English: A historical linguistic companion, Cambridge 1994, ISBN 0-521-43087-9.
- Carolus Michaeler, Tabulae parallelae antiquissimarum Teutonicae linguae dialectorum. Oeniponte, 1776.
- Bruce Mitchell and Fred C. Robinson, A Guide to Old English, Oxford 2001, ISBN 0-631-22636-2.
- Erasmus Rask, A Grammar of the Anglo-Saxon Tongue. Copenhagen, 1830.
- Gulielmus Somnerus, Dictionarium Saxonico-Latino-Anglicum ... adjectis ... plurimisque in gratiam linguae Anglosaxonicae studiosorum observationibus. Londini, 1659 (citatio pp. 83-84 apud Google Books)
Nexus externiRecensere
- Elementa Anglosaxonica (Anglice)
- "Digitised manuscripts from the Anglo-Saxon kingdoms" apud Bibliothecam Britannicam
Maiores linguae novissimae | Batava Capitensis · Danica · Batava · Anglica · Theodisca · Norvegica · Suecica · Iudaeogermanica |
---|---|
Minores linguae novissimae | Faeroensis · Frisica · Islandica · Luxemburgica |
Extinctae linguae | Anglosaxonica · Burgundica · Crimaeo-Gothica · Francica · Gutnica antiqua · Gothica · Langobarda · Nordica antiqua · Noroena · Protonordica · Saxonica antiqua · Vandalica |
Regionaliter recognitae linguae Germanicae | Bavarica · Limburgica · Saxonica · Saterlandiofrisiana v. Septentriofrisiana · Germano-Scotica · Ulsterica |