Dionysia
Dionysia erant feriae Graecae antiquae quotannis in Dionysi honorem celebratae. Athenis distinguebantur Dionysia Rustica[1] mense Posideone (Decembri circiter) in demis agrestibus celebratae et Dionysia Magna in urbe mense Elaphobelione (Martio circiter) celebratae. Ob tragoediarum et comoediarum certamina quibus interfuerunt inter alios Aeschylus, Sophocles, Euripides, Aristophanes etc. maxime notae sunt.
Dionysia rustica
recenserePuella Canephora (hoc est fiscinam gerens) pompam ducebat quae phallum per agros portabat. Iuvenum comissationes fortasse personatae vias percurrebant saltantes, canentes obscoenisque ludibriis praetereuntes lacessentes[2]. A quinto saeculo a.C.n. in nonnullis demis fabulae scaenicae quoque agebantur[3].
Magna Dionysia
recensereMagna Dionysia per sex dies celebrabantur, e die octavo mensis Elaphobolii ad diem tertium decimum. Primo die pompa Dionysiaca traducebatur, secundo dithyrambis certabant poetae lyrici, tertio comoediarum certamen fiebatː tres poetae (atque postea nonnumquam quinque) certabant qui unam quisque comoediam eodem die proferebant. Sequentibus diebus tragoediarum certamen fiebatː unusquisque e tribus poetis tragicis ab archontibus selectis tetralogiam per totum diem proferebat, hoc est tres tragoedias et unum drama satyricum[4]. Ludis scaenicis igitur maximam partem constabant Magna Dionysia. Hiems recedens et ver accedens antiquitus tum celebrabantur.
Fabulae intra Dionysi Eleutheri fanum agebantur in theatro in Acropolis clivo aedificato. Dei altare media orchestra stabat et Dionysi sacerdos caerimoniis praesidebat. Multi peregrini ex aliis civitatibus venientes spectacula illa frequentabantː nam certare illis non licebat[5], ad spectandum tantum invitabantur. Victores hedera coronabantur tam choregi qui chorum conducebant et protagonistae qui primas partes agebant quam ipsi poetae qui musicam et textum componebant[6].
Non minus civicae quam religiosae illae feriae erantː nam totus populus coibat et tragicum ante certamen praeco civitatis pupillos si qui ad ephebicam aetatem pervenerant hoplitae panoplia instructos argento publico eis donata in scaenam proferebat[7]. Etenim pueri eorum qui pro patria bello perierant publice educabantur.
Si qui in feriarum sanctimoniam peccassent, exempli gratia si indutias non observassent atque debitorem adprehendissent, per actionem feriarum laesarum (προβολὴ περὶ τὴν ἑορτὴν ἀδικίας) damnari solebant[8]. Ita Demosthenes Midiam ob colaphum acceptum tum cum choregus erat per populum damnandum curavit.
Notae
recensere- ↑ = τὰ κατ᾽ ἀγροὺς Διονύσια.
- ↑ Aristophanes, Acharnenses 241-262. τὰ φαλλικά ab Aristotele appellantur qui in eis comoediae originem videbat (De arte poëtica 1449a). Cf H. Jeanmaire (1951) pp.40-3. Robertus Flacelière, La Vie quotidienne en Grèce ancienne du temps de Périclès, Payot, 1959 p.248.
- ↑ Aeschines, Contra Timarchum 157. Plato, Politia 475d.
- ↑ H. Jeanmaire p.301-2.
- ↑ Demosthenes, In Midiam 56-7.
- ↑ Robertus Flacelière, op. laud. pp.250-7.
- ↑ Aeschines, Contra Ctesiphontem 153-4. Plato, Menexenus 249a-b.
- ↑ Demosthenes, In Midiam, in primis 175-182.
Fontes
recensere- Aristoteles, De republica Atheniensium 56.3-57.1
- Demosthenes, In Midiam
Plura legere si cupis
recensere- Nancy A. Evans, "Feasts, citizens, and cultic democracy in classical Athens", Ancient Society, 2004ː 1-25
- H. Jeanmaire, Dionysos, histoire du culte de Bacchus, Payot, 1951. Recensio critica Roberti FlacelièreAltera recensio critica
- Eugen Petersen, Über die Preisrichter der Grossen Dionysien zu Athen, Dorpat, 1878
- Arthur Pickard-Cambridge, The Dramatic Festivals of Athens, Oxonii, Clarendon Press, 1968 Recensio critica Altera recensio critica
- Carl A. P. Ruck, IG II² 2323 : the list of the victors in comedies at the Dionysia, Lugduni Batavorum, 1967 Nonnullae paginae apud guglum librorum