Vide etiam paginam discretivam: Camena (discretiva).

Camenae[1] apud Romanos fontium et aquarum Nymphae erant e quibus nobilissimae Carmenta (a qua "Porta Carmentalis", una ex portis urbis Romae, nominata) et Egeria sunt. Cum Diana Nemorensi conjunctae sunt : ideo nascentibus praesunt infantibus et res canunt futuras.

Egeria cum Diana et aliis Camenis post mortem Numae lugens a Claudio Lorrain picta.

Saepe a poetis Latinis invocantur proinde ac si Musae essent, tamquam fontes carminum. Livius quidem Andronicus primum Odysseae versum sic interpretabaturː Virum mihi, Camena, insece versutum[2]. Romani enim Camenas a canendo vel carmine (id est *can-men*) dictas credebant. Hodie vero multi auctores linguae Latinae periti de hac origine valde dubitant et nomen earum Tuscum potius esse arbitrantur ac "ministras" significare sicut camillum/camillam[3]. Lucus Romae ad portam Capenam eis a Numa consecratus est, qui sub imperatoribus nymphaeum marmoreum[4] factum est. Dies festus huius delubri idem erat atque Dianae : 13 Augusti[5].

  • Verba Titi Livii libro primo ab Urbe condita haec sunt : "Lucus erat quem medium ex opaco specu fons perenni rigabat aqua quo quia se persaepe Numa sine arbitris velut ad congressum deae inferebat, Camenis eum lucum sacravit"
  • De supposita verbi origine lege Varronem libro septimo de Lingua latina capite tertio (XXVI)
  • Iuvenalis Satura III,11-20.
  • Ovidius libro quinto decimo Metamorphoseon 482.
 
Fasti Antiates Maiores: Feriae Camenarum Idibus Sextilibus notantur (DIANAE ... CAME)
  1. Secundum auctores antiquos Camenae antiquitus "Casmenae" dictae erant. At philologi moderni mirantur, si ita sit, cur a in prima syllaba brevis facta sit.
  2. Aulus Gellius 18.9.5.
  3. Dionysius Halicarnassensis, libro secundo Antiquitatum Romanarum 22(2).
  4. Iuv. III, 17-20.
  5. Ita Fasti Antiates