Virbius
Virbius erat minor deus, comes vel potius minister deae Romanae Dianae in nemore Aricino[1]. Non multum de eo narrabatur ; itaque poetae eundem esse atque Hippolytum filium Thesei decreverunt. Nam ille Graecus heros Dianae/Artemidi devotus erat et castitatem observabat.
Fabula
recensere- Hoc nemus inde colo de disque minoribus unus
- Numine sub dominae lateo atque accenseor illi[2]
sic de se ipso Hippolytus apud Ovidium loquitur. Nam cum deam Artemidem in primis observaret atque a coitu feminarum abstineret, amore novercae Phaedrae aspernato, ab ea apud patrem Theseum accusatus est, tamquam ipse uxorem patris stuprare voluisset. Nimis credulus rex filium exsecrationibus suis damnavit et Poseidon, Theseo exaudito, monstrum marinum immisit quod equos adulescentis pavore turbaret. Tum Hippolytus curru everso equis raptus laceratus est et in regnum umbrarum descendit. Sed ab indignante Diana rogatus Aesculapius vi herbarum lumini solis eum reddidit. Postea adulescentem
- Paeonis revocatum herbis et amore Dianae[3]
lucus Aricinus dissimulavit. Ne agnosceretur neve invidiam moveret, Diana faciem et nomen mutavit : "Virbius esto!" dixit. Nam in priore nomine pars prima "Hippo-" equos Graece designabat, qui causa mortis ei fuerant. Ideo etiam a luco Dianae ineundo equi prohibebantur[4]. Ut fabulam confirmarent mythographi etymologiam popularem excogitarunt, nomen Virbium sic interpretantes tamquam "vir bis", id est bis natus. In Aeneide filium habet ex nympha Aricia[5] sibi genitum, Virbium nomine, qui in exercitu Turni militat. Sic saltem poetae narrabant.
Notae
recensere- ↑ Extra Ariciam semel tantum in incriptione Neapolitana "flamen Virbialis" legitur. CIL X,1493Textus (ad verbum "Beleg" imprime "CIL 10, 01493").
- ↑ Metamorphoses , XV,545-546
- ↑ Aeneis VII,768. Cf Pausanias II.27.4
- ↑ Prudentius, libro secundo Contra Symmachum 53-56.
- ↑ Nomen a poeta ex geographia sumptum, ita ut nympha eponyma civitatis Ariciae videretur.
Fontes
recensere- Hyginus mythographus Fabulae 251.
- Lactantius libro primo Divinarum Institutionum, capitulo septimo decimo(15-16).
- Ovidius libro quinto decimo Metamorphoseon 492-546.
- libro tertio Fastorum 265 et libro sexto 737-756.
- Vergilius libro septimo Aeneidis versibus 761-782.
Plura legere si cupis
recensere- Katharina Waldner, "Hippolytus and Virbius: Narratives of “Coming Back to Life” and Religious Discourses in Greco-Roman Literature" in Coming Back to Life: The Permeability of Past and Present, Mortality and Immortality, Death and Life in the Ancient Mediterranean, 2017, 14: 345-374
Nexus externi
recensere- Hederich, Benjamin: "Virbius" - apud: Gründliches mythologisches Lexikon. Lipsiae 1770, col. 2463