Bellum in Nabidem[1] anno 195 a.C.n. a Romanis gestum est. Inter Foedus Achaicum, et Pergamum, Rhodusque, cum auxilium Romae Macedoniaeque. Dum Secundum Bellum Macedonicum, (553 - 557 ab urbe condita), Macedonia Spartam Argum dabat, hoc casus belli fuit. Comes Argum obsiderentur, portum Gythium capiebant, circumnavigarunt Peloponnesum Spartam ipsa obsiderentur. Exinde, edictus pacis Romae dabat, postremus, Argos aliique parvae oppidae Laconiae cum libertatibus exit Spartae potestas. Immo Spartani per VIII anni poena dabunt.

Haec commentatio vicificanda est ut rationibus qualitatis propositis obtemperet.

Quapropter rogamus ut corrigas, praecipue introductionem, formam, nexusque extra et intra Vicipaediam.

-5 (magnopere corrigenda) Latinitas huius paginae magnopere corrigenda est. Si potes, corrige vel rescribe. Vide {{latinitas}}.
Nummus Nabidis, dialecto Dorica signatus: ΒΑΙΛΕΟΣ ΝΑΒΙΟΣ scilicet "regis Nabidis"

Argos ad Foedus Achaicum intravisset aliique parva oppida Lacedaemoniae supra cura Achaia fuerunt.

Quomodo bellum incipit

recensere

Foedus Achaicum iratus erat, quia Argos supra potestas Laconiae erat, Romanos allocuti atque eius auxilium darent contra Spartam persuaderunt. Romani Spartam valida nolunt.

Titus Quinctius Flamininus in anno 558 ab urbe condita, civitates Graecas in Corintho convocabat ac contra Nabidem bellum declarabat. Foedus Aetolicum, et Macedonia, et Pergamum, et Rhodus, et Thessalia legati mitterunt et ad Corinthum fuerunt. Omnii Bellum acciperunt praeter Aetolii Thessaliique, qui Romanos extra Graecia volebant. Duobus ad Nabidem loquare volebant et pacem offerebant, sed Achaeii id nolunt. quia temor in Aetoliis tenebant.

Flamininus legatum ad Spartam mittebat, Argum ad Achaeios reddere iussit, sic enim id non faciebat, bellum incipiebat, ut Nabis non accipit, Foedus XL millia milites Spartam mitterunt, et Flamininus cum comes suus Aristaeni, qui X millia militum atque mille equites habet, ad Argum fuerun.

Nabis, XV mille milites laevae in Argo habebat, iuvenis Damocles appellatur seditio contra Lacedaemonii vocabat, Acrorintho capiebantur deinde cives clamabat contra Lacedaemonios, sed milites eum capit ac occidentur fuit, pauci amici ei superfuerunt atque ab Flamininum cucurrerunt, et "Age! Apud civitas" inquiunt "pone castra tua", ergo, cives Argi seditio contra Lacedaemonios faciebant.

Flamininus tunc, milites suus ab melior locum mittit, Lacedaemonii, qui id aspiciunt, contra Romanos cucurrebant atque parva pugna fuit, unde Romani vincerunt.

Flamininus castram suam unde pugnam fuit ponit, et totum diem Lacedaemonum oppugnatio expectavit, ut Lacedaemonii non oppungaverunt, Flamininus cum comes convento inceperunt, exinde contra Lacedaemoniam oppugnatio esse censebant atque ad Tegeam iter inciperunt. In Caryae socios suos expectabat, qui milites Lacedaemonii, cum Agesipolis, rege qui in exilio erat, atque MD Macedonii atque CL equites Thessaliae Philippus misit advenierunt. postremo classis Romae cum Lucium Quinctium Flamininum adveniebit, quoque XL naves Eumenis Pergami, atque etiam XVIII naves Sosilae a Rhodi quoque advenierunt.

Quomodo bellum gestum sit

recensere

Nabis X millia milites habebat, atque MMM mercenarii ablocabit. Socius Cretenses MM milites extraordinarii miserunt ut auxilium Lacedaemoniorum.

Nabis, cum timori populi seditioni, XXC cives illustres occidit ut pacem servare modo, atque Romanos apud Sellasiam aggrediebatur, contra Appium Claudium pugnantur atque victi fuerunt. Exinde ad Amyclam fuerunt atque hunc oppidum praedaverunt, tum socii Gythium oppidum fuerunt portumque obsidiarunt. Postremus, exercitus obsidio oppidi incipebant, sed milites primam opugnationem restiterunt.

Dexagorida, Lacedaemonius dux, legatum Romanum deditio urbis dabit, sed Gorsopas, alii dux Lacedaemoniorum, eius ipsum occidit. Flamininus cum IV millia militibus adveniebat atque deditio Lacedaemoniorum accipebat.

Obsidio ad Spartam

recensere
Onager qui in obsidiones Romani utebantur.

Inter obsidio Gythium, Pythagoras dux ad Spartam removebat cum MMM militibus. Nabis ad T. Flamininum legatus cum nuntio paci mittebat, sed sociis obsidere oppidam petiverunt.

Flamininus Nabidem cum suas propias condiciones respondit: Nabis Argum Argolidam dimittendum, atque cum nonnullam oppida Cretense foedum facere, Nabis non accipit sua propositio. Proinde, Flaninino cum exercitu suo ab Spartam ambulabat cum L millia militibus.

Extra muri pugna Romani vicit, atque oppugnatio urbem inceperunt.

Romani muri urbis ceperunt atque in ea intraverunt, Navis conatus fuit, sed Pythagoras milites coligavit atque casae prope muri incenderunt, multi mortui inimici faciebant. Quando Flamininus id aspiciebat, reddere homines suos imperavit. In triduum subsequentes Lacedaemonii Romanos continere potuerunt. Nabis, aspiciendo qui iam victoria dfficilis erat, Pythagoram mittebat cum Flaminino, accipebat condiciones Flaminini.

Flaminini pacis condiciones

recensere

Exinde belli, Flamininus Ludi Nemei visit, atque libertatem civium Graecae edixit. Nabis exit oppidorum Cretae atque leges suas que Laconiam oeconomia aduivabant dissolvere opportevat. Armenes, Nabidis tyranni filius qui ad Romam ut captus missus fuit.

Exinde Flaminini exercitus Graeciam relinquebant, in anno 561 ab urbe condita, Foedus Aetolicum Nabidis recuperare Lacedaemoniae oppidae provocarunt. Foedus Achaicum legatus ad Romam miserunt, Senatus respondebat atque praetor Atilius classis mittebant, ad haec, Flamininus ut legatus missus fuit.

Philopoemen, dux Achaiorum, cum auxilium Romani, ambulabat ad Gythium, in potestatem Lacedaemoniorum, exinde bis victae, in mari atque in terra, exercitus Achaicum rederebat ad Tegeam. Exinde alia victae, Achaei praedaverunt Lacedaemonia triginta dies.

Postremus, Nabis anteriorem condiciones pacis accepit.

Cum Lacedaemonia infirma, Nabis auxilium Aetolium petiit, iis M equites mittebant cum Alexameno duce, dum Nabis aspicebat disciplina Equum Aetollorum, Alexamenus cum hasta Nabidis occidit fabula narrat. Exinde milites Aetolii praedaverunt Lacedaemonia rursus. incolae Lacedaemoniae excludere eius possunt, sed Philopoemen ad Lacedaemoniam intravit atque Spartam ad Foedus Achaicum intrare coegit.

Sic ad finem Spartam liber advenit

  • T. Livius, Ab Urbe Condita Libri,XXXI-XLV
  • L. Annius Florus, Periocha libri XXXIII-XXXV
  1. "Et Romani Graecis de bello in Nabidem": Hugo Grotius (p. 455 apud Google Books)