Africa (Petrarca)

Africa est carmen epicum hexametris a Francisco Petrarca, poeta Italico, Latine compositum. Quod anno 1338 vel 1339 scribere coepit, non prius quam anno 1343 terminavit, postea autem iterum atque iterum retractavit, nunquam vero publici iuris fecit. Nihilominus carmen a Petro Paulo Vergerio anno 1397 editum, tum inter Opera omnia Petrarcae Venetiis anno 1501 impressum est.

Petrarca nesciens Silium Italicum, poetam Romanum, eandem rem iam primo p. C. n. saeculo tractavisse in carmine, cuius titulus est Punica, finem narrat, quem P. Cornelius Scipio Africanus Secundo Bello Punico (218-201 a C. n.) imposuit.

Contenta

Somnium ipsius Scipionis Maioris, cui apparet pater Publius Cornelius, qui mortuus est, dum in Hispania cum Carthaginiensibus pugnat.
Vaticinia P. Cornelii de victoria Romanorum.
Missio Laelii, amici Scipionis, ad Syphacem Mauretaniae regem; ecphrasis palatii Syphacis. Laelii narratio originis antiquitatisque Romae.
Laelii de vita Scipionis narratio.
Historia Massinissae et Sophonisbae.
Scipionis profectio ad muros Carthaginienses; gesta Hannibalis in Italia.
Pugna Scipionis Hannibalisque.
Fuga Hannibalis; Carthaginiensium deditio.
Ennii poetae, Scipionis famuli, verba de Homero et de poeta futuro Petrarca; triumphus Scipionis.

Fontes

Libro tertio, in ecphrasi palatii Syphacis, reperiuntur descriptiones iconum insculptorum, auro fulgentium, in quibus dei et deae Graecorum picti sunt: Iuppiter, Saturnus, Neptunus, Apollo, Mercurius, Mars, Vulcanus, Pan, Iuno, Minerva, Venus, Diana, Cybele, Pluto; iuxta Mercurium etiam Perseus Gorgonesque descripti sunt. In hoc catalogo redigendo Petrarca secutus est Isidorum Hispalensem (Etymologiarum VIII,11), Fulgentium (Mythologiarum I,1), et scriptorem libri cuiusdam De diis gentium et illorum allegoriis.

Fortuna

Petrus Berchorius (vel, ut ipse Petrarca scripsit, Petrus Pictaviensis), scriptor Francicus, hospes fuit Petrarcae, dum ipse Africam componit. Ille lecto aut toto poemate aut libro tertio iisdem deorum Graecorum descriptionibus usus est in conficiendo opere, cuius titulus est Ovidius moralizatus. Quo opere divulgato quidam inter annos 1342 et 1380 libellum composuit quendam De deorum imaginibus. Quem rursus Galfridus Chaucer excerpsisse patet ex carminibus suis Anglice factis Hous of Fame (ll, 131-139) et Canterbury Tales (The Knight's Tale, ll. 1387-1388, 1955-1966, 2041-2048), ubi Veneris, Cupidinis, Mercurii, Martis descriptiones apparent perquam similes.

Bibliographia

Petrarch's Africa tr. Thomas G. Bergin, Alice S. Wilson. New Haven: Yale University Press, 1977. [Anglice]
Ernest H. Wilkins, "Descriptions of pagan divinities from Petrarch to Chaucer" in Speculum vol. 32 (1957) pp. 511-522.

Nexus interni

Somnium Scipionis Ciceronis