Stipulatio
 |
Haec commentatio vicificanda est ut rationibus qualitatis propositis obtemperet. |
Stipulatio est obligatio verbis contracta atque iure civile tutata.
Descriptio recensere
Stipulator: HSM mihi dari spondesne? Alter, promissor, respondendum spondeo! conventio perfecit. Verba eiusdem temporis dicenda sunt ("unitas actus" Dig. 45.1.137 pr.), itaque uterque eundem locum versantur. Ex stipulatione, quae alqua re continetur, proficiscitur actiones, tam condictio (actio certae creditae pecuniae), si certa sit stipulatio, quam ex stipulatu, si incerta. Stipulatio civium Romanorum ius est.
Verba recensere
Iustinianus I, Institutiones III.15, 1.: "In hac re olim talia verba tradita fuerunt: spondes? spondeo, promittis? promitto, fidepromittis? fidepromitto, fideiubes? fideiubeo, dabis? dabo, facies?? faciam. utrum autem Latina an Graeca vel qua alia lingua stipulatio concipiatur, nihil interest, scilicet si uterque stipulantium intellectum huius linguae habeat: nec necesse est eadem lingua utrumque uti, sed sufficit congruenter ad interrogatum respondere: quin etiam duo Graeci Latina lingua obligationem contrahere possunt. Sed haec sollemnia verba olim quidem in usu fuerunt: postea autem Leoniana constitutio lata est, quae, sollemnitate verborum sublata, sensum et consonantem intellectum ab utraque parte solum desiderat, licet quibuscumque verbis expressus est."(atque D.45.1.1.6) Verbum primum stipulationis erat spondere, ut sponsio synonymosum esset (Dig.L.16.7; Gaii Institutiones III,93). Iustinianus : "quae hoc nomine inde utitur, quia stipulum apud veteres firmum appellabatur, forte a stipite descendens. sipulus inconnotus," Doctores hodierni putant, ex iuris iurandi tenore oritur.
Dicta recensere
Ulpianus Dig. II, 14, 1, 3: "adeo autem conventionis nomen generale est, ut eleganter dicat Pedius nullum esse contractum, nullam obligationem, quae non habeat in se conventionem, sive re sive verbis fiat: nam et stipulatio quae verbis fit, nisi habeat consensum, nulla est."
Actiones recensere
Actio certi condictio: Titius iudex esto. si paret N.N.A° A° HSX milia dare oportere, iudex N ͫ N ͫ A° A° HS X milia condemnato. si non paret absolvito Condictio triticaria actio certi specialis quia ius iudicis taxationis "quanti ea res erit". Actio incerti actio ex stipulatu: eadem formula cum intentione „quidquid darefacere oportet" Condemnatio rei unum latus habenspossibilis ergo dare, facere, vel praestare.
Usus recensere
Usus stipulationis varium numerus clausus obligationis consequitur. Actio per se causa actonis videndum, contrahendi libertatem significat. Condicio Negotium stricti iuris (obligatio unum latus habens) pro συνάλλαγμα adhibere necesse est. Si contra leges essent, praetor formula stipulationis sine titulo (=causa) exceptio doli additus est.
Digestae recensere
Digestae XLIII:
- 1 De verborum obligationibus
- 2 De duobus reis constituendis
- 3 De stipulatione servorum