Nummulites est genus foraminiferorum, a Palaeocaeno usque ad hodiernum diem vivens.[1] Testae nonnullorum Nummulitum fossilium latitudinem usque ad 16 cm attingebant, unde et inter omnium maximos organismos unicellulares habentur.[2][3]

Sectiones axiales testarum Nummulitum in petra tertiaria (latitudo imaginis microscopicae ca. 15 mm)

Classis : Globothalamea 
Ordo : Rotaliida 
Familia : Nummulitidae 
Genus : Nummulites 
 
Lamarck, 1801  

Descriptio

recensere
 
Nummulites puschi: sectio aequatorialis testae, cameras secundum helicem dispositas et septis separatas monstrans

Testa Nummulitum lenti vel nummo (unde et nomen) similis est. Extrinsecus simplex videtur, sed structura interna permulta elementa habet, cameras nempe septis separatas, certo ordine a prima usque ad novissimam dispositas. Habentur etiam trabeculae et granula.[4]

Species Nummulitum formas duplices triplicesve possident. Forma enim macrosphaerica (seu megalosphaerica), testam parvam sed primam cameram magnam habens, gametas producit, quibus coniunctis zygotum formatur. E zygoto forma microsphaerica, testam magnam sed primam cameram parvam habens oritur, e qua per sporas forma macrosphaerica iterum originem ducit. Apud nonnullas tamen species tres formae habentur, duae asexualiter se reproducentes, una sexualiter.[4]

Numerus specierum Nummulitum 130 excedit,[5] e quibus enumerari possunt Nummulites laevigatus, circa Lutetiam frequens, Nummulites gizehensis, in Oriente frequens, et Nummulites millecaput, omnium maximus.[4]

Historia investigationis

recensere
 
Nummulites (microsphaerici quinque et macrosphaerici quattuordecim) Eocaeni

Plinius, pyramides Aegyptiacas describens, eas ab “arena pura . . . lentis similtudine” circumdari memorat, quod ad testas Nummulitum refertur. Saeculo sexto decimo a Conrado Gesnero Nummulites quae communiter in agro Parisiensi inveniuntur tamquam “cochleae polythalamiae” describuntur,[6] postea a Iohanne Scheuchzero tamquam “lentes lapideae”.[7] Scientiarum naturalium cultores Nummulites ad Cephalopoda pertinere opinabant, antequam medio saeculo undevicesimo eos nonnisi unam cellulam habere intelligerent.[4]

Nummulites perutiles in stratigraphia sunt; eorum enim evolutio celeris aevum stratorum geologicorum dignoscere permittit.[4]

Bibliographia

recensere
  • Blondeau, A. (1972) Les Nummulites. Parisiis: Vuibert.
  • Schaub, Ioannes (1981) Nummulites et Assilines de la Téthys paléogène. Taxinomie, phylogénèse et biostratigraphie. Mémoires suisses de Paléontologie, vol. 104–106.
  1. Loeblich, Alfredus R., Jr. & Tappan, Helena (1964) Treatise on Invertebrate Paleontology. Part C, Protista 2, Sarcodina, chiefly ‘Thecamoebians’ and Foraminiferida. Geological Society of America & University of Kansas Press.
  2. Racey, Andreas (1992) The relative taxonomic value of morphological characters in the genus Nummulites (Foraminiferida). Journal of Micropalaeontology 11 (2): 197–209.
  3. Purton, Luisa M. A. & Brasier, Martinus (1999) Giant protist Nummulites and its Eocene environment: Life span and habitat insights from δ18O and δ13C data from Nummulites and Venericardia, Hampshire basin, UK. Geology 27 (8): 711–714. [Textus]
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 Blondeau, op. cit.
  5. Schaub, op. cit.
  6. Gesnerus, Conradus (1565) De rerum fossilium, lapidum et gemmarum maximè, figuris & similitudinibus liber : non solùm medicis, sed omnibus rerum naturae ac philologiae studiosis, vtilis & iucundus futurus. Tiguri.
  7. Scheuchzerus, Johannes Jacobus (1702) Specimen Lithographiae Helveticae Curiosae: quo lapides ex figuratis Helveticis selectissimi aeri incisi sistuntur & describuntur. Tiguri: Gessner.