Harpastum XV

Vide etiam paginam fere homonymam: Harpastum.

Harpastum XV vel pleniter Harpastum Rugbiense XV lusoribus^[1] (Anglice rugby union, vel in linguis multis potius rugby 15) est ludus quo duae turmae quindecim hominum folle ovato utentum ludunt. Primo Angliae luditur saeculo XIX, nunc etiam clarus ludus in civitatibus Consortiatis, Francia, Italia, atque Argentina est.

De folle

Harpasti follis ovatus est, longitudine 30 cm, parvo orbe 60 cm magnoque 75 cm.

De campo

harpasti campus

Harpasti campus est rectangulum herbosum longitudine 100 m maxima latitudineque 70 m maxima divisusque in partes aequales duas. Quaecumque pars ipsa divisa est in partes duas per lineam 22 m a linea posteriori sitam.

Duo pali, altitudine minima 3,4 m distantesque 5,60 m, stant in extremis partibus campi et assere transverso altitudine 3 m junguntur.

De proposito

Propositum huius ludi est magis numerare quam turmam adversariam. Numerandi quattuor modi sunt:

Conatus (try):	5 numeri	(Manu follem imponere humi post lineam adversariam)
Conversio (conversion):	2 numeri	(Conatu facto, licet turmae duo puncta addere follem pede iacendo inter palos. Sic conversa temptatio septem numeros praebit)
Recussus (kick):	3 numeri	(Follem post recussum pede icere ut inter palos iacta sit)
Poena (penalty):	3 numeri	(Peccato facto, licet turmam oppressam satisfieri eodem modo conversionis, id est follem pede iacendo inter palos)

De lusoribus

Lusores harpasti XV

Quiscumque lusor numerum et nomen proprium habet:

locus	acies	numerus	nomen
ANTERIOR	acies 1a	1 & 3	pilae (sinistra & dextra)
=	=	2	talus
=	acies 2a	4 & 5	pessuli (sinister & dexter)
=	acies 3a	6 & 7	laterales (sinister & dexter)
=	=	8	octavus
POSTERIOR	verticula	9	medius proelii
=	=	10	medius volans
=	acies 3/4a	11 & 14	alae (sinistra & dextra)
=	=	12 & 13	centra (primum et alterum)
=	acies posterior	15	posterior

Ut fieri solet, lusores numeris 1 ad 8 praesidium curant dum lusores numeris 10 ad 15 impetum. Itaque lusores anteriores crassiores sunt ut adversarios retinant, dum lusores posteriores velociores esse solent.

De legibus

Harpasti leges multissimae sunt, quibus ludus ille saepe implicatus obscurusque videtur. Hic tantum praecipuae exponentur.

Omnibus corporis partibus follem licebit tibi ferre, jacere, icereque.
De folle jaciendo
- Numquam follis prae te cadet.
- Numquam follem prae te manibus jacies.
- Numquam ad socium prae te stantem follem trades.
- Si unquam talia peccata feceris, proelio (vide "de actionibus") increpabis.
De adversario tangendo
- Numquam adversarium qui follem non tenet impedies.
- Omnibus modis adversarium qui follem tenet licebit tibi sistere, nisi eum icendo.
- Si unquam talia peccata feceris, poena (vide "De proposito") increpabis.

De nonnullis actionibus propriis

Praecipuae sunt actiones duae harpasto propriae: proelium et tactus.

De proelio

Si follis a lusore prae se jacitur (vide "de legibus"), peccatum istud a proelio (Anglice: scrum) corrigitur.

8 lusores anteriores uinuscujusque turmae obsistunt sicut ostendunt imagines infra. "Medius proelii" follem apponit in proelium et duo "lusorum fasces" propellunt ut follem capiant.