Alba Iulia

Vide etiam paginam discretivam: Alba (discretiva).

Alba Iulia^[1] (sic et Dacoromanice, Hungarice Gyulafehérvár, Theodisce Karlsburg^[2]) sive Apulum est urbs Transsilvaniae (Romaniae) et municipium 66 406 (anno 2002) incolarum, qui Albae Iulienses^[3] sive Apulenses^[4] vocantur. Inter annos 1542-1690 Alba Iulia caput Principatus Transsilvaniae erat, his diebus locus medius Albae Iuliensis comitatus est.

Alba Iulia

Alba Iulia (Romaniae )

Si paginam fere homonymam quaeris vide Apulia

Origo nominum

Dacia capta ab imperatore Traiano castrum Apulum constitutum est. Dacia anno 275 a legionibus Romanis relicta cum urbe etiam nomen interiit. Nono saeculo Bulgari oppidum eorum super ruinis Romanis erectum Belgrád (beo-: albus; grad: urbs, sc. urbs alba) nominabant. Nomen forma Bellegrad a Slavis Transsilvaniae obtentum etiam a Dacoromanis forma Bălgrad diu adhibitum est, donec postea versionem Latinam receperunt^[5]. Appellationes Hungarica (Gyulafehérvár), Theodisca (Weißenburg) et Latina (Alba Iulia) sunt e verbo slavico versae, nomine proprio Gyula sive Iulia urbem olim sedem cuiusdam Gyula ducis fuisse memoratur. Cum imperatore Carolo VI. urbs denuo aedificata esset, anno 1711 ^[6]nomen Theodiscum Weißenburg (castrum album) in Karlsburg (castrum Caroli) mutatum est.

Historia

Postquam Romani antiqui anno 107 Daciam expugnaverunt, hoc in loco Castrum Apulum condiderunt, ad annum 271 manserunt. Postea urbs paulatim deleta est. Saeculo 7 Slavi nunc hanc regionem inhabitantes ruinas urbis Bălgrad (Latine Urbs Alba) nominaverunt propter aedificia alba. Ad annum 1918 urbs ad Imperium Austro-Hungaricum pertinuit, tum cum tota Transsilvania ad Romaniam pervenit. Die 15 Octobris 1922 Ferdinandus Irex Romaniae atque Maria regina hic in cathedrala coronati sunt.

Institutio

Universitas Apuliensis 1 Decembris 1918 anno 1991 conditae est.

Ecclesiae

Alba Iulia sedes Archidioecesis Albae Iuliensis (Ecclesiae Catholicae Romanae) totam Transsilvaniae regionem circumplectens et simul sedes Archieparchiae Albae Iuliensis (Ecclesiae Orthodoxae Dacoromanicae), cui eparchiae Albensis et Marosiensis subditae sunt. Illic Georgius Blandrata mortuus fuit.

Incolae

Anno 1910: 11 616 incolae (5226 sive 44,98% Hungari, 5170 sive 44,50% Dacoromani, 792 sive 6,81% Germani et 287 sive 2,47% Zingari)
Anno 2002: 66 406 incolae (62 722 sive 94,45% Dacoromani, 1836 sive 2,76% Hungari, 1475 sive 2,22% Zingari et 217 sive 0,32% Germani)^[7].