Amphinomos et Anapias

Amphinomos et Anapias (Latine etiam Amphinomus et Anapis) in mythologia Graeca fuerunt fratres Catinenses, qui lavam lapidesque igneos ex improviso monte Aetna vicino evomente, non prius de salute sua et fuga cogitarunt quam parentes humeris sustulissent ut secum ferrent. Quod factum, ut insigne pietatis eximiae exemplum, a multis auctoribus antiquis memorabatur. Fuerunt etiam qui flammas viam eis sua sponte aperuisse adfirmare non dubitarint. Et in nummis scaena expressa est non tantum Catanensibus, sed etiam in denario Romano gentis Herenniae et alio a Sexto Pompeio in Sicilia tempore belli adversus triumviros percusso (ita enim dux Romanus ad suam pietatem alludebat qui patrem Pompeium Magnum ultum ibat). Praeterea Catanae, in Piorum Campo ubi sepulti erant, stabant statuae duorum heroum.

Denarius triumviri Marci Herenni ː ex una parte caput Pietatis diadematum, ex altera Amphinomus patrem ferens. Circa 108 a.C.n.

Aliquam similitudinem praebet haec fabula cum Aenea et Anchisa. Ultimis annis sedecimi saeculi suadente Fulvio Ursino, qui palatium Farnesinum decore ornandum curabat Hannibal Carracci hoc argumentum Romae in parietibus Camerini Farnese pinxit.

Fontes

Nummus aeneus et antiquus Catinensium fabulam illustrans.

• Ausonius, Ordo urbium nobilium, XVI
• Aetna (poema in Appendice Vergiliana traditum, olim Vergilio attributum) ː 624-645.
• Claudianus, Carmina minora, XIII, 1, 48
• Martialis libro septimo Epigrammaton 24.5
• Pausanias, Descriptio Graeciae, X, 38, 4;
• Seneca, De beneficiis, III, 37, 2
• Silius Italicus, libro quarto decimo Punicorum 197.
• Caius Iulius Solinus, de Mirabilibus mundi, 5, 15
• Strabo, Geographica VI.2.3
• Valerius Maximus libro quinto Factorum dictorumque memorabilium, capite quarto, exemplum externum quartum.

Sextus Pompeius hunc denarium capite patris ex una parte, Neptuno deo inter Amphinomum et Anapiam ex altera, signavit. Nam tunc Siciliam occupabat unde Romanis famem minitabatur.

Plura legere si cupis

• Robertus Bedon, « Les pii fratres de Catane, Amphinomos et Anapias, chez Solin », in Mélanges Lazlone Havas, Acta Classica Universitatis Debreceniensis, XL-XLI, Debrecen (Hungaria), 2004 ː 339–354.
• Stefania Santelia, La miranda fabula dei pii fratres in Aetna 603–645 ; con una nota di Pierfrancesco Dellin, Bari : Cacucci, 2012 Apud Guglum librorum
• E. M. Zarrow, "Sicily and the Coinage of Octavian and Sextus Pompey: Aeneas or the Catanean Brothers?", The Numismatic Chronicle, 2003ː 123-135