Ossianus

Ossian(us) (Celtice: Oisian, Oissin, Oisein) bardus Celticus tertii saeculi fuisse dicitur.

Legenda

Interpretatio Russica Petropoli edita anno 1890

Ossian velut filius regis Fingal (Finnghal) oppidi Alba in Regione montana Scotiae in carminibus suum nomen portantibus describitur. Ut Homerus caecus fuit. Ista carmina usque annum 1760, quo Iacobus Macpherson Ossianica sua exaravit, saepius et radicitus mutata erant. »Liber Leinster«, manuscriptum saeculi XII, primo versus plures Ossiano attribuit. Mentionem de aliquo poeta Ossiano fecit etiam Giraldus Cambrensis (+ 1220) rerum Celticarum peritus. Johnston humanista (ca. 1520) et Buchanan (1582) de carminibus Celtarum maioribus loquebantur. Inde a rebellione Iacobinorum contra domum Hannoverensem homines lingua Gadelica loquentes in multis anglophonis et suspecti et ignominiosi habebantur; litterae eorum ignotae erant.

Sed rector Hieronymus Scone anno 1756 animos vertebat ad carminum Celticorum pulchritudinem nonnulla exempla vulgans. A poetis Ioanne Home et Hugone Blair incitatus Macpherson e rebus Ossiano attributis delectum fecit, quarum florilegium pusillum in prosa Anglica edidit sub titulo »Remains of ancient poetry, collected in the Highlands of Scotland and translated from the Galic or Erse language« (Edinburgi 1760); sequebantur epica »Fingal« (1762), »Tighmora« (1763; Anglice »Temora«) et editio completa »Works of Ossian« (1765).

Carmina ista pulchritudine egregia multos captabant excitabantque.

Critica et reactio

Cum anno 1764, quod postea domini Shaw et Laing iterabant, in periodico »Journal des Savants« dictum est carmina a Macpherson ipso exarata esse neque lingua Celtica exstare, Macpherson lacessitus criticos opprobrio invehebatur. Tamen coram publico nihil amplius contra "calumniatores" egit nam ei blanditiae honorificae fuit versificatio imputata. Econtra sodalitati Edinburgensi Highland Society nonnullos textus originales edendos tradidit (»Dana Oisein mhic Finn«, Londinii 1807). Assertio Iacobum Macpherson omnia excogitavisse falsa est. Nam genus scribendi utique imitatus est historiam addens. Iam ante Macpherson Ossianica descripta erant, e.g. in libro decani ad Lismore (saec. XVI). Alia in ore vulgi fuerant: Petrus Macdonald anno 1740 iure iurando ante citatam sodalitatem dixit se puerum varia carmina ex memoria scivisse quae Iacobo Macpherson recitaret. Sodales circa annum 1800 in ore incolarum in Ebudis viventium multa vestigia viva invenerunt, ut dicitur.

Exempla cultus atque humanitatis

Mirum in modum rhapsodiae tales servabantur; consuetudines legesque in Ossianicis descriptae vix ab explorationibus ethnologicis recentioribus aberrant. Cum in Carmine Nibelungorum fabulae veteres circumstantiis equitum saeculi XII induantur, ambae res in Ossianicis congruuntur. Ibi agricultura abest, venatio pecorisque educatio adsunt; principum filiae in antris habitant; ligamina matrimonialia adhuc laxa sunt; regia residentia aperta est et rex in campis cenat; instrumenta musica varia mediaevalia in carminibus non reperiuntur.

Quod cum ita sit: Macpherson merebatur in memoria Celticorum revivificanda, cum rerum elaboratio erroribus non careat et argumenta nimis exaggeret. Eius opera in multa idiomata conversa sunt: e.g. Theodisce (a Denis, Harald, Petersen, Rohde, Stolberg), Italiane (a Cesarotti), Francogallice (a Le Torneur), Batavice (a Bilderdijk), Hispanice (ab Ortin), Polonice (a Krasicki). Vel versio interlinearis lingua Latina a domino Sinclair confecta est. Imitator posterior in Anglia fuit Yeats (»Usheen« in opere »Poems«, Londinii 1895).

Versio Latina

Versio Latina primi poematis Macphersoni, Phingalēis, sive Hibernia liberata, ab Alexandro MacDonald facta, anno 1820 Edinburgi edita est.

Bibliographia

Paul J. de Gategno: James Macpherson. Twayne's English Authors Series No. 467. Boston: Twayne Publishers, 1989.
Manuela Jahrmärker: Ossian – Eine Figur und eine Idee des Europäischen Musiktheaters um 1800. (Berliner Musik Studien 2), Studio Verlag. Berolini 1993. ISBN 978-3-89564-087-2
Axel Koehler: Die Helden der Fianna: Goethe und Ossian. Schriften und Materialien, 108. Phantastische Bibliothek Wetzlar, 2011
Bailey Saunders: The Life and Letters of James Macpherson. Londinii, 1894; anastatice Neoeboraci: Haskell House, 1968.
Wolf Gerhard Schmidt: „Homer des Nordens“ und „Mutter der Romantik“. James Macphersons Ossian und seine Rezeption in der deutschsprachigen Literatur. De Gruyter, Berolini 2003
John Semple Smart: James Macpherson: An Episode in Literature. Londinii: 1905.
Susanne Strasser-Klotz: Runge und Ossian. Kunst, Literatur, Farbenlehre. Ratisbonae 1995 (in interreti hic)
Fiona Stafford: The Sublime Savage: A Study of James Macpherson and the Poems of Ossian. Edinburgh Univ. Press, Edinburgi 1988.
Matthias Wessel: Die Ossian-Dichtung in der musikalischen Komposition. (= Publikationen der Hochschule für Musik und Theater Hannover; Bd. 6). Laaber-Verlag, Laaber 1994, ISBN 3-89007-295-X

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Ossianum spectant.

Selected Bibliography: James Macpherson and Ossian
Calum Colvin: „Ossian Fragments of Ancient Poetry“ - imagines artificis Calum Colvin
Receptio Ossiani in Germania
Ein Barde namens Ossian - mundus vult decipi (Leuschner)
''Phingalēis, sive Hibernia liberata (versio Latina carminis Ossianici)