Litterae Poloniae
Litterae Poloniae literature sunt traditio litterarum in Polonia, ubi plurimae litterae Poloniae Polonice conscriptae sunt, sed aliae linguae ibi adhibitae Polonicas traditiones litterarum auxerunt, inter quas Latina, Iudaeo-Germanica, Lithuanica, Ucrainica, Ruthenica Alba, Theodisca, Esperantica. Secundum Czeslavum Milosz, litterae Poloniae nonnulla saecula drama et poesin plus quam fictionem tractare solebat.
Aetas baroca recensere
Inter scriptores et poetas aetatis barocae erant:
- Sebastianus Grabowiecki (1543–1607)
- Nicolaus Sęp Szarzyński (1550–1581), Rymy
- Caspar Miaskowski (1550?–1622)
- Petrus Kochanowski (1566–1620)
- Daniel Naborowski (1573–1640)
- Hieronymus Morsztyn (1581–1623)
- Simon Starowolski (1588–1656)
- Caspar Twardowski (ca. 1592–ca. 1641), Lekcyje Kupidynowe ('Praecepta Cupidi')
- Maciej Kazimierz Sarbiewski (1595–1640)
- Iosephus Bartłomiej Zimorowic (1597–1677)
- Samuel Twardowski (1600?–1661)
- Simon Zimorowic (1608?–1629), Roksolanki
- Christophorus Opaliński (1611–1655)
- Lucas Opaliński (1612–1666)
- Ioannes Andreas Morsztyn (1621–1693)
- Vaslaus Potocki (1621–1696), Wojna Chocimska
- Zbigniew Morsztyn (Morstyn, 1628?-1689)
- Stanislaus Grochowski (1633–1645)
- Ioannes Chrysostomus Pasek (1636–1701), Pamietniki (memoriae)
- Ioannes z Kijan (Dzwonowski?, saeculo 17o ineunte)[1]
Illuminatio recensere
Inter scriptores et poetas Illuminationis erant:
- Ioannes Cochanovius (1530-1584)
- Stanislaus Leszczyński (1677–1766), "Głos wolny..."
- Elizabetha Drużbacka (1695?–1765)
- Stanislaus Konarski (1700–1773), "O skutecznym rad sposobie"
- Barbara Sanguszko (1718-1791)
- Franciscus Bohomolec (1720–1784), Monitor magazina
- Stanislaus Augustus Poniatowski (1732–1798)
- Adam Naruszewicz (1733–1796)
- Ignatius Krasicki (1735–1801), Fabulae et Parabolae
- Onufry Kopczyński (1736–1817)
- Stanislaus Trembecki (1739–1812)
- Franciscus Salezy Jezierski (1740–1791)
- Franciscus Karpiński (1741–1825)
- Ioannes Petrus Norblin (1745–1830)
- Isabella Czartoryska (1746–1835), Czartoryski Museum
- Franciscus Kniaźnin (1750–1807)
- Hugo Kołłątaj (1750–1812), Kuźnica Kołłątajowska
- Franciscus Zabłocki (1754–1821), Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych
- Stanislaus Staszic (1755–1826)
- Ioannes Śniadecki (1756–1830)
- Iulianus Ursinus Niemcewicz (1758–1841)
- Iacobus Jasiński (1759–1794)
- Thadeus Czacki (1765–1813)
- Georgius Śniadecki (1768–1838)
- Samuel Linde (1771–1847), Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych
- Iosephus Maksymilian Ossoliński, Zakład Narodowy im. Ossolińskich
- Andreas Stanislaus Załuski et Iosephus Załuski, Biblioteka Załuskich
Romanticismus recensere
Inter scriptores et poetas aetatis romanticae erant:
- Maria Wirtemberska (1768–1854)
- Adam Jerzy Czartoryski (1770–1861)
- Antonius Gorecki (1787–1861)
- Alexander Fredro (1791–1876), Zemsta
- Casimirus Brodziński (1791–1835)
- Henricus Rzewuski (1791–1866)
- Antonius Malczewski (1793–1826)
- Ioannes Czeczot (1796–1846)
- Thomas Zan (1796–1855)
- Clementina Hoffmanowa (1798–1845)
- Adam Mickiewicz (1798–1855), Dziady, Pan Tadeusz
- Franciscus Salezy Dmochowski (1801–1871)
- Severinus Goszczyński (1801–1876)
- Iosephus Bohdan Zaleski (1802–1886)
- Mauritius Mochnacki (1803–1834)
- Michael Czajkowski (1804–1886)
- Lucianus Siemieński (1807–1877)
- Vincentius Pol (1807–1882)
- Iulius Słowacki (1809–1849), Balladyna, Kordian
- Sigmundus Krasiński (1812–1859), Nie-boska Komedia
- Iosephus Ignatius Kraszewski (1812–1887), Stara baśń ('Fabula antiqua')
- Gustavus Ehrenberg (1818–1895)
- Narcyza Żmichowska (1819–1876)
- Cyprianus Kamil Norwid (1821–1883), Vade-mecum
- Theophilus Lenartowicz (1822–1893)
- Vladislaus Syrokomla (1823–1862)
- Kornel Ujejski (1823–1897)
- Theodorus Thomas Jeż (1824–1915)
- Mieczysław Romanowski (1834–1863)
- Iadviga Łuszczewska (1834–1908)
Positivismus recensere
Inter scriptores et poetas positivismi erant:
- Narcyza Żmichowska (1819–76), praecursor feminismi in Polonia
- Edmundus Chojecki (1822–99)
- Maria Ilnicka (1825 or 1827–97)
- Iosephus Szujski (1835–83)
- Michael Bałucki (1837–1901)
- Adam Asnyk (1838–97)
- Adolphus Dygasiński (1839–1902)
- Eliza Orzeszkowa (1841–1910), Nad Niemnem
- Maria Konopnicka (1842–1910), Rota
- Henricus Sienkiewicz (1846–1916), Quo Vadis; Praemium Nobelianum, 1905
- Boleslaus Prus (1847–1912), The Doll, Pharaoh
- Casimirus Zalewski (1849–1919)
- Alexander Świętochowski (1849–1938)
- Gabriela Zapolska (1857–1921)
- Maria Rodziewiczówna (1863–1944)
Polonia Iuvenis (1890–1918) recensere
- Vaclaus Sieroszewski (1858–1945)
- Ioannes Kasprowicz (1860–1926)
- Antonius Lange (1863–1929)
- Stephanus Żeromski (1864–1925), Przedwiośnie (trilogy)
- Franciscus Nowicki (1864–1935)
- Casimirus Przerwa-Tetmajer (1865–1940)
- Vladislaus Reymont (1867–1925), Chłopi, Praemium Nobelianum, 1924
- Stanislaus Wyspiański (1869–1907)
- Thadeus Miciński (1873–1918)
- Thadeus Rittner (1873–1921)
- Thadeus Boy-Żeleński (1874–1941), Zielony Balonik
- Vladislaus Orkan (1875–1930)
- Vaclaus Berent (1878–1940)
- Leopoldus Staff (1878–1957)
Interbellum (1918–1939) recensere
- Andreas Strug (1871–1937)
- Ferdinandus Antonius Ossendowski (1876–1945), Lenin: God of the Godless
- Boleslaus Leśmian (ca. 1877–1937), Academia Litterarum Polonicae
- Kornel Makuszyński (1884–1953), Koziołek Matołek, Academia Litterarum Polonica
- Stanislaus Ignacy Witkiewicz (1885–1939), Nienasycenie ('Insatisbilitas')
- Maria Dąbrowska (1889–1965)
- Sophia Kossak-Szczucka (1890–1968), Krzyżowcy (trilogy)
- Maria Pawlikowska-Jasnorzewska (1891–1945)
- Brunus Schulz (1892–1942), Sanatorium Pod Klepsydrą
- Iulianus Tuwim (1894–1953)
- Casimirus Wierzyński (1894–1969), Academia Litterarum Polonica
- Iaroslaus Iwaszkiewicz (1894–1980)
- Stanislaus Młodożeniec (1895–1959)
- Antonius Słonimski (1895–1976)
- Ioannes Lechoń (1899–1956)
- Maria Kuncewiczowa (1899–1989)
- Ioannes Brzechwa (1900–1966)
- Alexander Wat (1900–1967)
- Brunus Jasieński (1901–1938)
- Iulianus Przyboś (1901–1970)
- Józef Mackiewicz (1902–85)
- Witold Gombrowicz (1904–1969), Ferdydurke
- Stephanus Grabiński (1887–1936)
Bellum et post recensere
Inter scriptores et poetas annos belli et post erant:
- Sophia Nałkowska (1884–1954), Medallions
- Melchior Wańkowicz (1892–1974), Bitwa o Monte Cassino
- Christina Krahelska (1914–1944)
- Gustavus Herling-Grudziński (1919–2000), A World Apart: Memoir
- Christophorus Kamil Baczyński (1921–1944)
- Thadeus Różewicz (1921–2014)
- Thadeus Gajcy (1922–1944)
- Thadeus Borowski (1922–1951), This Way for the Gas, Ladies and Gentlemen
- Miron Białoszewski (1922–1983)
- Vislava Szymborska (1923–2012), Praemium Nobelianum, 1996
- Zbigniew Herbert (1924–1998)
- Georgius Ficowski (1924–2006)
1956 ad praesens recensere
Inter scriptores et poetas ex 1956 ad praesens sunt:
- Gustavus Morcinek (1891–1963)
- Pola Gojawiczyńska (1896–1963)
- Alexander Wat (1900–1967)
- Sergius Piasecki (1901–1964)
- Constantius Ildefons Gałczyński (1905-1953)
- Ioannes Dobraczyński (1910–1994)
- Marek Hłasko (1934-1969)
- Czeslavus Milosz (1911–2004), Praemium Nobelianum, 1980
- Casimirus Brandys (1916–2000)
- Stanislaus Lem (1921–2006)
- Thadeus Konwicki (1926-2015)
- Andreas Kijowski (1928–1985)
- Andreas Bursa (1932–1957)
- Bogdan Czaykowski (1932–2007)
- Marek Krajewski (natus 1966)
- Ioanna Bator (nata 1968)
- Adam Zagajewski (natus 1945)
- Ricardus Kapuściński (1932–2007)
- Ioanna Chmielewska (1932–2013)
- Halina Poświatowska (1935–1967)
- Ianus A. Zajdel (1938–85)
- Iadwiga Staniszkis (nata 1942)
- Raphael Wojaczek (1945–1971)
- Eva Lipska (nata 1945)
- Andreas Sapkowski (natus 1948)
- Ricardus Legutko (natus 1949)
- Georgius Pilch (natus 1952)
- Paulus Huelle (natus 1957)
- Andreas Stasiuk (natus 1960)
- Olga Tokarczuk (nata 1962)
- Iaroslaus Marek Rymkiewicz (natus 1935)
- Leopoldus Tyrmand (1920-1985)
- Wojciech Kuczok (natus 1972)
- Stanislaus Barańczak (1946-2014)
Laureati Nobeliani recensere
| Henricus Sienkiewicz (1846–1916) |
Vladislaus Reymont (1865–1925) |
Isaac Bashevis Singer (1902–91) |
Czeslavus Milosz (1911–2004) |
Vislava Szymborska (1923–2012) |
Olga Tokarczuk (1962–) |
|---|---|---|---|---|---|
.jpg) |
 |
.jpg) |
.jpg) |
.jpg) |
.jpg)
|
- Henricus Sienkiewicz (1905)
- Vladislaus Reymont (1924)
- Isaac Bashevis Singer (1978, Iudaeo-Germanica)
- Czeslavus Milosz (1980)
- Vislava Szymborska (1996)
- Olga Tokarczuk (2019)
Nexus interni
Notae recensere
- ↑ Karol Badecki, "Pisma Jana Dzwonowskiego (1608-1625)," Wydawnictwa Akademii Umiejętności w Krakowie: Biblioteka Pisarzów Polskich (Cracoviae: Nakładem Akademii Umiejętności, 1910), 119.
Bibliographia recensere
- Miłosz, Czesław. 1983. The History of Polish Literature. Ed. 2a. Berkeleiae: University of California Press. ISBN 0-520-04477-0. Google Books.
- Jakubowski, Jan Zygmunt, ed. 1979. Literatura polska od średniowiecza do pozytywizmu. [Litterae Polonicae a medio aevo ad positivismum.] Varsoviae: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. ISBN 83-01-00201-8.
Nexus externi recensere
- De litteris Polonicis in Catholic Encyclopedia.
- Kandel, Michael. "Plenty of z's but far from dull: Why you should get to know Polish literature." CNN, 18 Novembris 2013.