Lingua Umbrica

Una e Tabulis Iguvinis: scriptura Umbrica similis est aliis scripturis Italiae.

Lingua Umbrica est lingua Indoeuropaea, sub familia Italica subsummata. Lingua Umbrica et lingua Osca sunt linguae Oscoumbricae vel Sabellicae, lingua Latina autem et lingua Falerica alterum gregem format, saepe Linguae Latino-Faliscae nominatum. In Umbria in usu fuit usque ad primum saeculum a.C.n. Dicitur minus similis Latinae linguae quam sunt aliae linguae Italicae.

Phonologia

Sonus s inter vocales r fit, ut in lingua Latina. Sonus d fit fricativa similis z. Sonus -ns in fine verbo fit f in omnibus linguis Oscoumbricis; in lingua Umbrica (sed non in Osca) -nss- in medio verbo fit -f- et -ns- fit -nz-. Multae vocales breves amittuntur; diphthongi fiunt monophthongi (id quod in lingua Osca non accidit).

Exemplum linguae Umbricae

Textus Umbricae maximi momenti est Tabellae Iguvinae, Iguvii inventae anno 1444. Ecce locus e tabella sexta:

Umbre	Latine
Dei Grabouie orer ose persei ocre fisie pir orto est toteme Iouine arsmor dersecor subator sent pusei neip heritu. Dei Grabouie persei tuer perscler uaseto est pesetomest peretomest frosetomest daetomest tuer perscler uirseto auirseto uas est. . .	Deus Grabovie si in monte Fisiano ignis accensum est aut si in populo apparationes debitae omissae sunt fac ut sit perinde ac si factae essent Deus Grabovie si in sacrificio tuo aliquis error fuit aliqua defectio, aliqua violatio adolendi aliquis dolus, aliqua culpa si in sacrificio tuo aliquis, aut visus aut invisus, error est...

Collatio verbalis

Lingua Latina	Lingua Umbra
agere	ager
albus	alfu
annus	acnu
aut	ute
bubus	buf
capidis	capirse
calidus	calersu
catulus	catel
cum	pune
columba	columa
ego	eho
emantur	emuntur
et	et
est	est
facest	fakust
far	far
filium	fel
fero	fertu
flora	flora
frater	frater
forum	furu
inter	anter
mano	manuve
medium	mefiu
me	mehe
nomem	nome
neque	nep
nos	nos
non	ne
que	pe
quid	piri
quis	pisi
quod	poei
pedis	persi
privus	prever
prae	pre
rubus	rofu
salis	salu
sedis	serse
si	sve
scriptus	screhto
sunt	sent
sto	stahu
trans	traf
tu	tu
tuo	tuer
ocris	ocre
ille	ull
verus	berus
via	vea
vinum	vinu
vir	viru
vos	vos

Bibliographia

• Buck, Carl Darling. 1904. A Grammar of Oscan and Umbrian. Bostoniae: Ginn.
• Fortson, Benjamin W., IV. 2009. Indo-European Language and Culture: An Introduction, editio altera. Malden: Blackwell. ISBN 978-1-4051-8895-1
• Vetter, Emil. 1953. Handbuch der italischen Dialekte. Heidelbergae: Winter.

Nexus externi

• Beuscher, Martin: Zwischen Latein und Romanisch Thesaurus Ecclesiarum Italiae VII, 18: Linguistische Analyse eines mittelalterlichen Mischtextes. Berlin: WiKu-Verlag (2002). ISBN 3-936749-82-5
• IRDAU