De republica Lacedaemoniorum (Xenophon)

De republica Lacedaemoniorum (Graece Λακεδαιμονίων Πολιτεία) est opusculum a Xenophonte Atheniensi, qui tum apud Lacedaemonios exsulabat, anno incerto scriptum, in quo instituta et mores Lacedaemoniorum laudat ac velut exemplum ad imitationem ceteris civitatibus Graecis proponit. Opinionem ipsorum Spartanorum ilius temporis secutus, Xenophon paene omnia illa instituta uni viro praestantissimo ingenio attribuit, id est legislatori Lycurgo, quam opinionem hodierni indagatores in historia antiqua verisimilem esse negant. Praeterea dum contraria ceteris civitatibus edixisse Lycurgum ostendere vult, saepe veritatem paulum distorquet.

Summarium

Ita ex ordine laudat quae ad eugeniam, quae ad educationem, exercitationem corporum, epulas communes pertinent ; item quod artificiis exercendis victum vel etiam divitias quaerere cives vetantur, quibus nihil nisi milites esse licet, similiter quae ad observantiam legum magistratuumque, quaeque ad disciplinam et virtutem militarem pertinent comprobat atque ceteris Graecis opponit. Postremo de regibus disserit atque diuturnitatem stabilitatemque regni Spartae ad caelum extollit, cum ceterae civitates Graecae frequentibus rebus novis turbatae essent atque etiamtunc turbarentur. Maximumque argumentum praestantiae institutorum Spartanorum hanc immutabilitatem iudicat.

De ultimo capitulo

Ut in Cyropaedia, extremo libello de Republica Lacedaemoniorum breve capitulum legimus omnem priorem laudationem velut subruens atque negans Lacedaemonios , tempore quidem quo scribit auctor, communibus vitiis contaminatos Lycurgi decretis adhuc obtemperare. Plerique critici hanc vituperationem ab ipso Xenophonte multo postea additam arbitrantur ac fortasse ne in lucem quidem vivo auctore editam esse. Nonne enim senior factus et eventis doctus intellegere potuit Xenophon sese multo pulchriorem quam reapse erat rempublicam Lacedaemoniorum vidisse? Excellentia praeterea Lycurgi legum salva manet, quoniam neglectis eis tantum Sparta consenuit.

Editiones

• Viviana Gray, Xenophon on government, Cambridge university Press, 2007. (Cambridge Greek and Latin classics). ISBN 978-0-521-58859-1
• Franciscus Ollier, Xénophon. La République des Lacédémoniens. Texte et traduction, avec une introduction et un commentaire. Lugduni : Bosc frères, 1934.
• De republica Lacedaemoniorum: Textus apud Vicifontem Graecum

Plura legere si cupis

• Hippolytus Bazin, La République Des Lacédémoniens de Xénophon (1885).
• Wilhelmina Adriana Kosten, Inquiritur quid Xenophontis "Lakedaimoniōn politeia" valeat ad Lacedaemoniorum instituta congnoscenda : specimen litterarium inaugurale; Ultraiecti,1921.[1]
• Marcellus Meulder, La date et la cohérence de la République des Lacédémoniens de Xénophon, L'antiquité classique, 1989, vol.58, pp. 71-87[2]
• Franciscus Ollier, Le mirage spartiate : étude sur l'idéalisation de Sparte dans l'antiquité grecque, de l'origine jusqu'aux Cyniques. Parisiis : E. de Boccard, 1933. (Dissertatio Universitatis Parisiensis). Recensio critica Altera recensio critica Tertia recensio critica
• Nicolaus Richer (editor), Xénophon et Sparte [colloquium Lugduni diebus 15-17 Iulii 2006 habitum] in Ktèma 32, 2007, pp. 293-456. {Francogallice, Italiane, Hispanice}
• Henricus Conradus Stein, Bemerkungen Zu Xenophons Schrift Vom Staate Der Lacedaemonier (1878)
• Albertus Wulff, Quaestiones in Xenophontis de republica Lacedaemoniorum libello institutae, dissertatio philologica..., Monasterii, 1884. Versio electronica