Foedus Iroquesiorum
Foedus Iroquesiorum[1] etiam The Six Nations ("sex gentes") aut ab ipsis pronepotibus Haudenosaunee ('Populus Aedium Longarum') dictus, est populus indigenarum, situs in America Septentrionale. Circa saeculum sextum decimum, quinque nationes Novi Erboraci in hoc foedus se constituerunt. Postea natio sexta ad foedus est addita.
Anno duobus milibus et decem 45 000 Iroquesii Canada incolunt, et 80 000 in Civitatibus Fœderatibus Americæ.
Historia
recensereCirca saeculum sextum decimum, Iroquesii duo, Hiawatha et Dekanawida ('Factor Magnus Pacis'), nuntium "Legem Amplum Pacis" ad nationes tulerunt quinque, Seneca, Caiuga, Onondaga, Oneida, et Mohawk. Iroquesii fines suos expandebant ac populos alios vincebant atque Algonquinos pugnabant. Saeculo septimo decimo, Iroquesii in bellis Iroquesiis(en) Algonquinos et Francogallicos bellaverunt. Anno 1722 Tuscarora in foedus intravit.
In bello Franco-Indianum Iroquesii cum Britannis contra Francogallicos dimicabant. Motu Americano Iroquesii se medium gerere conati sunt, sed Tuscarora et Oneida Americanis, Mohawk, Seneca, Onondaga et Caiuga Britannis favebant. Americani bello vicerunt. Ante bellum aliqui Iroquesii ad Quebecum et Ontarionem iverunt.
In regionibus sitis in parte Novi Eboraci occidentale, coacti sunt Iroquesii. Nunc in Canada et Civitatibus Foederatae Americae habitant.
Nationes
recensere| Nomen | Nomen Iroquoiane | Interpretatio Latine |
|---|---|---|
| Seneca | Onondowahgah | Populus Montis Magni |
| Caiuga | Guyohkohmyo | Populus Paludis Magni |
| Onondaga | Ononda'gega' | Populus Montium |
| Oneida | Onayotekaono | Populus Lapidis Erecti |
| Mohawk | Kanien'kehaika | Populus Silicis Magni |
| Tuscarora | Sha-Ruh-Reh | Collectores Cannabinis |
Notae
recensere- ↑ Nomen Iroquesii invenitur in Io. Henr. Christiani de Selchow, Specimen Bibliothecae Iuris Germanici Provincialis ac Statutarii, ed. 5a (Goettingae: Vidua Abrami Vandenhoek, 1782), praefatio, p. 1; Immanuelis Kantii Opera ad philosophiam criticam, Vol. III, Lipsiae 1797, p. 211 (Latine vertit Fredericus Gottlob Born); Bibliotheca historica... aucta a Christiano Gottlieb Budero(de), vol.III pars I, Lipsiae 1787, p. 296 etc.;
Irocosii, — Thwaites, Ruben Gold. 1896. The Jesuit relations and allied documents: travels and explorations of the Jesuit missionaries in New France, 1610-1791. "Algonquini, Montagnesii, Irocosii" p. 70; Iacobus Augustus Thuanus, Historia sui temporis; Nicolaus Rigaltius, De Rebus Galliae (1733) p. 500;
Irochenses, — Aloysii Brennae SI De generis humani consensu in agnoscenda divinitate..., vol. II, Florentiae 1773, p. 203; Antonii Godeau Theologia moralis, Augustae Vindelicorum, 1774, p. 49;
Iroquaei, — Relatio missionis Canadensis, in: Mandements des Evêques de Québec, Vol. 1, Quebeci 1887, p. 20.
Bibliographia
recensere- William M. Fenton, The Great Law and the Longhouse: a political history of the Iroquois confederacy. Norman Oclahomae, 1998
- Rachel Herrmann, "'No Useless Mouth': Iroquoian food diplomacy in the American Revolution" in Diplomatic History vol. 41 (2016) pp. 20-49
- Kurt A. Jordan, The Seneca Restoration, 1715-1754: an Iroquois local political economy. Gainesville Floridae, 2008
- Richard White, The Middle Ground: Indians, empires and republics in the Great Lakes region, 1650-1815. Novi Eboraci, 2011