Lingua Samica septentrionalis
Lingua Samica septentrionalis,[1] sive Lappica,[2] est sermo Samicus quo hodie circiter 20 000 hominum in partibus borealibus Norvegiae, Finniae, et Suetiae habitantium utuntur. Omnium linguarum Samicarum haec est diffusissima numero loquentium.
| Lingua Samica septentrionalis Davvisámegiella | |
|---|---|
| Taxinomia | Uralica Finno-Permica |
| Locutores | inter 15 000 et 25 000 |
| Sigla | 1 se, 2 sme, 3 sme |
| Status publicus | |
| Officialis | — |
| Privata | Partes Norvegiae, Finniae et Suetiae |
| Litterae | Litteratura Samica septentrionalis |
| Scriptura | Latina |
| Procuratio | — |
 | |
Litterae
recensereLinguae Samicae septentrionali abecedarium Latinum est litteris propriis auctum, anno 1979 excogitatum. Litterae sunt (cum notis IPA):
| A a | Á á | B b | C c | Č č | D d | Đ đ | E e | F f | G g |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| a | á | be | ce | če | de | đe | e | eff | ge |
| /ɑ/ | /a/ | /b/ | /ts/ | /tʃ/ | /d/ | /ð/ | /e/ | /f/ | /ɡ/ |
| H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n | Ŋ ŋ | O o | P p |
| ho | i | je | ko | ell | emm | enn | eŋŋ | o | pe |
| /h/ | /i/ | /j/ | /k/ | /l/ | /m/ | /n/ | /ŋ/ | /o/ | /p/ |
| R r | S s | Š š | T t | Ŧ ŧ | U u | V v | Z z | Ž ž | |
| err | ess | eš | te | ŧe | u | ve | ez | ež | |
| /r/ | /s/ | /ʃ/ | /t/ | /θ/ | /u/ | /v/ | /dz/ | /dʒ/ |
Grammatica
recensereCasus
recensereLingua Samica septentrionalis sex vel septem casus grammaticos habet: nominativum, genetivo-accusativum (qui semper similes sunt), locativum, illativum, comitativum, et essivum:
| Casus | Singularis finis | Pluralis finis |
|---|---|---|
| Nominativus | - | -t |
| Genetivo-accusativus | - | -id |
| Locativus | -s | -in |
| Illativus | -i | -ide / -idda |
| Comitativus | -in | -iguin |
| Essivus | -n | |
Pronomina
recenserePronomina personalia numeros tres habent: singularem, dualem, pluralem. Secunda in tabula pronomina personalia in nominativo et genetivo-accusativo sunt.
| Latine | nominativus | Latine | genetivus | |
|---|---|---|---|---|
| I (singularis) | ego | mun | meus | mu |
| II (singularis) | tu | don | tuus | du |
| III (singularis) | is, ea | son | suus | su |
| I (dualis) | nos (duo) | moai | noster | munno |
| II (dualis) | vos (duo) | doai | vester | dudno |
| III (dualis) | ei (duo) | soai | eorum | sudno |
| I (pluralis) | nos | mii | noster | min |
| II (pluralis) | vos | dii | vester | din |
| III (pluralis) | ei | sii | eorum | sin |
Tabula secunda declensionem pronominum personalium (is, ea, id) in variis casibus monstrat:
| Singularis | Dualis | Pluralis | |
|---|---|---|---|
| Nominativus | son | soai | sii |
| Genetivo-accusativus | su | sudno | sin |
| Locativus | sus | sudnos | sis |
| Illativus | sutnje | sudnuide | sidjiide |
| Comitativus | suinna | sudnuin | singuin |
| Essivus | sunin | sudnon | sinin |
Notae
recensere- ↑ "Lingua Samica" hic videtur in contextu Rhaetico
- ↑ "De Lappica seu Lapponica lingg.": Epitome descriptionis Sueciae. Aboae, 1650 (rubrica cap. 12 apud Google Books)