'''Gandalf''' est hariolus fictivus a [[Iohannes Raginualdus Reuel Tolkien|J. R. R. Tolkien]]e creatus. Dux est comitatusComitatus [[anulus|Anuli]] [[Exercitus]]que Occidentis in ''[[Dominus Anulorum|Domino Anulorum]],'' sicut in eiusdem auctoris libro ''[[Hobbit (liber)|Hobbit]],'' antea scripto. In medio primi libri, [[Bilbo Baggins|Bilbo]] [[hobbit (gens ficticia)|hobbitus]] annulum quendam invenit in montibus, eoque usus est dum ad Solum Montem vagatur; ab initio ''Domino Anulorum,'' Gandalf, hoc anulum Unum Anulum esse censens, Bilbonem persuadet ut eum [[Frodo]]ni donet; Frodonem in ordinem ex patria mittit ne [[Nazgul]], inimicissimi [[Sauron|Domini Anulorum]] servi, anulum inveniant.
Gandalf est [[Ainu (gens ficticia)|Ainu]]. Ainuana gens est ab [[Eru IluvatareIluvatar]]e ([[demiurgus|demiurgo]]) in principio creata. Tertia aetate [[mundus|mundi]], Ainur quidam in [[Terra Media|Mediam Terram]] mittuntur, [[Istar]]i nomine, quorum Gandalf fidelissimus creditur; alia ei nomina aliae gentes dant.
