Quantum redactiones paginae "Renatus Cartesius" differant
Content deleted Content added
Linea 22:
[[Image:Descartes3.jpg|thumb|Cartesius laborans]]
Meditationibus de Prima Philosophia, Cartesius praeter omnia dubit. Primo omnia a sensibus dubit, cum saepe sensus homines decipent. Sunt autem, dicit, de quibus sensus nos decipere non possunt, nam sensus "interdum ... circa minuta quaedam & remotiora nos fallant, pleraque tamen alia sunt de quibus dubitari plane non potest". Secundo, Cartesius deliberat si ipse aut dormiat aut insanus sit. Quamquam potestatem insaniae somnique ad de rebus compositis decipendum, postulat omnia quae homines in somnis aut in insaniis vident sunt res quas hi homines iam cognoverunt negatque se de rebus [[Logica|logicis]] (e.g. [[mathematica]]) a somnio decipetur. Tertio ergo, deo bono negato, Cartesius sumet esse "genium aliquem malignum, eundemque summe potentem & callidum, omnem suam industriam in eo posuisse" ut se falleret
Quae cum ita sint, omnia maxime in dubio esse videtur; quaereret igitur aliquid certus, ut fundamenta pro scientiam veram inveniat:
Linea 30:
=== Cogito ===
De potestate genii maligni putans, Cartsius se dixit invenisse rem certam, de qua nullus genius malignus eum decipit:
{{Citatio|...mihi persuasi nihil plane esse in mundo, nullum coelum, nullam terram, nullas mentes, nulla corpora; nonne igitur etiam me non esse? Imo certe ego eram, si quid mihi persuasi. Sed est deceptor nescio quis, summe potens, summe callidus, qui de industriâ me semper fallit. Haud dubie igitur ego etiam sum, si me fallit; & fallat quantum potest, nunquam tamen efficiet, ut nihil sim quamdiu me aliquid esse cogitabo. Adeo ut, omnibus satis superque pensitatis, denique statuendum sit hoc pronuntiatum, Ego sum, ego existo, quoties a me profertur, vel mente concipitur, necessario esse verum.|Renatus Cartesius, Meditationes de Prima Philosophia, Meditatio II, iii, 1641}}
=== Argumentum pro existentiam Dei ===
Cartesius dua argumenta pro existentiam [[Deus|Dei]] fecit quorum genus est argumenta ontologicus, id est Caetesius demonstrare conatur deum propter definitionem eius esse. Meditatione quinta Cartesius ita de Deo scribet:
{{Citatio|...non possim cogitare Deum nisi existentem, sequitur existentiam a Deo esse inseparabilem, ac proinde illum reverà existere; non quòd mea cogitatio hoc efficiat, sive aliquam necessitatem ulli rei imponat, sed contrà quia ipsius rei, nempe existentiae Dei, necessitas me determinat ad hoc cogitandum: neque enim mihi liberum est Deum absque existentiâ (hoc est ens summe perfectum absque summâ perfectione) cogitare, ut liberum est equum vel cum alis vel sine alis imaginari.|Renatus Cartesius, Meditationes de Prima Philosophia, Meditatio V, x, 1641}}
=== Rationalismus ===
Cartesius rationem et scientiae et intellegentiae mentis esse fontem credens, exemplum dedit cerae:
{{Citatio|Sumamus, exempli causâ, hanc ceram: nuperrime ex favis fuit educta; nondum amisit omnem saporem sui mellis; nonnihil retinet odoris florum ex quibus collecta est; ejus color, figura, magnitudo, manifesta sunt; dura est, frigida est, facile tangitur, ac, si articulo ferias, emittet sonum; omnia denique illi adsunt quae requiri videntur, ut corpus aliquod possit quàm distinctissime cognosci. Sed ecce, dum loquor, igni admovetur: saporis reliquiae purgantur, odor expirat, color mutatur, figura tollitur, crescit magnitudo, fit liquida, fit calida, vix tangi potest, nec jam, si pulses, emittet sonum. Remanetne adhuc eadem cera? Remanere fatendum est; nemo negat, nemo aliter putat. Quid erat igitur in eâ quod tam distincte comprehendebatur? Certe nihil eorum quae sensibus attingebam; nam quaecunque sub gustum, vel odoratum, vel visum, vel tactum, vel auditum veniebant, mutata jam sunt: remanet cera.|Renatus Cartesius, Meditationes de Prima Philosophia, Meditatio II, xi, 1641}}
== Opera Renati Cartesii (electio) ==
| |||