Quantum redactiones paginae "Franciscus Petrus Schubert" differant

Natus est Schubert [[Alsergrund#District sections|Himmelpfortgrund]] in vico, qui nunc est pars regionis urbanae nonae [[Alsergrund|regionis urbanae nonae (Alsergrund)]] [[Vindobona]]e, die [[31 Ianuarii]] [[1797]]. [[Pater]], Franciscus Theodorus Schubert, [[filius]] [[paganus|paganiagricoal]]<!--peasant-->e [[Moravia]]ni, [[schola|magister scholae]] paroechialis; [[mater]], Elisabeth (Vietz), filia artificis [[claustrum (ianua)|claustrarii]] [[Silesia|Silesici]] fuit, quae ante [[nuptiae|nuptias]] ut ancilla in [[familia]] Vindobonensi laboraverat. Ex [[liberi]]s Francisci Theodori (inter quos nothus anno [[1783]] natus),<ref>Rita Steblin, "Franz Schubert: das dreizehnte Kind," ''Wiener Geschichtsblätter'' 3/2001:245–265.</ref> [[novem]] [[infantulus|infantuli]] mortui, [[quinque]] superfuerunt. Pater fuit notissimus praeceptor, et [[schola]] eius [[Lichtental]] in vico, in parte districtus noni Vindobonae, satis frequentata erat.<ref name="KreissleWilber2">[[#Wilberforce|Wilberforce (1866)]], p. 2 "the school was much frequented."</ref> Quamquam [[musicus]] non professionalis vel bene notus, filium elementa [[musica]]e docuit.<ref name="Duncan3">[[#Duncan|Duncan (1905)]], p. 3.</ref>

[[Fasciculus:Wien Geburtshaus Franz Schubert.jpg|thumb|left|175px|Domus, in qua '''Schubert''' natus est, hodie Nussdorferstraße 54, in [[Alsergrund#District sections|districtu nono]] [[Vindobona]]e]]

[[Puer]] [[quinque]] annos natus praeceptum ex patre accipere coepit, atque proximo anno in patris [[schola]] [[matriculatio|matriculavit]]. [[Educatio]] eius propria in musica eodem tempore coepit. Pater continenter eum elementa [[violina]]e,<ref name="Duncan3"/> et Ignatius [[frater]] [[clavile]] docebat.<ref name="GibbsLife25">[[#GibbsLife|Gibbs (2000)]], p. 25.</ref> Schubert septem annos natus Michaelem Holzer, [[organista]]m templi et magistrum [[chorus|chori]] loci, audire coepit; curriculum autem Holzeranum solum in [[sermo]]nibus verbisque admirationis ut videtur constituit,<ref>Maurice J. E. Brown, ''The New Grove Schubert,'' ISBN 0393300870, pp. 2–3.</ref> et [[puer]] plus ex usucognitione cuiusdam comisfabri [[coniugator]]i<!--joiner (Ainsworth)--> addicti<!--apprentice-->lignarii, qui eum ad [[merx|receptaculum mercium]] [[clavile|pianoforteclavilium]] in vico ducebat, ubi melioribus [[instrumentum musicum|instrumentis]] canere poterat.<ref name="Wilberforce3">[[#Wilberforce|Wilberforce (1866)]], p. 3.</ref> Etiam [[viola (instrumentum)|viola]]m in [[quadricinium chordarum|quadricinio chordarum]] familiari psallebat, fratribus [[Ferdinandus Schubert|Ferdinando]] Ignatioque violinamviolinas et patre [[violoncellum]] psallentibus. Schubert multa ex suis [[quadricinium nervorum|quadriciniis]] primis pro hoc grege composuit.<ref name="GibbsLife26">[[#GibbsLife|Gibbs (2000)]], p. 26.</ref>

Schubert primum anno [[1804]] in conspectum [[Antonius Salieri|Antonii Salieri]], tum principalisgravissimae Vindobonae auctoritatis, anno [[1804]] venit, qui suamfacultatem [[vox|vocis]] facultatemeius comprobavit.<ref name="GibbsLife26"/> Octobri [[1808]], discipulus in seminario imperiali (Stadtkonvikt) per stipendium studii cantor choralis factus est, ubi Schubert se [[apertura (musica)|aperturis]] et [[symphonia|symphoniis]] [[Wolfgangus Amadeus Mozart|Wolfgangi Mozart]] et [[Franciscus Iosephus Haydn|Iosephi Haydn]] adsuevit.<ref name="Duncan5">[[#Duncan|Duncan (1905)]], pp. 5–7.</ref> His rebus variisque compositionibus levioribus auditis, et perfunctionibus in [[theatrum operaticum|theatro operatico]] per occasionem observatis fundamenta condebat suae maioris [[gnaritas|gnaritatis]] musicae.<ref name="Duncan7"/> Vis musica magni momenti illius temporis ex [[carmen|carminibus]] [[Ioannes Rudolphus Zumsteeg|Ioannis Rudolphi Zumsteeg]] venit, magni carminum ("Lieder") compositoris, quae, ut [[Iosephus von Spaun]], amicus eius postea rettulit, Schubert "renovare maluit."<ref name="GibbsLife29">[[#GibbsLife|Gibbs (2000)]], p. 29.</ref> Familiaritas Schubert cum Spaun in seminario coepta omnem per vitam perduravit, nam illis temporibus Spaun, puer divitior, [[carta]]s manuscriptiscriptorias Schubert pauperi dabat.<ref name="Duncan7">[[#Duncan|Duncan (1905)]], p. 7.</ref>

Interim ingenio suo in compositionibus manifestato Schubert aliquando [[orchestra]]m seminarii ducere permissus est, et Salieri eum nonnullos annos privatim in compositione [[theoria musicae|doctrinaque musica]] nonnullos annos privatim docebat.<ref name="Duncan9">[[#Duncan|Duncan (1905)]], 9.</ref> Fuit exemplum generis orchestrae idiotarum, pro qua Schubert multas ex suis compositionescompositionibus fecit. Per reliquum pueri commorationis apud Stadtkonvikt, multam composuit [[musica camerata|musicam cameratam]], inter quam carmina, res diversas pro clavili, atque inter conatus audaciores ''[[Kyrie]]'' (D. 31) et ''[[Salve Regina]]'' (D. 27), [[octocinium]] pro [[aerophonium|instrumentis venti]] (D. 72/72a, ad celebrandam matris mortem anno [[1812]] habitum),<ref name="Frost9">[[#Frost|Frost]], p. 9.</ref> [[cantata]]m pro [[cithara Hispanica|cithara]] et vocibus [[massmas]]culinis (D. 110, ad honorandum patris [[natalis|natalem]] anno [[1813]]), et [[Symphonia 1 (Schubert)|symphoniam primam]] (D. 82).<ref name="Duncan10">[[#Duncan|Duncan (1905)]], p. 10.</ref>

[[Fasciculus:Saeulengasse4.jpg|thumb|Domus in ''Säulengasse'' (Vindobonae), ubi '''Schubert''' habitabat]]

Anno [[1813]] exeunte a convictu discessit domumque rediit, ut in [[schola]] ("Normalhauptschule") operam daret, ut magister fieret. [[1814|Proximo anno]] in scholam patriam ut magister discipulorum minimorum ingressus est, ubi plus quam duo annos operam servilem<!--drudgery--> patiebatur, quam invitus perfungebatur.<ref name="Duncan13">[[#Duncan|Duncan (1905)]], 13–14.</ref> Aliae autem exspectationes compensationibus erant. Imprimis [[AntoniusAntonium Salieri|Salieri]] privatim audiebat, qui musicam exercitationem plus quam alii magistri adiuvit. Schubert studia sua cum Salieri anno [[1817]] confecit.<ref name="Duncan9"/>

Anno 1814 Schubert in [[Theresa Grob|Theresam Grob]] incidit, [[supranus|supranumsupranistriam]] et filiam opificis [[sericum|vestium sericarum]] loci. Duo composuit pro eiuscantu voceeius carmina (''Salve Regina'' et ''[[Tantum Ergoergo]]''), et ea in prima perfunctione eius primae missae (D. 105) mense Septembri<ref>Erich Benedikt, "Notizen zu Schuberts Messen: Mit neuem Uraufführungsdatum der Messe in F-Dur," ''Österreichische Musikzeitschrift'' 52(1-2/1997):64.</ref> [[1814]] perfuncta est.<ref name="Duncan13"/> Schubert eam in [[matrimonium]] ducere habuit, sed ei obstititobstituit [[lex]] nuptialis<!-- marriage consent law--> anni [[1815]],<ref name="SteblinMarry">[[#SteblinCM|Steblin]]</ref> quae sponsum poposcit monstrare se [[familia]]m [[pecunia]] sustinere posse.<ref name="GibbsLife39">[[#GibbsLife|Gibbs (2000)]], 39.</ref> Novembri [[1816]], locomunere optato [[Aemona]]e in [[urbs|urbe]] non impetrato, Schubert HenricoTheresae fratri TheresaeHenrico congeriem carminum misit, quaequam horum familia usque ad [[saeculum 20|saeculum vicensimum]] retinuit.<ref name="Newbould64">[[#Newbould|Newbould (1999)]], 64.</ref>

Unus ex uberrimis annis Schubertianis fuit [[1815]], cum plus quam 20&thinsp;000 [[mensura (musica)|mensuras]]<!--bars--> musicae componeret, quarum plus quam dimidium pro [[orchestra]] fuerunt, inter quas [[novem]] opera ecclesiastica, una [[symphonia]], et circa 140 [[Lied]]er.<ref name="Newbould40">[[#Newbould|Newbould (1999)]], 40.</ref> Eodem anno, in [[Anselmus Hüttenbrenner|Anselmum Hüttenbrenner]] et [[Franciscus von Schober|Franciscum von Schober]] incidit, qui ipso vivo amici perpetuo fuerint. [[Ioannes Mayrhofer]], alius amicus, ei a Spaun [[1814]] commendatus est.<ref name="CambridgeCompanion108">[[#CambridgeCompanion|Gibbs (1997)]], 108.</ref> [[Maynard Solomon]], [[musicologia|musicologus]] [[Civitates Foederatae|Americanus]], subiecit viros ad se Schubert amatorie attraxisse,<ref>Maynard Solomon, "Franz Schubert and the peacocks of [[Benvenuto Cellini]], ''19th-Century Music'' 12(1989):193–206.</ref> sed alii eruditi hanc propositionem summo studio reiecerunt.<ref>"Schubert: Music, Sexuality, Culture," ''19th-Century Music'' 17(1993):3–101.</ref> [[Rita Steblin]], [[musicologia|musicologa]] et [[mulier]] rerum Schubertianarum perita, adseruit eum "mulieres venari."<ref>Rita Steblin, "The Peacock's Tale: Schubert's Sexuality Reconsidered," ''19th-Century Music'' 17(1993):5–33; Rita Steblin, ''Babette und Therese Kunz: neue Forschungen zum Freundeskreis um Franz Schubert und Leopold Kupelwieser'' (Vindobonae: Vom Pasqualatihaus, 1996), ISBN/ISMN: 3901254161; Rita Steblin, "Schubert’s 'Nina' and the True Peacocks," ''The Musical Times'' 138(1997):13–19; Rita Steblin, ''Die Unsinnsgesellschaft: Franz Schubert, Leopold Kupelwieser und ihr Freundeskreis'' (Böhlau, 1998), ISBN 3205988205; Rita Steblin, "Schubert’s Problematic Relationship with Johann Mayrhofer: New Documentary Evidence," in ''Essays on Music and Culture in Honor of Herbert Kellman,'' ed. Barbara Haggh (Lutetiae: Minerve, 2001), 465–495; Rita Steblin, "Schubert’s Pepi: His Love Affair with the Chambermaid Josepha Pöcklhofer and Her Surprising Fate," ''The Musical Times'' (2008):47–69.</ref>

[[Fasciculus:SchubertAndVogl.jpg|thumb|Vogl et '''Schubert.''']]

[[Fasciculus:Franz Schubert by Wilhelm August Rieder.jpeg|thumb|'''Schubert.''' Adumbratione- adumbratio [[hydrochroma]]tibus anno [[1825]] facta.]]

[[Fasciculus:Franz Schubert c1827.jpg|thumb|'''Schubert.''' Tabula- tabula ab [[Antonius Depauly|Antonio Depauly]] [[oleum|oleo]] in carbaso anno [[1827]] facta.]]

[[Fasciculus:Schubert Franz.jpg|thumb|Primum '''Francisci Schubert''' sepulcrum Währing in urbe.vico]]

[[Fasciculus:Schubert Haus00.jpg|thumb|Interior [[museum|musei]] in natali '''Francisci Schubert''' domu. - [[Vindobona]]e, [[1914]].]]

[[Fasciculus:Franz Schubert.jpg|thumb|[[Lithographia|Lithogramma]] posthumus,postumum ab [[Iosephus Kriehuber|Iosepho Kriehuber]] factum.]]

[[Fasciculus:Schubert-m.JPG|thumb|border|Monumentum '''Francisci Schubert,''' a Carolo Kundmann factum, in [[Hortus Urbanus|Horto Urbano]]<!--Stadtpark--> Vindobonae. collocatum]]

Mutationes magni momenti anno [[1816]] factae sunt. Schober, discipulus ex bona [[familia]] ortus, aliquantulumaliquatenus dives, Schubert domum [[mater]]nam invitavit, ut secum [[habitatio|habitaret]]. Hoc propositum praecipue erat commodum, quia compositoris petitio locimuneris [[Kapellmeister]] [[Aemona]]eAemonae malenon gesta eratsuccesserat, et uttamen munusSchubert magistridecreverat, ne repeteretad munus magistri in schola patria iam instituitreverteretur. Ante ergo [[annus|annum]]anni finitum,finem factus est hospes in conclaveconclavi Schoberano. BreveBrevi tempore, domesticasopes augere opessuas musicá docendá augere conatus est, sed mox a conatu desistens, se omnino ad compositionem dedit: "Compono mane," inquit, "matutino tempore, et una re confecta, aliam incipio."<ref name="Duncan26">[[#Duncan|Duncan (1905)]], 26.</ref> Per hoc annum, animum ad res orchestrales et chorales adsidue attendebat, quamquam Lieder continenter componebat.<ref name="McKayBio56">[[#McKayBio|McKay]], p. 56.</ref> Multum huius operis exe prelo non proferebatur, sed [[manuscriptum|manuscripta]] et exemplaria inter amicos et admiratores circumagebantur.<ref name="GibbsLife44">[[#GibbsLife|Gibbs (2000)]], 44.</ref>

Die [[19 Novembris]] anno [[1828]] hora post meridiem tertia Franciscus Schubert 31 annos natus in habitatione fratris Ferdinandi Schubert (in domo "Auf der neuen Wieden N° 694," hodie Kettenbrückengasse 6) mortuus est, postquam per duas hebdomadas febri perseverante, verisimiliter [[Febris typhodes|typhode]] vexabatur.<ref>[http://anno.onb.ac.at/cgi-content/anno?apm=0&aid=wrz&datum=18281125&seite=4&zoom=1 Index mortuorum in: Wiener Zeitung diei 19 Novembris anni 1828]</ref><ref>Otte, Andreas et Wink, Conradus (2008): Kerners Krankheiten großer Musiker, Schattauer, Stutgardiae et Novi Eboraci/New York, editio 6, ISBN 978-3-7945-2601-7, p. 169.</ref> Schubert in [[sepulcretum|sepulcreto]] [[Währinger Friedhof|Währingerano]] prope [[Ludovicus van Beethoven|Ludovici van Beethoven]] sepulcrum conditus est. [[Corpus]] autem in [[Zentralfriedhof]] [[Vindobona]]eVindobonae ex anno [[1888]] requiescit.