Quantum redactiones paginae "Albertus Wallensteinius" differant
Content deleted Content added
m automaton: {{Capsa hominis}} -> {{Capsa hominis Vicidata}} |
No edit summary |
||
Linea 3:
[[Fasciculus:Albrecht von Wallenstein (Valdštejn).jpg|thumb|Albertus Wallensteinius, Dux Fridlandiae]]
'''Albertus Wallensteinius Dux Fridlandiae''' <ref>[http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenaref/cluever/cluever4.html] textus [[universitas Manhemiensis]]. Lectum 21 Iulii 2008.</ref><ref>[http://www.uni-mannheim.de/mateo/camena/bald1/baldepoemata1-toc.html] Iacobi Balde e Societate Jesu Lyricorum Liber Primus, [[CAMENA]]: Lectum 21 Iulii 2008.</ref> seu '''Albertus Waldsteinius dux Fridlandiae'''<ref>[http://books.google.de/books?id=HHoRAAAAYAAJ&pg=PA30&lpg=PA30&dq=dux+Fridlandiae&source=web&ots=3UTM7EBVFS&sig=0mFE7xxci6ucx5w-DhVpcnRbICE&hl=de&sa=X&oi=book_result&resnum=2&ct=result#PPP5,M1 liber apud books.google.de] "De Alberto Waldsteinio duce proditore"</ref> plenius '''Albertus Wenceslaus Eusebius Waldsteinius dux Fridlandiae'''<ref>[http://www.jicinsko.cz/nn/01/07/nn107-b.htm] {{ling|Bohemice}}</ref> ([[lingua Cecha|Bohemice]]: ''Albrecht Václav Eusebius z Valdštejna'' vel ''Vojtěch Václav Eusebius z Valdštejna'') natus [[Hermancius|Hermancii]] ad [[Albis|Albim]], [[Boemia]], die [[24 Septembris]] [[1583]]; necatus est [[Egra]]e die [[25 Februarii]] [[1634]]), fuit "Dei gratia Dux Friedlandiae Sacrae Caesareae Maiestatis consiliarius bellicus, camerarius, supremus colonellus [[Praga|Pragensis]] et eiusdem militiae generalis" aetate [[bellum|belli]] [[Bellum tricennale|tricennalis]].
==Vita==
Filius parentum protestanticorum orbus ratione [[ecclesia Catholica|Catholica]] educatus est. In universitatibus [[Bononia]]e [[Papia]]eque studuit et itinera magna eum res omnes necessarias docebant. Anno 1626 [[gradisca (Italia)|Gradiscam]] e manibus [[venetiae|Venetianis]] liberavit una cum mercennariis. Anno 1617 autem baro, militaris praefectus et consiliarius aulicus in bellicis factus est. [[imperator Romanus Sacer|Imperatorem]] iuvit in seditionibus [[bohemia|Bohemicis]] et opes multas sibi e possessionibus publicatis paravit. Anno 1625 imperatori exercitum privatum obtulit, qui e milibus XL virorum consistebat. Ingenium splendidum in rebus militaribus moderationibus sat efficacibus auxit; insuper homines ducere ei in cunis datum erat. Non solum gravionem de Mansfeld apud [[Dessavia]]m devicit, [[Silesia]]m ab hostibus liberavit, [[Brandenburgium]], [[Pomerania Citerior|Pomeraniam]] et [[Megapolis-Pomerania Citerior|Megapolim]] occupavit sed etiam [[Dania|Danos]] e Germania expulsit.
Iam anno 1620 gravio imperialis est declaratus, anno 1623 autem [[Fridlandia]]e gravio imperialis et anno 1627 dux Megapoleos et Sagan. Militum origo religiove Wallensteinii minime intererat, dummodo obtemperatur et iussa efficerentur. Libertates hae omnes praeconio magno fuerunt in multis totius Europae adulescentibus qui vexillum eius sequi parati erant; in fine centum milia mercennariorum habuit ubique pugnatum. Viros opibus terrarum occupatarum aluit, quare modos contributionum requisitionumque novos adhibuit.
Wallensteinio duce imperator in tota Germania regnare potuit duce [[bavaria|Bavarico]] excepto. Iste enim dux, Unionis Catholici praeses, auxilium a ministro [[francia|Francogallico]] [[Armandus Ioannes Plessaeus Richelaeus|Richelaeo]] petens, independentiam certam servare potuit. Insuper senatores et protestantes et Catholici de Wallensteinio plangentes via ducali Bavarica in diaeta [[ratisbona|Ratisbonensi]] imperatorem de Wallensteinii tyrannide certiorem faciebant.
Anno 1630 Wallensteinius apud [[Memmingen]] stans se diaetam nefastam dissoluturum promisit ut omnipotentia imperialis splendida pristina restitueretur. [[Ferdinandus II (imperator)|Ferdinandus II]] autem non annuit Wallensteinii demissioni favens, qui se in [[Bohemia|Bohemica]] ad tempus latifundia contulit. [[Gustavus II Adolphus (rex Sueciae)|Gustavo II Adolpho]] feliciter progrediente periculum tam pro imperatore quam pro duce Bavarico in extremo stabat, ut Wallensteinium revocari fas esset. Velocissime iste dux militum denuo praesto fuit imperium omne sumpturus, si licentia omnis in moderatione praeberetur. Inde [[saxonia|Saxonicos]] e Bohemia expulsit et, [[Norimberga]]m petiturus, regem Suecicum in septentrionem recedere fecit. Impetum Gustavi Adolphi apud Norimbergam autem audacter defendit, quo facto eius gloria perdita est. Aggressio eius in Saxoniam quoque maximi ingenii fuit necnon proelium apud Lützen die 16 Novembris 1632 commissum. Tunc rex Suecicus mortuus est; copiae Sueciacae nihilominus vicerunt sorte felici. Hiberna castra in Saxonia utique relinquere debuit. Anno 1633 victoriae neutro a latere partae sunt.
Interdum autem agere coeperat cum politicis Suecicis Saxonicisque ut unio ista protestantica sibi adversaria denique disrumperetur. Ut occupatores septentrionales e Germania repelleretur, in animo omnium esset. Constat Wallensteinium etiam in inimicis virum periculosum habitum esse; constat ne imperatorem quidem licentiam absolutam Wallensteinio concedere potuisse. Inde statutum est Wallensteinium esse removendum. Mox Wallensteinius imperatoris negligentiam sentiebat; itaque ei res vix implendae sunt imperatae. Wallensteinius ipse se summum imperium deponsere velle dixit, quod autem in ducibus de Wallensteinii salariis confidentibus exauditum non est. Itaque [[Pilsna]]e die 12 Ianuarii 1634 declaratio facta est, qua imperium a Wallensteinio continuatum laudaretur. Imperatori visus est iste processus crimen laesae maiestatis itaque imperavit, ut generales Piccolomini, Gallas et alii Wallensteinium vivum sive mortuum caperent. Cum militibus non Germanis Wallensteinium comprehendere temptabant, quando iste attentus subito cum fidelibus [[Egra]]m fugere statuit. Egra autem copiis inimicis Suecicis nuntios dare voluit, qui fraudem novam suspectantes non auxiliabantur. Inde temporis satis datum est, ut centurio Deveroux Wallensteinium necaret. De Wallensteinii innocentia culpave scripserunt e.g. Förster, Gfrörer, Aretin, Helbig, Bülau. Hurter.
== Notae ==
<references/>
| |||