Quantum redactiones paginae "Dublinum" differant
Content deleted Content added
mNo edit summary |
No edit summary |
||
Linea 2:
{{pro pagina discretiva vide|Dublinum (discretiva)}}
{{Capsa urbis Vicidata}}
'''Eblana'''<ref>"Eblana": [[Claudius Ptolemaeus]], ''[[Geographia (Ptolemaeus)|Geographia]]''</ref><ref>"Eblanda" (per errorem typographi?): {{PONS-SS}}</ref> seu '''Dublinum'''<ref>"Dublana, Dublinum, Dublinia, Dublinium, Eblana": {{Graesse}}</ref> ([[Lingua Anglica|Anglice]]: ''Dublin''; [[Lingua Hibernica|Hibernice]]: ''Baile Átha Cliath'') est caput et urbs [[Hibernia]]e maxima. Eblana ad litus orientale Hiberniae sita est. Urbs in partes duas a flumine ''Liffey'' dividitur. Pons maximus ''O'Connell Bridge''(Anglice) appellatur. Hodie 527'612 (anno [[2011]]) homines Eblanam incolunt.
Eblana ad aestuarium fluminis Liffey ad sinum Eblanense sita est, cornu quoddam [[Mare Hibernicum|Maris Hibernici]]. Urbs commercium navium agile tenet cum portibus [[Anglia]]e, [[Scotia]]e et [[Francia]]e. Rete viae ferratae unionem cum aliis magnis oppidis et regionibus Hiberniae facit. Decem omnino pontes pertinent ad ripas fluvii ulteriores. Territorium baiae fluminis partem inferiorem solummodo tegit; apta est et navigiis maioribus. Canales artificiosi duo (''Canalis regius'' 154 chiliometrorum; ''Canalis grandis'' 335 chiliometrorum) unificant portum Eblanensem cum plagis septentrionalibus et meridionalibus fluminis Shannon. Eblanae iuncta sunt nonnulla illustria suburbia, e.g. Glasnevin. In coemeterio spectari possunt cippi luctantium in Hiberniae libertatem ut [[Daniel O'Connell|Danielis O'Connell]] seu [[Ioannes Philpot Curran|Ioannis Philpot Curran]].
==
Oppidum in documentis historicis nominis versionem a [[Claudius Ptolemaeus|Claudio Ptolemaeo]] propositam habuit, i.e. ''Eblanae''. Postea urbi nomen ''Dubh-linn'' (Hibernice: ''stagnum nigrum'') fuit. Anno 291 p.Chr. victoria parta est in milites Regni Leinster. Circa annum 450 [[Sanctus Patricius]] christianismum in oppidum introduxit. Saeculo IX urbs a [[dania|Danis]] occupata est, sed Hibernorum summum imperium revenit paullatim annis 1052, 1075 et 1124. Anno 1171 rex [[Henricus II (rex Angliae)|Henricus II]] Danos ex Anglia repulsit. Anno 1172 Eblana residentia aulica facta est; Henrico adhuc regente postea etiam urbis privilegia tributa sunt. Usque seditionem Hibernorum anni 1798 Eblana sub gubernio Anglico mansit. Nova temptatio urbis sub dominium Hibernicum reddendae anno 1803 duce Robert Emmet ad irritum iit. Neque annis 1847 et 1867 novae temptationes ullum effecerunt. In crudelibus tumultibus Hibernicis anno 1916 factis Eblanae acriter pugnatum est. Oppidum in rebus novis annorum inter 1919 et 1921 quoque partes suas egit. Effectus fuit creatio Status Hibernici Liberi. Inde ab anno 1922 Eblana caput Reipublicae Hiberniae est.
[[Fasciculus:Image Floor Mosaic of City Hall of Dublin.jpg|thumb|Arma urbis Eblanensis: OBEDIENTIA CIVIUM URBIS FELICITAS]]
Eblana erat insulae caput in multis civitatibus:
* Dominatio Hiberniae ([[1171]]–[[1541]])
Line 14 ⟶ 13:
* Res Publica Hibernia ([[1919]]–[[1922]])
* [[Hibernia (res publica)]] ([[1922]]–hodie)
==Oeconomica==
Eblana centrum oeconomicum est, terrae baia gravissima et nodus commercialis. Inter ergasteria varia numerantur fabricae cerevisiae, calceamentorum, vitrorum, pharmaceuticorum, cibariorum. Confectio navalis traditionem antiquam habet. Exportantur imprimis iumenta et agriculturalia.
==Res videndae==
Multa historia aedificia inveniuntur in oppido antico ad meridiem fluminis Liffey sito. ''Dublin Castle'' appellatur cor Eblanae ubi olim officia praefecti regis Anglici fuerunt. Aedium pars maxima in saxo elegantissime eminens super urbem flumenque erigitur. Construebatur gradatim usque ad saeculum XVII. In earum vicinia Ecclesia Christi, cathedralis protestantica, invenitur, cuius origo fuit anno 1038 quaeque annis inter 1870 et 1877 reconstructa est. Ecclesia cathedralis Sancti Patricii generis Gothici centrum communitatis protestanticae in Re publica Hibernca degentium esse constat. Erecta fuit ista metropolis iam anno 1190; mutationes fiebant annis inter 1220 et 1260. [[Ionathan Swift]], priscus fani decanus, hic sepultus est. Alia aedificia mentione digna sint Officium vectigalium saeculi XVIII, Iudicium et ''Leinster House'', parlamenti Hibernici domus inferior. Multae statuae in honorem civium inclutorum plantatae sunt (e.g. pro Daniele O’Connell, Edmundo Burke, Oliverio Goldsmith).
Instituta educatoria sunt Universitas Eblanae ''(Trinity College)'' et Collegium universitarium ''(University College)''. Ne obliviscaris Museum nationale (cum multis prahistoriae Hibernicae vestigiis), Pinacotheca nationalis (cum effigiebus et statuis) et Theatrum abbatiale ''(Abbey Theatre)''.
Viridarium centrale Eblanae nominatum est a Phoenice ubi est et residentia praesidentis Reipublicae.
== Incolae notabiles ==
* [[Amanda Byram]], animatrix programmatis et quondam indutrix
Line 27 ⟶ 33:
* [[Veronica Guerin]], diurnaria
==
Eblana est sedes [[archiepiscopus|archiepiscopalis]] et [[Ecclesia Anglicana|Ecclesiae Anglicanae]] et [[Ecclesia Catholica|Ecclesiae Catholicae Romanae]]. Archiepiscopus Anglicanus est Reverendissimus [[Ioannes Neill]] et Romanus Reverendissimus [[Dermitius Martin]]. Duae aedes cathedrales sunt, altera [[Sanctus Patricius|Sancto Patricio]], altera Christo Domino dicata, quarum haec [[Dioecesis]] Dublini et Glendalough ecclesia materna est, illa patriae totius. Aedes procathedralis Romana Catholica [[Maria Virgo|Sanctae Mariae]] dicata est.
| |||