Quantum redactiones paginae "Novum Forum Siculorum" differant
Content deleted Content added
→Historia: oops, but it needs <ref></ref> |
m bot: {{Data urbis}} -> {{Capsa urbis Vicidata}}; mutationes minores |
||
Linea 1:
{{L1}}
{{Videdis|Novum Forum}}
{{
'''Novum Forum Siculorum''' ([[Hungarice]]: ''Marosvásárhely'', [[lingua Theodisca|Theodisce]]: ''Neumarkt am Mieresch'', [[Dacoromanice]]: ''Tîrgu Mureș'', ''Târgu Mureș'' seu ''Murăs Osorhei'') urbs est [[Comitatus Marosiensis]] ad [[Marisus|Marisum]] flumen sita, quae est pars [[Transsilvania]]e fere media. Secundum ultimum censum anno [[2002]] Novum Forum Siculorum 150.041 incolas habet.
Line 51 ⟶ 9:
A saeculo quinto decimo ibi saepe consilia [[Transsilvania]]e sedem habebant, ibidem anno 1571 libertas fidei in principatu [[Transsilvania]]e declarata est. Anno [[1557]] Reformatum Collegium (i.e. schola [[Calvinismus|Ecclesiae Calvinisticae]]) ut prima schola Hungarica Transsilvaniae institutum est. Anno [[1616]] civitas a principe [[Gabriel Bethlen|Gabriele Bethlen]] libera regiaque facta est, mutato nomine ad ''Marosvásárhely'', quod idem valet ac Târgu Mureș (et [[Dacoromanice]] ''Târg'' et [[Hungarice]] ''Vásárhely'' "forum" vel ''mercatus'' significant ).
Novum Forum Siculorum identidem bellis pesteque vexatum est: anno [[1600|1600/01]] copiis [[Habsburgi]]cis Georgio Basta duce obsessum deletumque est; anno [[1658]] [[Tatari]] [[Turcae]]que urbem incenderunt et tria milia incolarum in captivitatem abduxerunt; anno [[1687]] exercitus [[Sacrum Imperium Romanum|imperialis]] urbem devastavit; anno [[1704]] castellum civitatis a turmis rebellibus, qui Curuci ([[Hungarice]]: ''kuruczok'') vocabantur, occupatum est, idem anno [[1706]] a Labancis ([[Hungarice]]: labanczok), quo verbo socii [[Imperator Romanus Sacer|imperatoris]] in [[Regnum Hungariae|Regno Hungariae]] declarabantur, rursus captum est; anno [[1707]] peste plus quam 3500 hominum exanimati sunt; annis 1709, 1719 et 1738/39 pestis denuo erumpebat.
Denique a medio saeculo duodevicesimo res meliore esse loco coeperunt, imprimis, cum anno [[1754]] urbs facta esset sedes supremae aulae iustitiae [[Transsilvania|Transslvaniae]]. Periculis ablatis incolarum numerus augescebat, mercatura crescebat, industria adolescebat, anno 1871 ferrivia inter [[Alba Iulia|Albam Iuliam]] et Novum Forum Siculorum commeatu mandatum est.
Seditio [[Hungari]]ca contra imperium [[Austria]]e anno [[1848]] civitatem non omisit: [[Siculi]]s die 4. novembris 1848 a copiis imperialibus sub moenibus pulsis copiae Hungaricae die 13. Ianuarii 1849 urbem recuperaverunt. Inde die 30. Iulii 1849, [[Alexander Petőfi]] et [[Josephus Bem]] profecti sunt ad proelium prope [[Saxoburgum]] committendum, quo exercitus [[Hungari]]cus acerbissimam cladem a copiis [[Russi]]cis accepit.
Etiam [[Abrahamus Iancu]] partem in seditione anni 1848 habebat, sed una cum [[Saxones|Saxonibus]] a parte imperatoris. Is enim agrestibus [[Valachi]]cis, qui nobilibus Hungaricis subditi erant, libertatem promiserat. [[Abrahamus Iancu]] advocatus Novi Fori Siculorum erat, antequam pugnam pro re [[Valachi]]ca coepit. In montibus, qui Apuseni vocantur, praefecturam nomine ''Auraria Gemina'' constituit, exercitum [[Hungari]]cum varie impedivit et pluribus victoriis inter [[Valachi|Valachos]] notissimus exstitit.
Line 64 ⟶ 22:
Adhuc praecipue [[Hungari]] incolebant civitatem (89.3% Hungari in 1910), sed numerus [[Valachi|Valachorum]] paulatim increscebat. Multae domus annis [[1920]] constructae sunt.
Inter annos [[1940]] et [[1944]] Novum Forum Siculorum per [[Arbitrium Viennense II|Secundum Arbitrium Viennense]] rursus pars [[Hungaria]]e factus copiis [[Germani]]s [[Hungarici]]sque regressis [[Romania]]e restitutum est (de facto [[1944]], de iure [[1947]] per foedus Parisiis sancitum).
Inter annos [[1950]] et [[1968]] Novum Forum Siculorum caput erat [[Regio Autonoma Hungarica|Regionis Autonomae Hungaricae]], quod nomen postea in Regionem Autononam Marosiensem-Hungaricam mutata est. Administratio Communistica [[Romania]]e industria fovenda formam urbis penitus commutavit, vici novi in collibus circa urbem constructi sunt.
Anno [[1990]] mense Martio haud multum post regimen Communisticum eversum, rixae acerbae ortae sunt inter incolas Hungaricos et Dacoromanicos, quarum decursu quinque homines interfecti et plurimi sauciati sunt (cf. [[Violentiae Martiae Novi Fori Siculorum]]).
Post libertatem recuperatam magna facta rerum oeconomicarum commutatione ex anno [[2000]] et permulti cives Novi Fori Siculorum in terris externis victus quaerunt et oeconomia loci rursus crescit pecunia a sponsoribus coniecta.
Line 192 ⟶ 150:
* [http://www.levif.net/targumures nexus ] {{Ling|Dacoromanice|Hungarice|Anglice}}
<references />
[[Categoria:Novum Forum Siculorum| ]]
[[Categoria:Siculi (gens Transsilvaniae)|!]]
[[Categoria:Urbes Transsilvaniae]]
| |||