Content deleted Content added
m +Nexus (1K, 10K)
 
(14 intermediate revisions by 7 users not shown)
Linea 1:
{{Capsa civitatis Vicidata}}
{{Data nationis
'''Canada'''<ref>{{Lexfons}}</ref><ref>; {{Egger DL|35}}</ref><ref>; [[Ebbe Vilborg]]. ''Norstedts svensk-latinska ordbok''. Editio secunda anni 2009. Pro nomine adiectivo dicit ''Canadensis'' vel raro ''Canadiensis.''</ref> {{Victio|Canada|ae|f}} sive raro '''Canadia'''<ref>{{Lat1953|314}}</ref> est [[civitas sui iuris]] in [[America Septentrionalis|America septentrionali]] sita, [[spatium|spatio]] secunda maxima mundi post [[Russia]]m. In [[Civilitas|rebus politicis]], [[civitas]] est [[monarchia constitutionalis]], [[foederatio]] ex [[Provinciae territoriaque Canadae|decem provinciis et tribus territoriis]] consistens, quae anno [[1867]] per [[lex|legem]] confoederationis constituta est.
|genitivus = Canada
|nomen_locale = Canada
|imago_vexilli = Flag of Canada.svg
|sententia = A mari usque ad mare
|imago_tabulae = Canada (orthographic projection).svg
|linguae_sollemnes = [[Lingua Anglica|Anglica]], [[Lingua Francica|Francica]]
|nomen_gent = Canadenses -ium
|adiectivum = Canadensis -is -e
|hymnus_nationalis = "[[O Canada]]"
|titulus_ducis = Regina
|nomen_ducis = [[Elizabeth II (regina Britanniarum)|Elisabetha II]]
|titulus_ducis_2 = Minister primus
|nomen_ducis_2 = [[Iustinus Trudeau]]
|caput = [[Ottava]]
|situs_capitis = 45°25′15″ Sept., 75°41′24″ Occ.
|urbs_maxima = [[Torontum]]
|status_magnitudinis = 2.
|ordo_magnitudinis =
|magnitudo = 9 984 670 km
|aquapercentum = 8.92%
|numerus_incolarum_anno = 2007
|status_numeri_incolarum = 36.
|numerus_incolarum = 32 976 026
|densitas_incolarum = 3.3
|PDB_anno = 2008
|PDB_status = 14.
|PDB = $1.303 trilliones
|PDBpercapita = $39 183
|PDBpercapitastatus = 13.
|nummus = Dollarium Canadense
|numminota = CAN
|potestatisgenus = Creatio
|eventacondita =
|diescondita = [[1867]]
|circulustemporalis =
|tuc_differentia =
|circulustemporalis_HAE =
|tuc_differentia_HAE = −3.5 ad −8
|praefixum = 1
|cctld = ca
|postscripta =
}}
'''Canada'''<ref>{{Lexfons}}</ref><ref>{{Egger DL|35}}</ref><ref>[[Ebbe Vilborg]]. ''Norstedts svensk-latinska ordbok''. Editio secunda anni 2009. Pro nomine adiectivo dicit ''Canadensis'' vel raro ''Canadiensis.''</ref> {{Victio|Canada|ae|f}} sive raro '''Canadia'''<ref>{{Lat1953|314}}</ref> est [[civitas sui iuris]] in [[America Septentrionalis|America septentrionali]] sita, [[spatium|spatio]] secunda maxima mundi post [[Russia]]m. In [[Civilitas|rebus politicis]], [[civitas]] est [[monarchia constitutionalis]], [[foederatio]] ex [[Provinciae territoriaque Canadae|decem provinciis et tribus territoriis]] consistens, quae anno [[1867]] per [[lex|legem]] confoederationis constituta est.
 
[[Caput (urbs)|Caput]] est [[Ottava]], sedes [[parlamentum|parlamenti]], [[gubernator generalis|gubernatoris generalis]], et [[primus minister|primi ministri]]. [[Urbs]] numerum incolarum [[Torontum|Toronto]] (cum amplius quinque milionibus incolarum), [[Mons Regius|Monte Regio]] (cum amplius tribus), [[Vancuverium|Vancuverio]] (cum circa duobus milionibus) et [[Calgaria]] (cum circa milione) superatur. Etiam circa dimidium millionis incolarum superant [[Edmundopolis]], [[Vinnipega]], [[Quebecum urbs]], [[Hamiltonium (Ontario)|Hamiltonium]].
 
In principiis, antiquarum [[colonia]]rum ad [[Francia]]m et [[Britanniarum Regnum]] pertinentium foedus, quamobrem Canada [[Francophonia]]e et [[Consortio Populorum|Consortionis Populorum]] sodalis, praeter alias internationales consociationes velut [[Consociatio ex pacto Atlantico Septentrionali|Consociationem ex pacto Atlantico Septentrionali]]. Canada duas habet [[lingua publica|linguas publicas]]: [[lingua Anglica|Anglicam]] et [[lingua Francogallica|Francogallicam]]; hac ultima [[Quebecum]] praesertim utitur. Parlamentum praecipue a quattuor principalium factionum sodalibus formatur, quarum [[Factio Liberalis Canadae|Factio Liberalis]] praecipua per plerosque ultimos annos fuit, etenim [[natura]]lis factio dominativa appellatur.
 
[[Civitates Foederatae|Civitatibus Foederatis Americae]] meridie et occidenti ([[Alasca]]e, cum qua longam amicitiam fecit) finitima est. [[Groenlandia]] ([[Dania|Danica]] possessio) et [[insulae Sancti Petri et Miquelonensis]] ([[Francia|Francicae]]) quoque prope sunt.
[[Fasciculus:Plaine abraham quebec.jpg|thumb|left|[[Planities Abrahami]], Urbs Quebeci.]]
 
Line 56 ⟶ 14:
[[Vicingi]] [[Leivus Erici filius|Leivo Erici filio]] duce partem [[Terra Nova et Labrador|Terrae Novae]] circa annum [[1000]] invenerunt, quam [[Vinlandia]]m appellaverunt breviterque [[Ansa Pratensis|Ansam Pratensem]] incoluerunt; denique fame sitique depulsi sunt et in [[Islandia]]m regressi.
 
Post Vicingos, exploraverunt [[litus]] Atlanticum Canadae [[Ioannes Cabottus]] (anno [[1497]]) et [[Iacobus Cartier]] (annis [[1534]]–[[1542]]), hic pro [[rex|rege]] [[Francia|Francorum]], ille pro rege [[Anglia|Anglorum]]. Cartier [[urbs|urbem]] [[Hochelaga]]e visitavit [[colonia]]mque prope urbem [[Stadacona]]e condidit, cui nomen ''[[Quebecum|Quebeci]]'' dedit. A civibus Stadaconae nomen traxit Canada, nam [[vocabulum]] ''kanata'' [[linguae IroquoianaeIroquesiae|IrociceIroquesice]] 'villa' vel 'vicus' valet, quo nomine cives urbem suam designaverunt; Cartier tamen, linguae IrocicanaeIroquesiae inscitus, hoc nomen false [[regio]]nem totam significare putavit.
[[Fasciculus:Jacques Cartier 1851-1852.jpg|thumb|upright|left|[[Iacobus Cartier]].]]
 
Line 65 ⟶ 23:
Post [[Bellum Libertatis Americanae|Bellum Libertatis Civitatum Foederatarum]], milia Britannorum Imperio fidelium tredecim [[colonia]]s reliquerunt ut Septentrionalibus Britannicis coloniis [[libertas|libertatem]] non declarantibus considerent, praecipue in [[Terra Nova]], [[Nova Scotia]], [[Quebecum|Quebeco]], et [[Insula Principis Eduardi]]. Ut fideles acciperentur, Britannica gubernatio colonia [[Novum Brunsvicum|Novi Brunsvici]] anno [[1784]] creavit, et Quebecum in [[provincia]]s anno [[1791]] duas divisit: [[Canada Superior|Canadam Superiorem]] et [[Canadam Inferior|Inferiorem]] (sive Canadam Orientalem et Occidentalem, hodie [[Ontario]]nem et [[Quebecum]]).
 
Bellum anni [[1812]] inrupit cum vires [[Civitates Foederatae Americae]] impetum in Britannicas vires fecerunt ut Britannicum dominium in [[America Septentrionalis|America Septentrionali]] minueretur. Aprili mense anni [[1814]] urbem Eboraci (hodie [[Torontum]]) usserunt; Britanni vicissim [[urbs|urbe]] [[Vasingtonia, C.C.|Vasingtonia]] per impetum atrocem usta [[Augustus|Augusto]] anni [[1814]] responderunt. Bellum [[Foedus Gandavense|Foedere Gandavensi]] [[December|DecembreDecembri]] anni [[1814]] obsignato finitum est.
 
Duae provinciae Canadenses (Orientalis Occidentalisque) in Provincia Canadensi anno [[1840]] coniunctae sunt, ut Francicos Canadenses assimilare conarentur. Postquam [[Civitates Foederatae Americae]] lineam parallelam 49 Septemtrionalem fines cum territorio nominato America Septemtrionali Britannica acciperent, Britannica gubernatio Provinciam [[Columbia Britannica|Columbiam Britannicam]] anno [[1848]] constituit. Decennium Provinciam Canadae secutum expeditiones misit ut septentriones explorarent dominiumque [[Terra Ruperti|Terrae Ruperti]] caperent, quae [[Societas Sinus Hudson et Arctici]] administrabatur.
Line 76 ⟶ 34:
 
== Politia ==
[[Fasciculus:Ottawa-parlement.jpg|thumb|Parabolamentum Canadense Ottavae.]]
Canada est foederatio sub [[parabolamentarismus|systemate democratico parabolamentarioque]] et [[monarchia constitutionalis|monarchia constitutionali]], cuius dominatrix [[monarcha]] est [[Elizabeth II (regina Britanniarum)|Elizabeth II]] Regina, [[dux Civitatis]] Canadensis, titulo Reginae Canadae. Exsequitur praecipua ducis civitatis iura exsequitur [[Gubernator generalis Canadae|gubernator generalis]], qui generaliter politicus pensione fruens aut alius Canadensis excelsus a regina cum consilio primi ministri Canadensis nominatus est. Gubernator generalis haud factionalis figura cuius munus regiam adsensionem propositis legis emissis a [[Camera Communium Canadae|Camera Communium]] et [[Senatus Canadae|Senatu]] dare est, legendis locutionibus solii, obsignandis documentis civitatis, sollemniter aperiendis claudendisque parabolamenti sessionibus, et solvendo parabolamento ut [[comitia]] convocentur si opus sit. Tam gubernator generalis quam regina parvam veram potestatem habent quia creberrime sub [[dux Gubernationis|ducis gubernationis]], primi ministri, adsessione agunt.
 
Line 83 ⟶ 41:
[[Gubernatio]]nis [[Potestas legisfera|legisfer ramus]], [[Parlamentum Canadae|Parlamentum]], duas cameras habet: Camera Communium, cuius sodales democratice eliguntur, et Senatum, cuius sodales nominantur. Comitia Camerae Communium a gubernatore generali cum commendatione primi ministri, secundum suum arbitrium, convocantur, sed ante quinquennii periodum post ultima comitia evenienda sunt. Foederale Parabolamentum leges ferre solum de illis areis [[Constitutio]]ne indictis potest.
 
Sunt in Canada tres politicae factiones praecipuae: [[Factio Liberalis Canadae]] (medii), [[Factio Conservativa Canadae]] (dextrae), et [[Nova Factio Democratica]] (laevae). Factio Liberalis Canadam per 32 ultimorum 42 annorum<!--Nunc, anno 2017?!--> gubernavit. Alia factio quae gubernavit est Factio Conservativa Progressistica et sua decessoria Factio Conservativa. Factio Conservativa Progressistica Foederi Canadensi sociatur ut Factio Conservativa Canadae, [[December|DecembreDecembri]] anni [[2003]] formetur.
 
== Provinciae et Territoria Canadensia ==
[[Fasciculus:Canadarcticislands.gif|thumb|left|Tabula insularum Canadae (Anglice signata).]]
Canada [[foederatio]] decem [[provincia|provinciis]] et tribus [[territorium (pars administrativa)|territoriis]] componitur; etiam disponitur in [[regio]]nes. [[Canada Occidentalis]] in [[Columbia Britannica]] et [[Campi Canadienses|Campis]] ([[Alberta]], [[Saskatchewan]], [[Manitoba]]) consistit. [[Canada Media]] in [[Quebecum|Quebeco]] et [[Ontario]]ne consistit. [[Canada Atlantica]] in tribus [[Provinciae Maritimae|Provinciis Maritimis]] ([[Novum Brunsvicum|Novo Brunsvico]], [[Insula Principis Eduardi]], [[Nova Scotia]]) consistit, praeter [[Terra Nova et Terra Laboratoria|Terram Novam et Terram Laboratoriam]]. [[Canada Orientalis]] ad Canadam Mediam et [[Canada Atlantica|Canadam Atlanticam]] iunctas refert. Tria territoria ([[YukonIuconus (territorium)|Iuconus]], [[Territoria Septentrio-occidentalia]], [[Nunavut]]) [[Canada Septemtrionalis|Canadam Septemtrionalem]] constituunt. Provinciae [[Foederalismus Canadensis|magnum autonomiae gradum]] e foederali gubernatione, territoria aliquid minus habent. Singula [[Catalogus symbolorum provincialium et territorialium Canadiensium|provincialia et territorialia symbola]].
[[Fasciculus:Canada Provinces & Territories Latin.png|thumb|275x275px|Provinciae Canadae]]
Provinciae plerumque Canadensium socialium programmatum (velut [[curatio medica|curationis medicae]], [[educatio]]nis, [[opitulatio]]nis) responsales et iunctae magis ingressum pecuniarium conligunt quam foederalis gubernatio, fere structura singula inter foederationes in mundo. Sua impensoria potentia utens, foederalis gubernatio civitatis rationes in provinciis initiare potest, velut [[Lex Canadensis de Sanitate|Legem Canadensem de Sanitate]]; provinciae illas optare possunt, sed vix reapse faciunt. [[Mercedes aequationis]] federali gubernatione fiunt ut prudenter uniformes rationes diaconiarum et tributorum provideri inter opulentiores et pauperiores provincias firmentur.
Line 158 ⟶ 116:
| BC
| B.C.
| [[Urbs Victoria (urbs)|Victoria]]
| [[20 Iulii]] [[1871]]
| style="text-align: right;" | 4 352 798
Line 228 ⟶ 186:
| style="text-align: right;" | 1 346 106
|-
! [[Iuconus (territorium)Iuconus]]
! [[Yukon]]
| YT
| Y.T., YK
Line 250 ⟶ 208:
 
== Urbes maximi momenti ==
[[Fasciculus:Nwmp 1900.jpg|thumb|200px|[[Vigil]]es in Urbe Dawson Territorii [[YukonIuconus (territorium)Iuconi]]is, circa [[1900]].]]
{{div col|2}}
* [[Calgaria]] ([[Alberta]])
Line 256 ⟶ 214:
* [[Cultellus Flavus]] (caput [[Territoria Boreo-Occidentalia|Territoriorum Boreo-Occidentalium]])
* [[Edmundopolis]] (caput [[Alberta]]e) (sive ''Edmontonensis'')
* [[Equus Albus]] (caput YukonisIuconi)
* [[Fredericopolis]] (caput Novae Brunsvici)
* [[Halifaxia]] (caput [[Nova Scotia|Novae Scotiae]])
Line 282 ⟶ 240:
== Geographia ==
[[Fasciculus:Canada 35 bg 061904.jpg|thumb|Consaeptum publicum Banff.]]
Canada iniquissimum [[litus]] habet, cum multis [[insula|insulis]] magnitudinis, velut [[Insula Baffin]], [[Insula Victoria]], [[Insula Ellesmere]], [[Insula Banks]]; [[Terra Nova]] ante litus [[Oceanus Atlanticus|Atlanticum]] et [[insula VancuveriaVancuverium]] ante [[Oceanus Pacificus|Pacifici]] litus est. Plane paralleli huius litoris [[Montes Saxosi]] se erigunt qui in [[mons Logan|monte Logan]] (6 050 m) prope fines [[Alasca]]nos culminant; paralleli litoris Atlantici Septemtrionales stapides [[montes Appalachiani|Appalachianorum]] sunt. Reliquum civitatis nominato [[Scutum Canadense|Scuto Canadensi]], saxeo pulpito copioso materiarum primarum, et [[silva|silvis]] latis et pratis fecundis formatur.
 
Principalia [[flumen|flumina]] sunt [[flumen Mackenzie|Mackenzie]] et [[Sanctus Laurentius (flumen)|Sanctus Laurentius]]. Cum [[Civitates Foederatae Americae|Civitatibus Foederatis]] partitur quattuor ex quinque [[Lacus Magni|Magnis Americae Septemtrionalis Lacubus]] [[lacus Superior|Superiorem]], [[lacus Huronorum|Huronorum]], [[lacus Eriarum|Eriarum]], [[Andiatrocus lacus|Andiatrocum]]; alii magni Canadenses lacus sunt [[Magnus Lacus UrsorumUrsinus magnus]], [[Magnus Lacus Sclavorumservorum maior]], [[lacus Vinnipega]]. Aliud flumen notior est propter casus [[aqua]]rum quam propter se ipsum: [[Niagara]] et suae [[aqua cadens|aquae cadentes]].
 
== Oeconomia ==
Line 292 ⟶ 250:
 
== Demographia ==
[[Fasciculus:Cntower2.jpg|thumb|[[Torontum|Toronti]], in [[Ontario]]ne, [[panorama]] urbanum cum [[Turris CN|Turri CN]]. Torontum est populosissima{{dubsig}} Canadae [[area metropolitana]], cum 5&thinsp;113&thinsp;149 hominum.]]
Canadensis anni [[2011]] [[census]] in tota civitate 33thinsp;476 688 incolarum computabat. Incolarum incrementum [[immigratio]]ni et, minore modo, naturali incremento debetur. Circa tres quartas Canadensium partes in 150 chiliometris (90 milia passuum) e finibus [[CFA|Civitatum Foederatarum]] colunt. Similis proportio [[area urbana|areas urbanas]]{{dubsig}} in [[Andron inter Stenopolem et Vindesorium|Andro inter Stenopolem et Vindesorium]] (notabiliter in Maiore [[Solea Aurea]] [[Torontum]] et aream, [[Mons Regius|Montem Regium]] et [[Ottava]]m includente), in [[Continens Columbiae Britannicae|Continente Columbiae Britannicae]] (quae in regione [[Vancuverium]] circumdante consistit) et in [[Andron inter Calgariam et Edmundopolem|Andro inter Calgariam et Edmundopolem]] in Alberta densatas colit.
 
Line 320 ⟶ 278:
 
{{NexInt}}
* [[Archipelagus Arcticus]]
* [[Canadenses Francogallici]]
* [[Communio Anglicana]]
*[[LitteraeHistoria Canadae]]
* [[NovaLitterae FranciaCanadae]]
* [[PoesisNova CanadaeFrancia]]
* [[Poesis Canadae]]
 
== Notae ==
Line 342 ⟶ 301:
{{FA stella}}
 
[[Categoria:Canada|! ]]
[[Categoria:Civitates sui iuris]]
[[Categoria:Condita 1867]]