Vicipaedia

Quantum redactiones paginae "Civitates Foederatae Americae" differant

Browse history interactively
← Differentia superior
Content deleted Content added
VisualWikitext
m ocoenomia→oeconomiae &c. (1K, 10K)
No edit summary
 
(49 intermediate revisions by 31 users not shown)
Linea 1:
{{latinitas|-3}}
{{Capsa nationiscivitatis Vicidata}}
{{Res|Civitates Foederatae Americae}}<ref>Forma Latinitate recentiore usitatissima, in e.g., {{TraupmanConvLat}}. Etiam ''Americanae Civitates Foederatae'': [http://books.google.com/books?id=ZuQpAAAAYAAJ&pg=PA196 Litterae ab Academia Smithsoniana ad Universitatem Dublinensem anni 1892]. Etiam, raro ''Respublica Foederata'': [[Iacobus Dwight Dana|James Dwight Dana]], [[1851]], "Conspectus Crustaceorum quæ in Orbis Terrarum circumnavigatione, Carolo Wilkes e Classe Reipublicæ Fœderatæ Duce, lexit et descripsit," ''Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia'' 5: 247–54.</ref> ([[Anglice]] ''United States of America''), breviter {{Res|Civitates Foederatae}}<ref>"Indi civitates foederatas timebant" in Francis Glass, '"A Life of George Washington, in Latin Prose" (Novi Eboraci: Harper & Brothers, 1835), 170.</ref><ref>Etiam ''Civitates Unitae'': "Washingtonius . . . primus Civitatum Unitarum praeses," N. C. Brooks, ''Vitae virorum illustrium Americae, a Columbo ad Jacksonum: notis anglicis illustratae, necnon vocum omnium interpretatione instructae'' (Novi Eboraci: A. S. Barnes et Burr, 1864), 54.</ref><ref>''Civitates Americae Unitae'': "Praesidens Civitatum Americae Unitarum iterum designatus est Barack Obama," [http://yle.fi/radio1/tiede/nuntii_latini/ ''Nuntii Latini,''] 9 Novembris 2012.</ref><ref>Etiam recentissime modo [[Italice|Italiano]] ''Status Foederati'': ''Foederati Status Americae septemtrionalis'' {{Google Books|iXZYAAAAcAAJ|p.164}}. "Status foederati Americae septentrionalis": Pius Papa X, [http://www.vatican.va/holy_father/pius_x/apost_letters/documents/hf_p-x_apl_19080927_quae-rei_lt.html Quae rei] (1908).</ref> et {{Res|CFA}}<ref>''[[Ephemeris (diarium interretiale)|Ephemeris]]'', [http://www.alcuinus.net/ephemeris/crater.php "Examen Viam Complet", 10/05/2016]; [https://www.ivoox.com/en/nuntii-in-lingua-latina-cfa-anglice-usa-implicatio-audios-mp3_rf_135154656_1.html "Nuntii in lingua latina: CFA (anglice USA) ..."].</ref> ([[Anglice]] ''USA''),<ref>Vulgo tam ''America'' tantum quam ''United States'' tantum appellatae.</ref> sunt [[civitas sui iuris]] [[Civitates Foederatae continentales|plerumque]] in [[America Septentrionalis|America Septentrionali]] sita. Quae in quinquaginta [[Civitatum Foederatarum civitas|civitatibus]], [[unus|uno]] [[Vasingtonia (DC)|districtu foederali]], quinque maioribus [[territoria Civitatum Foederatarum|territoriis]] se [[gubernatio|gubernantibus]], 326 [[terra reservata Indiana|reservatis Indianorum terris]], atque variis possessionibus [[insula]]ribus consistit.<ref>Quinque maiora territoria sunt [[Samoa Americana]], [[Guama]], [[Insulae Mariannae Septentrionales]], [[Portus Dives]], et [[Insulae Virginis Civitatum Foederatarum]]. Sunt septem [[regio]]nes [[insula]]res sine [[colonia|coloniis]] continuis: [[Insula Baker]], [[Insula Howland]], [[Atollum Johnston]], [[Scopus curalii Kingman]], [[Atollum Midway]], et [[Atollum Palmyrense]].</ref>
|genitivus=Civitatum Foederatarum Americae
|nomen_locale=United States of America
|imago_vexilli=Flag of the United States.svg
|imago_insignis=Great Seal of the United States (obverse).svg
|sententia=<br />E Pluribus Unum ([[1776]]–)<br />''In God We Trust'' ([[1956]]–)<br />([[lingua Anglica|Anglice]]; Deo Fidimus)
|imago_tabulae=United States (orthographic projection).svg
|forma_administrationis=[[Res publica]]
|linguae_sollemnes=nulla<br />(Anglica et Hispanica principales sunt)
|nomen_gent=Americanus
|adiectivum=Americanus
|hymnus_nationalis=[[Vexillum Stellis Punctatum]]<br />
|titulus_ducis=[[Praesides Civitatum Foederatarum|Praeses]]
|nomen_ducis=[[Donaldus Trump]]
|titulus_ducis_2 =[[Praeses vicarius Civitatum Foederatarum Americae|Praeses Vicarius]]
|nomen_ducis_2 =[[Michael Pence]]
|caput=[[Vasingtonia, D.C.]]
|situs_capitis=38° 53' Sept., 77° 02' Occ.
|urbs_maxima=[[Urbs Novum Eboracum]]
|status_magnitudinis=3.
|ordo_magnitudinis=1 E12
|magnitudo=9 631 419
|aquapercentum=4.87%
|numerus_incolarum_anno=2007
|status_numeri_incolarum=3.
|numerus_incolarum=301 139 947
|densitas_incolarum=30
|PDB_anno=2007
|PDB_status=1.
|PDB=$13 210 000 miliones
|PDBpercapita=$44 000
|PDBpercapitastatus=9.
|nummus=[[Dollarium (Americanum)|Dollarium]]
|numminota=USD
|potestatisgenus=[[Res Novae Americanae|Libertas civitatum]]
|eventacondita=&nbsp;- Dicta<br />&nbsp;- Agnota
|diescondita=E [[Regnum Unitum|Britannia Magna]]<br />[[4 Iulii]], [[1776]]<br />[[3 Septembris]], [[1783]]
|circulustemporalis=
|tuc_differentia=-5 ad -10
|circulustemporalis_HAE=variat
|tuc_differentia_HAE=
|praefixum=1
|cctld=[[.gov]] [[.edu]] [[.mil]] [[.us]] [[.um]]
|postscripta=
}}
'''Civitates Foederatae Americae''',<ref>Forma Latinitate recentiore usitatissima, in e.g., {{TraupmanConvLat}}. Etiam ''Americanae Civitates Foederatae'': [http://books.google.com/books?id=ZuQpAAAAYAAJ&pg=PA196 Litterae ab Academia Smithsoniana ad Universitatem Dublinensem anni 1892]. Etiam, raro ''Respublica Foederata'': [[Iacobus Dwight Dana|James Dwight Dana]], [[1851]], "Conspectus Crustaceorum quæ in Orbis Terrarum circumnavigatione, Carolo Wilkes e Classe Reipublicæ Fœderatæ Duce, lexit et descripsit," ''Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia'' 5:247–254.</ref><ref name="Unitae">''Civitates Americae Unitae'': "Praesidens Civitatum Americae Unitarum iterum designatus est Barack Obama," [http://yle.fi/radio1/tiede/nuntii_latini/ ''Nuntii Latini,''] [[9 Novembris]] [[2012]].</ref><ref>''Foederati Status Americae septemtrionalis'' {{Google Books|iXZYAAAAcAAJ|p.164}}. "Status foederati Americae septentrionalis": Pius Papa X, [http://www.vatican.va/holy_father/pius_x/apost_letters/documents/hf_p-x_apl_19080927_quae-rei_lt.html Quae rei] (1908).</ref> breviter '''Civitates Foederatae'''<ref>"Indi civitates foederatas timebant" in Francis Glass, '"A Life of George Washington, in Latin Prose" (Novi Eboraci: Harper & Brothers, 1835), 170.</ref> vel '''Unitae'''<ref>''Civitates Unitae'': "Washingtonius . . . primus Civitatum Unitarum praeses," N. C. Brooks, ''Vitae virorum illustrium Americae, a Columbo ad Jacksonum: notis anglicis illustratae, necnon vocum omnium interpretatione instructae'' (Novi Eboraci: A. S. Barnes et Burr, 1864), p. 54.</ref><ref name="Unitae"/> ([[Anglice]] ''United States of America''), sunt foederalis [[res publica|res publica constitutionalis]] cui [[50 (numerus)|quinquaginta]] [[Civitatum Foederatarum civitas|civitates]] et [[unus]] [[districtus foederalis]] insunt. Maxima pars rei publicae in media [[America Septentrionalis|America Septentrionali]] sita est, ubi [[quadraginta octo civitates confines|duodequinquaginta civitates confines]] et [[Vasingtonia (D.C.)|Vasingtonia]] (districtus capitalis) [[oceanus|oceanis]] [[Oceanus Pacificus|Pacifico]] et [[Oceanus Atlanticus|Atlantico]] interiacent. [[Canada]] a parte [[septentrio]]nali et [[Mexicum|Mexico]] a [[meridies|meridiana]] parte adiacet. Civitas [[Alasca]] inter septentriones et [[occidens|occasum solis]] spectat, Canada ab [[oriens|oriente]] confini [[Russia]]que ab occidente trans [[Fretum Beringianum]] contra sita. Civitas [[Havaii]] est [[archipelagus]] qui in medio [[Oceanus Pacificus|Pacifico]] erigitur. Civitates Foederatae [[Territoria Civitatum Foederatarum|nonnulla territoria]] vel [[regio insularis|regiones insulares]] in [[Mare Caribbaeum|Mari Caribbaeo]] et Oceano Pacifico possident.
 
[[Americani]] sunt [[natio]] [[phyle]]tice [[ethnos|ethniceque]] [[societas multiethnica|diversa]], quam [[saeculum|saecula]] [[immigratio]]nis formaverunt. [[Caput (urbs)|Caput]] est [[Vasingtonia (DC)|Vasintonia]], cui nomen iustum est [[Districtus Columbiae]], et [[urbs]] frequentissima est [[Urbs Novum Eboracum|Novum Eboracum]].
[[Civitas sui iuris|Civitas]], quae [[area (geometria)|aream]] [[superficies|superficialem]] 9.83 [[millio]]num [[chiliometrum quadratum|chiliometrorum quadratorum]] praebet et plus quam 305 milliones incolarum habet, obtinet omnium [[tellus|orbis terrarum]] civitatum locum tertium vel quartum, quod ad [[area (geometria)|areae]] magnitudinem attinet, et locum tertium quod ad magnitudinem terrarum et numerum incolarum attinet. Civitas propter magnam [[immigratio]]nem gentium in numero divitissimarum varietate humana civitatum mundi habetur, si [[cultura]] hominum et stirps comparantur. [[Oeconomia]] eius est maxima [[tellus|orbis terrarum]], cuius [[proventus domesticus grossus]] (PDG) anno [[2008]] [[Dollarium (Americanum)|FA]]$14.3 trillione (23% totius mundi ad PDG nominale et prope 21 centesimas de paritate potestatis emptionis) aestimatus est.<ref name="IMF GDP">{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/02/weodata/index.aspx|publisher=International Monetary Fund|title=World Economic Outlook Database|month=October|year=[[2008]]|accessdate=[[27 Octobris]] [[2008]]}}.</ref><ref>[[Unio Europaea]] maiorem quidem [[oeconomia]]m, sed ipsa per se non ex una civitate constat.</ref>▼
 
▲[[Civitas sui iuris|Civitas]], quae [[area (geometria)|aream]] [[superficies|superficialem]] 9.83 [[millio]]num [[chiliometrum quadratum|chiliometrorum quadratorum]] praebet et plus quam 305 milliones incolarum[[incola]]rum habet, obtinet omnium [[tellus|orbis terrarum]] civitatum locum tertium vel quartum, quod ad areae [[area (geometria)magnitudo|areaemagnitudinem]] magnitudinem attinet, et locum tertium quod ad magnitudinem terrarum et numerum incolarum attinet. Civitas propter magnam [[immigratio]]nem gentium in numero divitissimarum varietate humana civitatum mundi[[orbis terrarum]] habetur, si [[cultura]] hominum et stirps comparantur. [[Oeconomia]] eius est maxima [[tellus|orbis terrarum]], cuius [[proventus domesticus grossus]] (PDG) anno [[2008]] [[Dollarium (Americanum)|FAUS]]$14.3 trillione (23% totius mundi ad PDG nominale et prope 21 centesimas de paritate potestatis emptionis) aestimatus est.<ref name="IMF GDP">{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/02/weodata/index.aspx|publisher=International Monetary Fund|title=World Economic Outlook Database|month=October|year=[[2008]]|accessdate=[[27 Octobris]] [[2008]]}}.</ref><ref>[[Unio Europaea]] maiorem quidem [[oeconomia]]m, sed ipsa per se non ex una civitate constat.</ref>
Civitas a [[Tredecim Coloniae|Tredecim Coloniis]] [[Britanniarum Regnum|Britanniarum Regni]] secundum [[Ora Orientalis Civitatum Foederatarum|Orientalem Oram]] condita est, quae die [[4 Iulii]] [[1776]] [[Declaratio Libertatis Civitatum Americae Foederatarum|Declarationem Libertatis]] promulgaverunt, earum [[libertas|libertatem]] a Britannia et earum formam foederationis se adiuvantem adfirmans. Civitates seditiosae Regnum Britanniarum in [[Bellum Libertatis Americanae|Bello Libertatis Americanae]] vicerunt—primo [[coloniale libertatis bellum|coloniali libertatis bello]] prospero.<ref>Dull 2003:352.</ref> [[Conventus Philadelphiae]] praesentem [[Constitutio Civitatum Foederatarum Americae|Constitutionem Civitatum Foederatarum]] sanxit die [[17 Septembris]] [[1787]], cuius ratificatio proximo anno civitates fecerunt partes unius reipublicae, validam sedem imperii habentes. Gubernatio Civitatum Foederatarum anno [[1789]] coepit. [[Rogatio Iurum Civitatum Foederatarum|Rogatio Iurum]], quae in decem [[Emendationes Constitutionis Civitatum Foederatarum|emendationibus constitutionis]] consistit, multa principalia [[ius|iura]] civilia praestans, anno [[1791]] sancta est.▼
 
▲Civitas a [[Tredecim Coloniae|Tredecim Coloniis]] [[Britanniarum Regnum|Britanniarum Regni]] secundum [[Ora Orientalis Civitatum Foederatarum|Orientalem Oram]] condita est, quae die [[4 Iulii]] [[1776]] [[Declaratio Libertatis Civitatum Americae Foederatarum|Declarationem Libertatis]] promulgaverunt, earum [[libertas|libertatem]] a Britannia et earum formam foederationis se adiuvantem adfirmans. Civitates seditiosae Regnum Britanniarum in [[Bellum Libertatis Americanae|Bello Libertatis Americanae]] vicerunt—primo [[coloniale libertatis bellum|coloniali libertatis bello]] prospero.<ref>Dull 2003: 352.</ref> [[Conventus Philadelphiae]] praesentem [[Constitutio Civitatum Foederatarum Americae|Constitutionem Civitatum Foederatarum]] sanxit die [[17 Septembris]] [[1787]], cuius ratificatio proximo anno civitates fecerunt partes unius reipublicae, validam sedem imperii habentes. Gubernatio Civitatum Foederatarum anno [[1789]] coepit. [[Rogatio Iurum Civitatum Foederatarum|Rogatio Iurum]], quae in decem [[Emendationes Constitutionis Civitatum Foederatarum|emendationibus constitutionis]] consistit, multa principalia [[ius|iura]] civilia praestans, anno [[1791]] sancta est.
Civitates Foederatae [[saeculum 19|saeculo undevicensimo]] magnam [[regio]]nem [[Emptio Ludoviciana|Emptione Ludoviciana]] a [[Francia]] adeptae sunt, et parvum tractum [[Foedus Adams-Onis|Foedere Adams-Onís]] ab [[Hispania]], [[Terra Oregonensis|Terram Oregonensem]] a [[Britanniarum Regnum|Britanniarum Regno]], amplum tractum in [[Bellum Mexici et Civitatum Foederatarum|Bello Mexici et Civitatum Foederatarum]] a [[Mexicum|Mexico]], et iterum magnum tractum [[Emptio Alascana|Emptione Alascana]] a [[Russia]], et in dicionem suam respublicas [[Respublica Texana|Texanam]] et [[Respublica Havaiana|Havaianam]] redegit. Dissensio inter [[Civitates Foederatae Meridionales|Meridianam agrariam]] et [[Civitates Foederatae Septentrionales|Septentrionalem]] [[industria]]lem quod attinet ad [[iura civitatum]] et expansio [[servitus|servitutis]] [[Bellum Civile Americanum|Bellum civile Civitatum Foederatarum]] [[decennium 187]] incitaverunt; victoria autem Septentrionum perennem reipublicae fissuram prohibuit, et [[Emendatio Tredecima Constitutionis Civitatum Foederatarum|legitimum servitutis finem]] in Civitatibus Foederatis promovit. Ante [[decennium 188]], [[oeconomia]] civitatis iam fuit maxima orbis terrarum.<ref>{{cite web|author=Maddison, Angus|url=http://www.ggdc.net/maddison/Historical_Statistics/horizontal-file_09-2008.xls|title=Historical Statistics for the World Economy|publisher=|year=[[2006]]|accessdate=[[6 Novembris]] [[2008]]}}.</ref> [[Bellum Hispano-Americanum|Bellum Hispaniae et Civitatum Foederatarum]] et [[primum bellum mundanum]] statum reipublicae confirmaverunt opum. Anno [[1945]], Civitates Foederatae ex [[secundum bellum mundanum|secundo bello mundano]] emerserunt prima civitas [[arma nuclearia]] habens, perennis [[Concilium Salutis]] Consociationis Nationum sodalis, et condens [[NATO]] sodalis. Finis [[Bellum Frigidum|Belli Frigidi]] et [[dissolutio Unionis Sovieticae]] Civitates Foederatas solam [[civitas praepotens|civitatem praepotentem]] effecerunt. Civitas circa 50 centesimas erogationum per orbem terrarum pro [[militia]] et apparatibus belli erogat, et est princeps [[vis]] [[oeconomia|oeconomica]], [[civilitas|politica]], et [[cultura]]lis in mundo hodierno.<ref>{{cite web|author=Eliot A. Cohen|url=http://www.foreignaffairs.org/20040701faessay83406/eliot-a-cohen/history-and-the-hyperpower.html|title=History and the Hyperpower|work=Foreign Affairs|date=Iulio/Augusto [[2004]]}}{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/country_profiles/1217752.stm|title=Country Profile: United States of America|publisher=BBC News|date=[[22 Aprilis]] [[2008]]}}.</ref>▼
 
▲Civitates Foederatae [[saeculum 19|saeculo undevicensimo]] magnam [[regio]]nem [[Emptio Ludoviciana|Emptione Ludoviciana]] a [[Francia]] adeptae[[saeculum sunt19|saeculo undevicensimo ineunte]] emerunt, et parvum tractum [[Foedus Adams-Onis|Foedere Adams-Onís]] ab [[Hispania]], [[Terra Oregonensis|Terram Oregonensem]] a [[Britanniarum Regnum|Britanniarum Regno]], amplum tractum in [[Bellum Mexici et Civitatum Foederatarum|Bello Mexici et Civitatum Foederatarum]] a [[Mexicum|Mexico]], et iterum magnum tractum [[Emptio Alascana|Emptione Alascana]] a [[Russia]] adeptae sunt, et in dicionem suam respublicas [[Respublica Texana|Texanam]] et [[Respublica Havaiana|Havaianam]] redegit. Dissensio inter [[Civitates Foederatae Meridionales|Meridianam agrariam]] et [[Civitates Foederatae Septentrionales|Septentrionalem]] [[industria]]lem quod attinet ad [[iura civitatum]] et expansio [[servitus|servitutis]] [[Bellum Civile Americanum|Bellum civile Civitatum Foederatarum]] [[decennium 187]] incitaverunt; victoria autem Septentrionum perennem reipublicae fissuram prohibuit, et [[Emendatio Tredecima Constitutionis Civitatum Foederatarum|legitimum servitutis finem]] in Civitatibus Foederatis promovit. Ante [[decennium 188]], [[oeconomia]] civitatis iam fuit maxima orbis terrarum.<ref>{{cite web|author=Maddison, Angus|url=http://www.ggdc.net/maddison/Historical_Statistics/horizontal-file_09-2008.xls|title=Historical Statistics for the World Economy|publisher=|year=[[2006]]|accessdate=[[6 Novembris]] [[2008]]}}.</ref> [[Bellum Hispano-Americanum|Bellum Hispaniae et Civitatum Foederatarum]] et [[primum bellum mundanum]] statum reipublicae confirmaverunt opum. Anno [[1945]], Civitates Foederatae ex [[secundum bellum mundanum|secundo bello mundano]] emerserunt prima civitas [[arma nuclearia]] habens, perennis [[Concilium Salutis]] Consociationis Nationum sodalis, et condens [[NATO]] sodalis. Finis [[Bellum Frigidum|Belli Frigidi]] et [[dissolutio Unionis Sovieticae]] Civitates Foederatas solam [[civitas praepotens|civitatem praepotentem]] effecerunt. Civitas circa 50 centesimas erogationum per orbem terrarum pro [[militia]] et apparatibus belli erogat, et est princeps [[vis]] [[oeconomia|oeconomica]], [[civilitas|politica]], et [[cultura]]lis in mundo hodierno.<ref>{{cite web|author=Eliot A. Cohen|url=http://www.foreignaffairs.org/20040701faessay83406/eliot-a-cohen/history-and-the-hyperpower.html|title=History and the Hyperpower|work=Foreign Affairs|date=Iulio/Augusto [[2004]]}}{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/country_profiles/1217752.stm|title=Country Profile: United States of America|publisher=BBC News|date=[[22 Aprilis]] [[2008]]}}.</ref>
[[Caput (urbs)|Caput]] est [[Vasingtonia (DC)|Vasingtonia]], [[districtus foederalis]] cui nomen est [[Districtus Columbiae]]. [[Donald Trump|Donaldus Ioannes Trump]] [[praeses]] quadragesimus quintus est.
 
[[Iosephus Biden]] [[praeses]] quadragesimus sextus est.
 
== Forma foederalis rei publicae ==
Secundum suam [[Constitutio Civitatum Foederatarum Americae|constitutionem]], res publica Americana in singula re publica foederali consistit, hodie in se quinquaginta civitates distinctas continente. Cuique civitati est propria constitutio administratioque civilis. Insuper nonnullae territoria sive [[terrae Civitatum Foederatarum Americae|terraeterra]]e sunt variis in condicionibus, inter eas [[Portus Dives]], [[Samoa Americana]], [[Guama]], et [[Vasingtonia (DC)|Districtus Columbiae]]. [[Colonia]]e sicut civitates non constant, sed incolae suae inter cives Civitatum Foederatarum enumerantur.
 
Res publica foederalis est divisa in tris partes: [[lex|legifera]], [[iudex|iuridica]], administrativa.
 
Pars legifera convenit in duabus [[camera|cameris]], [[Camera Repraesentantium Civitatum Foederatarum|Camera Repraesentantium]] ex 435 repraesentantibus consistenti et [[Senatus Civitatum Foederatarum|Senatu]] ex centum senatoribus consistenti. Cuique civitati sunt duo senatores et tot repraesentativi quot numerus incolarum suarum meretur.
 
Praeses, qui [[exercitus|exercitui]] imperat et grapheocratiis rectionium praeest, a [[collegium electorale|collegio electorali]] quarto quoque anno electus est. Cuique civitati sunt in collegio electorali tot electores quot sunt sibi [[senator]]es [[Camera Repraesentantium Civitatum Foederatarum|repraesentativique]] in [[Congressus Civitatum Foederatarum|Congessu]]. Quarto quoque anno, collegium electorale a populo electum est, et postmodo praeses a collegio electus est. Praeses [[Consilium Ministrorum Civitatum Foederatarum Americanae|consilium ministrorum]] habet, cuius ministri non sunt electi, sed a praeside ipso nominati.
 
Altissimum forum iuridicum Civitatum Foederatarum est [[Iudicium Summum Civitatum Foederatarum|Iudicium Summum]], cuius [[iudex|iudices]] praeses subrogat et senatus sancit. Ritus horum iudicum numerus hodie est et semper fuit [[novem]].
 
Annis ab [[1777]]– ad [[1789]], res publica Americana "operabatur" forma infirma sub [[Articuli Confoederationis|Articulis Confoederationis]] a [[tredecim]] civitatibus conditoribus creata. Anno [[1787]], denique [[conditores Civitatum Foederatarum|patres conditores]], Civitates Foederatas Americae creantes, novam [[Constitutio Civitatum Foederatarum Americae|Constitutionem]] rei publicae comprobaverunt. Quamquam consitutio ipsa quot emendatur, forma rectionis originalis anni [[1787]] hodie intacta manet.
 
Litterae aliae quae ad rectionem Americanam spectant:
Line 78 ⟶ 36:
Terrestris confinium [[area (geometria)|area]] Civitatum Foederatarum circiter 1&thinsp;900&thinsp;000&thinsp;000 [[ager (mensura)|agrorum]] est. [[Alasca]], attiguis{{dubsig}} Civitatum Foederatarum a Canada abiuncta, maxima civitas est, 365&thinsp;000&thinsp;000 agrorum. [[Insulae Havaianae]], in medio [[Oceanus Pacificus|Oceano Pacifico]] obsidentes, plus quam 4&thinsp;000&thinsp;000 agrorum habent.<ref>{{cite web|author=Ruben Lubowski, Marlow Vesterby, et Shawn Bucholtz|url=http://www.ers.usda.gov/publications/arei/eib16/chapter1/1.1/|title=AREI Chapter 1.1: Land Use|publisher=Economic Research Service|date=[[21 Iulii]] [[2006]]]}}.</ref> Post [[Russia]]m et Canadam, Civitates Foederatae tertia quartave civitas maxima area tota (terrali{{dubsig}} aqualique) sunt, aut ante aut post [[Sina (regio)|Sinam]] locata.<!--?--> Ordo propter agrorum duorum et [[India]] et Sinis postulatorum numerandum et magnitudinis summae Civitatum Foederatatum enumerandum discrepat: CIA “World Factbook” 9 826 675 [[chiliometrum quadratum|km<sup>2</sup>]] proponit,<ref name="WF">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html|title=United States|publisher=CIA|work=The World Factbook|date=[[30 Septembris]] [[2009]]}} (area [[chiliometrum quadratum|chiliometris quadratis]] data).</ref> Divisio Statisticorum Consociationis Nationum 9&thinsp;629&thinsp;091 km<sup>2</sup>,<ref>{{cite web|url=http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2005/Table03.pdf|title=Population by Sex, Rate of Population Increase, Surface Area and Density|publisher=UN Statistics Division|work=Demographic Yearbook 2005|accessdate=[[25 Martii]] [[2008]]}} (area chiliometris quadratis data)/</ref> Encyclopediaque Britannica 9 522 055 km<sup>2</sup> dat.<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/616563/United-States|title=United States|publisher=Encyclopedia Britannica|accessdate=[[25 Martii]] [[2008]] (area milibus quadratis data)}}.</ref> Cum modo area terreni Civitatum Foederatarum tertiae magnitudine, post Russiam et Sinam, et vix ante [[Canada]] sunt.<ref>{{cite web|url=http://web.archive.org/web/20080208233209rn_1/education.yahoo.com/reference/factbook/countrycompare/area/3d.html|title=World Factbook: Area Country Comparison Table|publisher=Yahoo Education}}.</ref>
 
Campus [[litus|litoralis]] orarum martimarum [[Mare Atlanticum|Atlanticis]] intus in [[silva deciduosa|silvas deciduosas]] et colles volventes [[Piedmons Colles|Piedmontis]]{{dubsig}} cecidit. [[Montes Appalachiani]] oram maritimum orientalem a [[Lacus Magni|Lacubus Magnis]] et pratis Mediis-Occidentibus dividit. Amnis [[Flumen Mississippiense|Mississippiense]]-[[Flumen Missuriense|Missuriense]], quarta a maxima in [[tellus|orbe terrarum]] systema amnum, plerumque a septentrione ad meridiem trans medullam civitatis fluit. [[Magnae Planities]], planum fetumque, [[Campi Magni|Camporum Magnorum]]{{dubsig}} ad [[occidens|occidentem]], a [[regio]]ne montana in austro-orientale ruptum tendit. [[Montes Saxosi]], in limite Campis Magnis, a septentrionibus ad meridiem trans civitatem, [[altitudo|altitudines]] ultra 4300 metra (in [[Coloratum|Colorato]] adsurgentes. Occidentius sunt [[Bacinus Magnus]] et [[deserta]]e. [[Serra Nivata]] et [[Iuga Cascades]] prope ad [[litus]] Pacificum extendit. [[Mons McKinley]], vertex altissmus in civitate America Septentrionis, est circa 6194 metra altus. [[Mons ignifer|Montes igniferi]] crebri per [[Insulae Alexandri|Insulas Alexandri]] et [[Insulae Aleutiae|Aleutiae]] sunt, et [[Insulae Havaianae]] in montibus igniferis consistit. [[Supervolcanus]] sub [[Hortussaeptum Civitatisnationale Yellowstone|Hortosaepto Civitatisnationali Yellowstone]] in [[Montes Saxosi|Montibus Saxosis]] est maximus adiunctum volcanicum in [[continens|continente]] situm.
 
==== Flumina ====
Line 104 ⟶ 62:
== Cultura ==
[[Fasciculus:Motherhood and apple pie.jpg|thumb|[[Traditio]]nales [[cultura]]e Americanae res: [[crustum mali]], [[basipila]], et [[vexillum Civitatum Foederatarum Americae|vexillum Americanum]].]]
Civitates Foederatae sunt [[respublica]] [[multiculturalismus|multiculturalis]], ubi variissimi greges [[ethnos|ethniciethnicorum]] gregum varietas, [[mos|mores]], et aestimationes<!--values--> inter se miscentmiscentur.<ref name="Society in Focus">William Thompson et Joseph Hickey, ''Society in Focus'' (Bostoniae: Pearson, 2005), ISBN 0-205-41365-X.</ref> Contra nunc paucos [[Indi Americani in Civitatibus Foederatis|Indos Americanos]] et [[Indigenae Havaianae|indigenas Havaianas]], paene omnes [[Americani]] vel eorum maiores intra quinque saecula recentissima immigraverunt.<ref>Morris P. Fiorina et Paul E. Peterson, ''The New American Democracy'' (Londinii: Longman, 2000), 97. ISBN 0-321-07058-5.</ref> [[Cultura]] quam plurimi cives ferme celebrant est [[cultura Occidentalis]], plerumque ex [[Americanus Europaeus|moribus immigrantium ex Europa]], cum singulis ex aliis fontibus motis, sicut [[cultura Americana Africana|mores ex servis Africanis illati]].<ref>Joseph E. Holloway, ''Africanisms in American Culture,'' ed. 2asecunda (Bloomington: Indiana University Press, 2005), 18–38, ISBN 0-253-34479-4.</ref><ref>Fern L. Johnson, ''Speaking Culturally: Language Diversity in the United States'' (Thousand Oaks Californiae, Londinii, et Novi Dellii: Sage, 1999), 116. ISBN 0-8039-5912-5.</ref>
 
== Historia ==
Line 110 ⟶ 68:
=== Origines ===
{{main|Indi Americani|Colonica Civitatum Foederatarum historia}}
Gentes quae terram Civitatum Foederatarum primum incolaverunt [[historicus|historici]] putant per [[pons terrestris|pontem terrestrem]] trans [[fretum Beringense]] in [[Alasca]]m ab [[Asia]] pervenisse ad minimum abhinc annos ab 14 000 ad 30 000030 000. Multi indigenae [[venator]]es vel convectores primitivi erant; alii sedentarii ac [[agricultura|agricultores]]. Multi tribus novas formaverunt propter [[colonia]]s ab Europeanis in America factas.
 
=== Coniectus qui ubique audiatur ===
[[Fasciculus:Washington_Crossing_the_Delaware_by_Emanuel_Leutze,_MMA-NYC,_1851.jpg|thumb|Tabula ''Washingtonius [[Delevaria (flumen)|Delavariam]] transiens''. Transitus, hic ab [[Emanuel Leutze|Emanuele Leutze]] anno [[1851]] depictus, die [[25 Decembris]] [[1776]] accidit.]]
Res publica Civitatum Foederatarum Americae ex [[Tredecim Coloniae|tredecim coloniis]] [[Imperium Britannicum|Britannicis]] Americae Septentrionalis post [[Bellum Libertatis Americanum|bellum libertatis]] anni [[1776]] orta est. Hae coloniae fuerunt: [[Provincia Nova Hantonia]], [[Provincia Sinus Massachusettae]], [[Colonia Rhodensis Insula et Providentiae]], [[Colonia Connecticuta]], [[Provincia Novum Eboracum]], [[Provincia Nova Caesarea]], [[Provincia Pennsilvania]], [[Colonia Delevaria]], [[Provincia Terra Mariae]], [[Colonia Dominiumque Virginia]], [[Provincia Carolina Septentrionalis]], [[Provincia Carolina Meridionalis]], et [[Provincia Georgia]].
 
Iam circa annum [[1760]], magna discordia inter colonias et [[Britanniarum Regnum|patriam Britannicam]] exsistebant; exempli gratia, ob regimen [[mecantilismus|mercantilisticum]] Britannicum, quod [[vectigal]]ia et delectus ad bella Europaea servanda imperabat, distantiam et coloniarum problemata neglegens, et ob superbum cultum Americanum, individualisticum et democraticum. Cum demum Americani regi restiterunt, rex copias ad colonias rebelles opprimendas misit. Et Americani hos actos indignati re vera rebellaverunt, militiasque civiles formaverunt.
Line 133 ⟶ 91:
 
=== Bellum Civile ===
[[Fasciculus:Battle_of_Gettysburg,_by_Currier_and_Ives.png|thumb|left|[[Proelium Gettysburgi]], unum ex cruentissumis belli proeliis et punctum postquam [[Exercitus Civitatum Foederatarum|Exercitus Unionis]] victurus erat.]]
Ex Civitatum Foederatarum conditu, contradictio magna inter [[libertas|libertatis]] doctrinas patrum conditorum et civitatum meridianarum [[servitus|servitutis]] consuetudinem exsistebat. [[Textus Declarationis Libertatis Civitatum Americae Foederatarum in Latinum conversus|Declaratio Libertatis Americana]] anno [[1776]] facta "quod omnes Homines sibi pares creantur, a suo Creatore praediti quibusdam Iuribus inseparabilibus, inter quae numerantur ius ad Vitam, Libertatem, et Beata persequenda" coepit. Motus ad [[capitalismus|capitalismum]] mundanum oeconomicam servitutis utilitatem [[saeculum 17|saeculo septimo decimo]] iam multum diminuit, citando faucitatem per libera certamina oceonomica et mechanicam rerum fabricationem. Quamobrem opinabilis erat finem ad servitutem sine tumultu mox fieri. At longa Civitatum Foederatarum divisio inter civitates liberas Septentrionales et civitates serviticas Meriodionales profundas divisiones culturales, oeconomicas, et politicas producit, quae Septentriones et Meridianam ad separationem et [[bellum]] impellaturae erant.
 
[[Fasciculus:US Secession map 1863 (BlankMap derived).png|thumb|Foederatio Civitatum Foederatarum, vulgo ''Unio'' et ''Septentrionalis'' appellata: caerulea, flava ([[Civitas finitima (Bellum Civile Americanum)|civitas finitima]]), caesia; Confederatia, vulgo "Meridiana": brunea.]]
Line 147 ⟶ 105:
Haec aetas quoque consummationem [[Indi Americani#De temporibus post adventum Europaeorum|bellorum contra Indos]] vidit, cum complures gentes Europaei aurum inveniendi vel fundos colendi causa ad terras occidentales migraverint.
 
Quamquam autem per hanc aetatem causa hominum nigri coloris legibus prolata erat, multae regiones ad meridiem a militibus regnatae a corruptela superatae sunt. Contra [[libertas|libertatis]] hominum nigri coloris causam societas tromocratica nomine [[Ku Klux Klan]] (KKK) surrecta est circum annos [[1860]]. Aetatis finis accidit cum compromissioni anni [[1877]] parente novus Praeses [[Rutherford B. Hayes]] copias foederales ex civitatibus meridianis abscesserit.
 
Aetas maximae libertatis quae sequitur fuit quod auctor [[Marcus Twain]] [[aetas aurea|aetatem aureamauratam]] nominavit. Hac in aetate oeconomia Americana magnopere aucta est. Anno [[1900]] iam productio Civitatum Foederatarum industrialis productionem omnium singularum civitatum mundi praeterquam illam [[Britanniarum Regnum|Britanniarum Regni]] excessit.
 
=== Potestas hodierna ===
[[Fasciculus:Cold_War_Map_1980.svg|thumb|Duae sphaerae militares politicaeque ad fines [[Bellum Frigidum|Belli Frigidi]] circum annum [[1980]]–Civitates Foederatae et socii [[color]]e caerulo depicti, Unio Sovietica et socii colore rubro.]]
Faucitate potestas venit. [[Saeculum 20|Saeculo vicensimo]] ineunte, Civitates Foederatae ad scaenam internationalem advenerunt [[Bellum Hispano-Americanum|bellum contra Hispaniam]] gerentes, [[Cuba]]m liberandi causa, [[Philippinae|Philippinas]] [[Portus Dives|Portumque Divitem]] adquirentes. Civitates quoque partem ad fines primi belli mundani habuerunt, [[Francia]]m, [[Britanniarum Regnum]], et [[Russia]]m contra [[Germania]]m, [[Imperium Austro-Hungaricum]], et [[Imperium Ottomanicum]] adiuvantes.
 
Bello confecto, Civitates Foederatae [[Doctrina Seponendi|res Europaeas seponere]] studuerunt. Magna autem [[Depressio oeconomica magna|Depressio oeconomica]], quae annis [[1930]] mundum universum adflictavit, mundum iterum ad bellum magnum citavit. Post impetum [[Iaponia|Iaponicum]] die [[7 Decembris]] [[1941]] factum, Civitates secundum bellum mundanum inierunt. Ex bello, Civitates Foederatae magna potestate, [[bomba atomica]], [[oeconomia]]que auctissima instructae emerserunt.
Line 164 ⟶ 122:
[[Mercatus mundi]], qui post Bellum Frigidum per universum orbem terrarum inter quasi omnes nationes mundi extendit, novam faucitatem oeconomicam citavit. [[Optimismus]] populi, novi [[mercatus]], et auctus productivitatis ob novas [[technologia]]s [[informatica]]s longam expansionem oeconomicam generaverunt. At simul [[inflatio]] monetaria et demissae [[argentaria centralis|mediae argentariae]] usuriae, discrimen magnum ad saeculi vincensimi fines creaverunt, quod extendit ab anno [[2000]] usque praesens. Demum anno [[2008]] oeconomia subito peius cecidit, republica universoque mundo depressione oeconomica capta.
 
[[Dogma Monrovianum]] ([[Anglice]] ''Monroe Doctrine'') anno [[1823]] promulgata est.<!-- . . .-->
 
== Civitates, urbes, regiones ==
{{CFAtabula}}
:''Vide etiam:'' [[Civitatum Foederatarum civitas|Index Civitatum Foederatae Americae]], [[Index locorum in Civitatibus Foederatis Americae]], [[Index civitatum Americae per superficiem]], [[Index Civitatum Foederatarum per annos accessionis in rempublicam]]
 
Haec nomina civitatibus sunt.<ref>Traupman, ''Conversational Latin.''</ref>
Line 244 ⟶ 202:
* [[Vasingtonia, D.C.|Vasingtonia]] [[Campus Columbiae|Districtus Columbiae]]
{{div col end}}
 
{{NexInt}}
*[[Litterae Civitatum Foederatarum]]
*[[Poesis Civitatum Foederatarum]]
 
== Notae ==
Line 254 ⟶ 208:
== Bibliographia ==
[[Fasciculus:FSALat.jpg|thumb|"Foederati status Americae septentrionalis" in lingua [[Ecclesia Catholica Romana|Ecclesiae Catholicae Romanae]].]]
* Atherton, John, Nicole Bernheim, Sophie Body-Gendrot, et François Brunet. [[2004]]. ''États-Unis, peuple et culture.'' La Découverte. ISBN 2-7071-4260-3.
* Blackburn, Robin. [[1998]]. ''The Making of New World Slavery: From the Baroque to the Modern, 1492–1800.'' Londinii et Novi Eboraci: Verso. ISBN 1-85984-195-3.
* Coutant, Arnaud. [[2011]]. ''L'Amérique des États: Les contradictions d'une Démocratie fédérale.'' Mare et Martin. ISBN 2-8493-4085-5.
* De Rosa, Marshall L. [[1997]]. ''The Politics of Dissolution: The Quest for a National Identity and the American Civil War.'' Edisoniae Novae Caesariae: Transaction. ISBN 1-56000-349-9.
* Dull, Jonathan R. [[2003]]. Diplomacy of the Revolution, to 1783. Capitulum in ''A Companion to the American Revolution,'' ed. Jack P. Greene et J. R. Pole, 352–361352–61. Malden Massachusettae: Blackwell. ISBN 1-4051-1674-9.
* Foner, Eric, et John A. Garraty. [[1991]]. ''The Reader's Companion to American History.'' Novi Eboraci: Houghton Mifflin. ISBN 0-395-51372-3.
* Goussot, Michel. [[2007]]. Les États-Unis, société contrastée, puissance contestée. ''La documentation photographique'' 8056, Martius & Aprilis.
* Greene, Jack P., et J. R. Pole, eds. [[2003]]. ''A Companion to the American Revolution.'' Malden Massachusettae: Blackwell. ISBN 1-4051-1674-9.
* Kaspi, André. [[2008]]. ''Comprendre les États-Unis d'aujourd'hui.'' Librairie Académique Perrin. ISBN 2-2620-2806-0.
* Lacorne, Denis. [[2006]]. ''Les États-Unis.'' Fayard. ISBN 2-2136-2672-3.
* Morrison, Michael A. [[1999]]. ''Slavery and the American West: The Eclipse of Manifest Destiny and the Coming of the Civil War.'' Chapel Hill: University of North Carolina Press. ISBN 0-8078-4796-8.
* Russell, David Lee. [[2005]]. ''The American Revolution in the Southern Colonies.'' Jefferson Carolinae Septentrionalis et Londinii: McFarland. ISBN 0-7864-0783-2.
* Salmon, Frédéric. [[2008]]. ''Atlas historique des États-Unis: De 1783 à nos jours.'' Armand Colin. ISBN 2-2003-4760-X.
* Van Euwen, Daniel, et Isabelle Vagnoux. [[2006]]. ''Les États-Unis et le monde aujourd'hui.'' Éditions de l'Aube. ISBN 2-7526-0421-1.
 
{{NexInt}}
{{div col|2}}
* [[Americanologia]]
* [[Bellum Civile Americanum]]
* [[Bellum Septem Annorum]]
* [[Colonizatio Europaea Americarum]]
* [[Colonica Civitatum Foederatarum historia]]
* [[Hibernus Americanus]]
* [[Historia Civitatum Foederatarum]]
* [[Litterae Civitatum Foederatarum]]
* [[Ministerium Saeptorum Nationalium (Civitates Foederatae)]]
* [[Poesis Civitatum Foederatarum]]
* [[Sinus Guantanamus]]
* [[Systema viarum inter civitates Civitatum Foederatarum]]
Line 293 ⟶ 248:
{{Myrias|Geographia}}
 
[[Categoria:Civitates Foederatae Americae|! ]]
[[Categoria:Civitates sui iuris]]
[[Categoria:Condita 1776]]
Receptum de "https://la.wikipedia.org/wiki/Civitates_Foederatae_Americae"