Vicipaedia

Quantum redactiones paginae "Novum Comum" differant

Browse history interactively
← Differentia superior
Content deleted Content added
VisualWikitext
m bot: changing bibliography and links to bibliography to use {{ec}} and {{qc}}
 
(2 intermediate revisions by the same user not shown)
Linea 1:
{{Videhom|Comum (Irania)}}
{{Capsa urbis Vicidata}}
{{Municipium Italiae
[[Fasciculus:Como Dom.jpg|thumb|Comi Templum Maximum]]
|NomenLatinum= Novum Comum
|NominaLatinaAlia=Comum, Novocomum
|GenetivusNominis=Novi Comi
|NomenLinguaLoci=Comm
|NomenItalianum=Como
|LinguaLoci=Dialectus novocomensis
|NomenLingua2Loci=Comm
|Lingua2Loci=[[Lingua Langobardica|Langobardice]]
|NomenLingua3Loci=Côme ([[Francogallice]]); Chum ([[Theodisce]]); {{Polytonic|Κῶμον}} ([[Lingua Graeca antiqua|Graece]])
|Lingua3Loci=
|Insigne = Blason ville It OrnExt (ValAoste).svg
|Vexillum = Flag of Como.svg
|SiglaRegionis=LOM
|SiglaProvinciae=CO
|Imago = Como Dom.jpg
|InscriptioImaginis= Comi Templum Maximum
|GradusLatitudinis=45
|MinutaLatitudinis=49
|SecundaLatitudinis=0
|GradusLongitudinis=9
|MinutaLongitudinis=5
|SecundaLongitudinis=0
|Altitudo=201
|Area=37
|NumerusIncolarum=84 687
|DiesCensusIncolarum=2015
|SpissitudoIncolarum=2117
|Vici=''Albate, Breccia, Camerlata, Camnago Volta, Civiglio, Garzola, Lora, Monte Olimpino, Cardina, Muggiò, Ponte Chiasso, Prestino, Rebbio, Sagnino, Tavernola''
|MunicipiaProxima=''Blevio, Capiago Intimiano, Casnate con Bernate, Cernobbio, Chiasso (CH-TI), Lipomo, Maslianico, Montano Lucino, San Fermo della Battaglia, Senna Comasco, Tavernerio, Torno, Vacallo''
|NumerusCursualis=22100
|PraefixumTelephonicum=031
|ISTAT=013075
|NumerusTributarius=C933
|NomenIncolarum=Comenses seu Novocomenses
|Patronus=Abundius episcopus
|DiesSollemnis=[[31 Augusti]]
|PaginaInterretialis=http://www.comune.como.it/
}}
'''Novum Comum''', simplicius '''Comum''' ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''Como''), olim [[colonia Romana]] [[Gallia Cisalpina|Galliae Cisalpinae]], est [[Urbes Italiae|urbs]] et [[Municipium Italiae|municipium]] [[Italia]]e, circiter 84 690 incolarum, in [[Regio Italiae|regione]] [[Langobardia]] sita. Est [[caput (urbs)|urbs capitalis]] [[Provincia Novocomensis|provinciae Novocomensis]].
 
== Nomen ==
[[Fasciculus:Vitruvius ed. Como 1521 tp.jpg|thumb|Titulus operis [[Marcus Vitruvius Pollio|M. Vitruvii Pollionis]] ''[[De architectura (Vitruvius)|De architectura]]'', Italiane a [[Caesar Caesarianus|Caesare Caesariano]] versi, Comi anno [[1521]] primum editi ([[Institutum Getty]] [[Angelopolis|Angelopolitanum]])]]
[[Galli|Gallorum]] [[Insubres|Insubrium]] oppidum, nomine Latino "Comum",<ref>[[Livius|Liv.]] 33.36.14</ref> a [[Gaius Iulius Caesar|Caesare]] in formam coloniae restitutum, nomen "Novum Comum" accepit,<ref>[[Catullus]] 35.3-4; [[Suetonius|Suet.]] ''[[De vita Caesarum]]'' "Divus Iulius" 28</ref><ref name=":0">Rarius "Novocomum": [[#{{qc|id=Hofmannus]]}} in textu</ref> sed appellatio anterior "Comum" saepius adhibetur.<ref>[[Gaius Plinius Secundus|Plin.]] ''[[Naturalis historia (Plinius)|Nat.]]'' 3.124; [[Gaius Plinius Caecilius Secundus|Plin.]] ''[[Epistulae (Plinius)|Ep.]]'' 1.3.1.</ref> Urbani "Comenses"<ref>Liv. 33.36.9.</ref> et "Novocomenses"<ref>[[Marcus Tullius Cicero|Cic.]] ''[[Epistulae ad familiares|Fam.]]'' 13.35.1.</ref> appellantur. Vox "comum" fortasse a [[Lingua Gallica|Gallico sermone]] ducitur, ubi ''camb'' "flectere" significare censetur.
 
== Geographia ==
Line 50 ⟶ 13:
== Historia ==
[[Fasciculus:Comoplinio.JPG|thumb|Vota civium Comensium recentiorum [[Gaius Plinius Secundus|Plino maiori]] expressa ([[Ecclesia cathedralis Comensis]])]]
Primus [[auctor]]um Latinorum nobis cognitorum [[Catullus]] [[Larius lacus|Larium lacum]] Novumque Comum refert, urbem familiarem [[Caecilius (poëta Comensis)|Caecilii]] amici et poëtae ("[[Poëtae tenero meo sodali|Poëtae tenero, meo sodali]] Velim Caecilio, papyre, dicas [[Verona]]m veniat, Novi relinquens Comi moenia [[Larius lacus|LariumLariumque]]que litus") necnon poëtriae Caecilii admiratricis ("Quae nunc, si mihi vera nuntiantur, Illum deperit impotente amore. . . . Sapphica puella Musá doctior").<ref>[[Catullus]] [[Poëtae tenero meo sodali|35]].</ref> [[Historia]] anterior a [[Titus Livius|Livio]] narratur: Comum oppidum munitum [[Insubres|Insubrium]] anno [[196 a.C.n.]] ab [[exercitus|exercitu]] Romano obsessum.<ref>[[Livius|Liv.]] 33.36</ref>
 
Prima [[Imperium Romanum|Romana]] [[colonia]] a [[Gnaeus Pompeius Strabo|Pompeio Strabone]], [[Gnaeus Pompeius Magnus|Magni]] patre, anno [[89 a.C.n.]] eo deducta est postquam priores incolae damna a vicinis [[Raeti|Raetis]]s acceperunt. Anno [[59 a.C.n.]] cum consul esset [[C. Iulius Caesar|Gaius Iulius Caesar]] novos colonos addidit ac simul coloniam in salubriorem locum transtulit ː quia ab eo velut iterum conditum erat ab illo tempore non iam simpliciter Comum sed ''Novum Comum'' appellabatur<ref>{{Strabo}} V.1.6</ref>. Indignantibus [[Optimates|optimatibus]] et civitate Romana novos incolas donavit adeo ut [[Marcus Claudius Marcellus (consul 51 a.C.n.)|Marcus Marcellus]] consul civem ex colonia Novo Como virgis verberari iussisse diceretur, per supplicium cive Romano indignum ostendere cupiens quantum civitatem a [[Gaius Iulius Caesar|Caesare]] donatam parvi faceret<ref>[[Appianus Alexandrinus|Appianus]], ''Bell. civ''. II,26. [[Plutarchus|Plut]]., ''Caes''. 29.</ref>. Anno [[354]] [[Flavius Claudius Iulianus]], futurus [[imperator Romanus|imperator]], apud [[Larius lacus|Larium lacum]] in exilium eiectus est. Inter annos [[449]] et [[468]], [[Abundius episcopus|Abundius]] fuit Comi episcopus: Comi civitatis et dioecesis sanctus patronus iam est; [[saeculum 11|saeculo undecimo]], sancti Abundi episcopi ecclesia iterum aeficata est. Medio aevo Comum [[Mediolanum|Mediolano]] obstetit et delectum est, deinde in Mediolanensium dominorum potestatem redactum est et recenti aetate [[Mediolani ducatus]] [[Hispania]], [[Austria]], ac [[Gallia|Francogallia]] rectus est. Medio undevicesimo saeculo Comum [[Italia]]e urbs factum est.
 
== Novocomenses ==
Line 65 ⟶ 28:
* [[Maximus Bontempelli]], scriptor
* [[Georgius Perlasca]], mercator qui multos Iudaeos e manibus Nazistarum eripuit
* [[Carola Porta Musa]], [[scriptrix]] et [[poëtria]]
* [[Iosephus Pontiggia]], scriptor
* [[Ioanlucas Zambrotta]], pedilusor
* [[Iosephus Sinigaglia]], remex atque miles italicus
 
== Aedificia egregia ==
* [[Ecclesia cathedralis Comensis]]
* [[Villa Carlotta]]
Line 77 ⟶ 40:
Comum est [[sedes episcopalis]] [[Ecclesia Catholica Romana|Ecclesiae Catholicae Romanae]]. Nomen est [[Dioecesis Comensis]] et praesens [[episcopus]] est [[Didacus Coletti]].
 
== Vici in municipio ==
''Albate, Breccia, Camerlata, Camnago Volta, Civiglio, Garzola, Lora, Monte Olimpino, Cardina, Muggiò, Ponte Chiasso, Prestino, Rebbio, Sagnino, Tavernola''.
 
Line 97 ⟶ 60:
 
; Topographica
* <span {{ec|id="Baedeker (1906)"></span>|c="[https://archive.org/details/oberitalienmitra00karl/page/17 Como]" in ''Oberitalien mit Ravenna, Florenz und Livorno''. 17a ed. Lipsiae: Karl Baedeker, 1906}}
* <span {{ec|id="Murray (1866)"></span>|c="[https://archive.org/details/handbookfortrave00john_30/page/160 Como]" in ''Handbook for Travellers in Northern Italy, comprising Piedmont, Liguria, Lombardy, Venetia, Parma, Modena, and Romagna''. 10a ed. Londinii: John Murray, 1866}}
* "Comum" in {{TIR}} L 32 ''Mediolanum'' (Romae, 1966) p. 57
 
; Aliae encyclopaediae
* <span {{ec|id="Hofmannus"></span>|c="[https://www2.uni-mannheim.de/mateo/camenaref/hofmann/hof1/s0948b.html Comum]" in {{Hofmannus}}}}
* <span {{ec|id="Smith"></span>|c="[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0064:id=comum-geo Comum]" in {{Smith-geo}}}}
 
== Nexus externi ==
Line 119 ⟶ 82:
{{Capita provinciarum Italiae}}
 
[[Categoria:Novum Comum|! ]]
[[Categoria:Coloniae Romanae]]
Receptum de "https://la.wikipedia.org/wiki/Novum_Comum"