Vicipaedia

Quantum redactiones paginae "Birmania" differant

Browse history interactively
← Differentia superior
Content deleted Content added
VisualWikitext
Textum porro redegi, nexus multipices delevi.
Imago Sakura_Tower,_Yangon,_Myanmar.jpg deleta est ex Communibus ab Krd. Ille hanc rationem dedit: per c:Commons:Deletion requests/Files in Category:Sakura Tower
 
(11 intermediate revisions by 7 users not shown)
Linea 1:
{{Capsa civitatis Vicidata}}
{{Data nationis
'''Birmania'''<ref>E.g., O. Werner [[Societas Iesu|SI]], ''Orbis terrarum Catholicus...'', Friburgi Brisgoviae 1890, p. 180 {{Google Books|qm4ZAAAAYAAJ}}</ref> ([[Birmanice]] [[Fasciculus:Myanma.svg|35px|Nomen Birmaniae]] ''Myanmā'' aut vulgo [[Fasciculus:Bama.svg|26px|Nomen vulgare Birmaniae]] ''Bamā'') sive publice '''Unio Birmaniae''' ([[Birmanice]] [[Fasciculus:Myanmar long form.svg|150px|Nomen longum Birmaniae]]) est civitas in continentali [[Asia Meridiana]] et boreo-oriente [[Res Publica Popularis Sinarum|Sinae]], oriente [[Laotia]]e, austro-oriente [[Thailandia]]e, meridie [[Mare AndamanumAndamanense|Mari AndamanoAndamanensi]] et [[Fretum Coci|Freto Coci]], occidente [[Sinus Gangeticus|Sinu Gangetico]] et boreo-occidente [[Bangladesha]]e et [[India]]e finitima. Anno [[2006]], [[caput (urbs)|caput]] ex [[Yangon]]e in [[Naypyidaw]] (scilicet 'urbs regalis', [[Birmanice]] နေပြည်တော်) translatum est.▼
|genitivus=Birmaniae
|nomen_locale=[[Fasciculus:Myanmar long form.svg|235px|ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်]] <br />''Pyi-daung-zu Myan-ma Naing-ngan-daw''
|imago_vexilli=Flag of Myanmar.svg
|imago_insignis=State seal of Myanmar.svg
|sententia=nihil
|imago_tabulae=Myanmar in its region.svg|250px
|linguae_sollemnes=[[Lingua Birmanica|Birmanica]]
|nomen_gent= Birmanus, -i
|adiectivum= Birmanicus, -a, -um
|hymnus_nationalis="[[Kaba Ma Kyei]]" ([[Latine]]: "Usque ad finem mundi")
|titulus_ducis=[[Praeses]]
|nomen_ducis=[[Win Myint]]
|caput=[[Naypyidaw]], နေပြည်တော်
|situs_capitis=19° 45' Sept., 96° 12' Or.
|urbs_maxima=[[Yangon]] ([[Birmanice]]: ရန်ကုန)
|status_magnitudinis=39
|ordo_magnitudinis=39
|magnitudo=676&thinsp; 578
|aquapercentum=3.06%
|numerus_incolarum_anno=2014
|status_numeri_incolarum=25
|numerus_incolarum=51&thinsp; 400&thinsp; 000
|densitas_incolarum=75 inc.
|PDB_anno=2017
|PDB_status=59
|PDB=$66 540 miliardi
|PDBpercapita=$1264
|PDBpercapitastatus=
|nummus=[[Cyatum]] ([[Birmanice]]: [[Fasciculus:Kyat.png|Kyat]])
|numminota=mmK
|potestatisgenus=[[Libertas]]
|eventacondita=concessa a [[Britanniarum Regnum|Britanniarum Regno]]
|diescondita=die [[4 Ianuarii]] anni [[1948]]
|circulustemporalis=+6.30
|tuc_differentia=
|circulustemporalis_HAE=
|tuc_differentia_HAE=
|praefixum=95
|cctld=mm
}}
 
▲'''Birmania''' ([[Birmanice]] [[Fasciculus:Myanma.svg|35px|Nomen Birmaniae]] ''Myanmā'' aut vulgo [[Fasciculus:Bama.svg|26px|Nomen vulgare Birmaniae]] ''Bamā'') sive publice '''Unio Birmaniae''' ([[Birmanice]] [[Fasciculus:Myanmar long form.svg|150px|Nomen longum Birmaniae]]) est civitas in continentali [[Asia Meridiana]] et boreo-oriente [[Res Publica Popularis Sinarum|Sinae]], oriente [[Laotia]]e, austro-oriente [[Thailandia]]e, meridie [[Mare Andamanum|Mari Andamano]] et [[Fretum Coci|Freto Coci]], occidente [[Sinus Gangeticus|Sinu Gangetico]] et boreo-occidente [[Bangladesha]]e et [[India]]e finitima. Anno [[2006]], [[caput (urbs)|caput]] ex [[Yangon]]e in [[Naypyidaw]] (scilicet 'urbs regalis', [[Birmanice]] နေပြည်တော်) translatum est.
 
Birmania a [[Britanniarum Regnum|Britanniarum Regno]] libera die [[4 Ianuarii]] anni [[1948]] cum "Unionis Birmaniae" nomine facta est, designatione, qua denuo post periodon "Rei Publicae Socialisticae Unionis Birmaniae" (e die [[4 Ianuarii]] anni [[1974]] ad die [[23 Septembris]] anni [[1988]]) usa est. Die [[18 Iunii]] anni [[1989]], Birmanum [[dictatura|militare regimen]] publicum civitatis nomen futurum esse ''Unionis Myanmaris'' nuntiavit. Nova designatio [[Consociatio Nationum|Consociatione Nationum]] et [[Unio Europaea|Unione Europaea]] agnita est, sed non a [[CFA|Civitatum Foederatarum]] et [[Britanniarum Regnum|Britanniarumque Regni]] gubernationibus.
Line 64 ⟶ 23:
 
Birmani (in praesenti praecipua ethnia Birmaniae) e regno Nanzhaoensi in Aeravatis vallem migrare e [[saeculum 7|saeculo septimo]] coeperunt, et anno [[849]] parvum regnum cum sede in [[Pagan]]e condiderunt. [[Anavrata (rex Pagan)|Anavrata]] rege (inter annos [[944]]–[[1077]]) [[Pagan]]is pondus per territorium simile praesentis Birmaniae expansum est. [[Moni]]co capite capto anno [[1057]] Birmani Theravadicum Buddhismum adoptavere et Birmanicam scriptionem, in Monica fundatam, evolverunt. Paganis reges plurima templa et [[pagodus|pagodos]] in natione aedificavere prosperitate commercio apportata utentes.
[[Fasciculus:BaganmyoOld Bagan, Myanmar, Golden Buddhist spire over Bagan plains, Ancient pagodas and temples.jpg|thumb|left|[[Pagodus|Pagodi]] et templa adhuc in praesente Pagane, capite [[Regnum Paganicum|regni Paganici]] sunt.]]
 
Paganis pondus in valle [[Aeravati]]s in extremum venit, [[Cubilaius Chanis|Cubilaii]] [[Chanis]] virium [[Mogolia|Mogolis]] invadentes, ex anno [[1277]]; Pagan anno [[1287]] vastata est. Etiamsi Mogoli in valle Aeravatis non mansissent, [[Sani|Sanus]] ([[Sanice]]: [[Fasciculus:Shan-tai.png|25px|Shan-tai]]) populus stirpis [[Tai (gens)|Tai]] eos comitatus in regione domicilium conlocavit. Regno [[Pagan]]ensi parvarum civitatum, generatim a Sanis locali culturae adiunctis subiectarum, congeries successit, velut regna [[Ava]]e et [[Pegu]]s. Anno [[1527]] Sani Avae caput ceperunt.
 
Birmanis ex Ava fugitis adiuvantibus, Birmanicum parvum regnum [[Taungu]]ense potens regnum Moni cum Pegus, et Birmaniam Inferiorem circiter anno [[1540]] denuo coniunxit.{{dubsig}} Postea Birmaniam Superiorem anno [[1555]], [[Manipur]] anno [[1556]], Civitates Sanicas anno [[1557]], [[Tziangmaia]] ([[Thailandice]] เชียงใหม่) anno [[1557]], Siamense regnum [[Ayutthaya]]e inter annos [[1564]] et [[1569]], [[Laotia|Laoticum]] regnum [[Lanxangia]]e ([[Laotice]]: ລ້ານຊ້າງ) cepit, sic dominatum in maximam Occidentalem [[Austroriens Asianus|Austrorientis Asiani]] partem. Rege [[Braginocus|Braginoco]] mortuo anno [[1581]] regnum eius ruit. Ayutthayae Siamenses Birmanos expulerunt, dum anno [[1599]] [[Arracanum|Arracanensis]] ethniae vires, [[Lusitania|Lusitanis]] [[mercenarius|mercenariis]] adiuvantibus, Pegu (nunc regni Taungus caput) vastavere. Praecipuus Lusitanus mercenarius, [[Philippus de Brito e Nicote]], contra suos Arracanenses magistros rebellionem fecit et in tunc portum maximi ponderis in Birmania, [[ThanluinSaluen]]ensem, dominari consecutus est.
[[Fasciculus:Shwedagon pagoda.jpg|thumb|Britannica anni [[1825]] [[Pagodus Svedagonicus|Pagodi Svedagonici]] tabula lithographica praematuram [[Britanniarum Regnum|Britannicam]] occupationem in Birmania per [[Bellum Anglo-Birmanicum Primum]] patefacit]]
 
Line 78 ⟶ 37:
 
=== Tempus coloniale (1886–1948) ===
[[Fasciculus:BritishFlag of Burma 1937(1939–1941, flag1945–1948).pngsvg|thumb|left|Coloniale Vexillum (inter annos [[1937]] et [[1948]])]]Britannici [[schola]]s, [[carcer]]es, et [[ferrivia]]s construxerunt. Birmanica acerbitas cum [[colonialismus|coloniali]] occupatione fortis manet et quandoque violentas seditiones afflabat. Offensa maxime eo quod irreverentia culturae et moribus Birmanicis videbatur provocabatur, v. gr.{{dubsig}} ut Britannici claceis{{dubsig}} uterentur in Buddhistica templa et fana intrantes. Birmanici Buddhismo repugnantiae capite uti coeperunt et Buddhistici [[monachus|monachi]] pro libertate motus primum agmen facti sunt.
 
[[1 Aprilis|Kalendis Aprilibus]] anni [[1937]], Birmania velut ab India separatum territorium administrari coepit.
Line 98 ⟶ 57:
 
Mense Novembri anni [[2006]] [[Consociatio Internationalis Laboris]] ut [[Iudicium inter Civitates]] cum Birmanici militaris consilii sociis [[scelus contra humanitatem|scelerum contra humanitatem]] accusatis lege ageret ob Birmanicorum civium [[opera coactiva]] quaerere nuntiavit. Augusto anni [[2007]] novae [[reclamationes Birmanicae contra gubernationem anni 2007|reclamationes pro democratia]] in natione surrexere, a Buddhisticis [[monachus|monachis]] ductae et a gubernatione vi repressae. Die [[3 Maii]] [[2008]] depopulatorius [[Typhon Nargis|typhon tropicus]] civitatis litus attigit et secundum aliquas aestimationes saltem 134&thinsp;000 interfectorum et sublatorum et fortasse millionem tecto carentium reliquit. Ab anno [[2010]] duces militum paulatim libertatem auxerunt et anno [[2010]] Aung San Suu Cii ducem opponentium liberaverunt. Die [[1 Aprilis]] [[2012]] etiam electione libera legata parlamenti Birmaniae electa est<ref>[http://www.faz.net/aktuell/politik/ausland/wahl-in-burma-fuer-alle-das-perfekte-ergebnis-11705431.html FAZ.net die 2 Aprilis 2012]</ref>.
 
Tamen [[Interceptio regiminis Birmaniae anno 2021|Interceotio regitimis]] a vi militaris die [[1 Februarii]] [[2021]] fit et praeses Win Myint et Aung San Suu Cii potestatem politicam privati sunt et iam in custodia dantur.
 
== Civilitas ==
Line 108 ⟶ 69:
Electi repraesentantes anni 1990 [[Gubernatio Nationalis Coalitionis Unionis Birmaniae|Gubernationem Nationalis Coalitionis Unionis Birmaniae]], gubernationem in exilium, formaverunt, quae illegalis a militari regimine putatur.
 
Anno [[1993]] gubernatio militaris [[Conventus Constituens|Conventum Constituentem]] instituit. Die [[10 Maii]] anni 2008, 92.4 %centesimae viginti duorum millionum electorum in civitate putative{{dubsig}} [[constitutio]]nem a militaribus scriptam [[Referendum Constitutionale Birmanicum anni 2008|per referendum probavere]], cum participatione{{dubsig}} urnis putative{{dubsig}} 90% centesimarum, in mediis typhonis Nargis effectibus. Prima comitia e nationalibus comitiis anni [[1990]] fuerunt. Nova constitutio militaribus 25% centesimis selliorum in parlamento concedit. [[Nyan Win]], Ligae Nationalis pro Democratia orator, referendum impugnavit, "mendaciis et fraudibus per totam civitatem abundare; in nonnullis vicis, auctoritates et comitialis campi functionarios ipsos schedulas signare et eis nihil facere permittere" asseverans. Nova constitutio quin Aung San Suu Cii publica munera occupet obstat. Alii quinque milliones electorum die [[24 Maii]] in [[Yangon]]e et in Aeravatis (Birmanice: ဧ​ရာဝတီမြစ်ဧရာဝတီမြစ်) delta, typhone Narge affectissimis areis, suffragium ferrent.
 
[[Repressio politica]] et abusus contra iura humana ut [[Concilium Salutis|Concilium Salutis Consociationis Nationum]] Birmaniam in suo ordine operum includeret fecere. [[Societas Civitatum Asiae Meridionalis et Orientalis]] militari regimini ut civitatem in democratiam ducat instat.
Line 114 ⟶ 75:
== Subdivisiones Birmaniae ==
[[Fasciculus:Myanmar-Divisions and States.png|thumb|Tabula cum administrativa Birmaniae divisione]]
Birmania in septem divisiones (Birmanice: ''taing'') et in septem [[natio]]nes (''pyi''), in praecipuos [[populus|ethnicos circulos]] fundatas, divisa est.
 
=== Civitates ===
Line 222 ⟶ 183:
Tota 678&thinsp;000 chiliometrorum quadratorum lata Birmania maxima civitas in continentali [[Asia Austrorientalis|Asia Austrorientali]] est et inter [[civitas|civitates]] telluris trigesimum nonum locum secundum aream occupat. Terra paulum maior [[Fodinae Generales|Fodinarum Generalium]] et [[Sancta Catharina (provincia)|Sanctae Catharinae]] [[Brasilia|Brasiliensium]] civitatum aut [[Germania]]e et [[Italia]]e [[area (geometria)|arearum]] additione est (ut melius comparetur, [[Mozambicum]] 801&thinsp;590 chiliometrorum quadratorum latum est).
 
Boreoccidente [[Bangladesha|Bengaliensi]] [[Delta Gangis (divisio)|Delta Gangis]] divisioni, cum limite 193 chiliometra longo, et [[India|Indicis]] civitatibus [[Assam]]ensi, [[Nagaland]]ensi, et [[Manipur]]ensi, cum limite 1463 km longo, finitima est. Boreoriente, [[Res Publica Popularis Sinarum|Sinensibus]] [[Thibetum|Thibeto]] et [[Iunannia]]e, cum limite 2185 chiliometra longo, finitima. Austroriente [[Laotia]]e (cum limite 235 km) et [[Thailandia]]e (cum limite 1800 km) finitima. Birmania continuum [[litus]] 1930 km longum [[Sinus Gangeticus|Sinu Gangetico]] et [[Mare AndamanumAndamanense|Mari AndamanoAndamanensi]] perfusum possidet. Eius terrestres limites omnes 5876 km faciunt.
 
Septemtrione, [[Montes Hengduanici]] ([[Sinice]]: 横断山脉) [[Res Publica Popularis Sinarum|Sinae]] finitimi sunt. [[Chacaborazium]] ([[Birmanice]]: ခါကာဘိုရာဇီ), in [[Catzinia]]e (ကချင်ပြည်နယ) civitate situm, maximum culmen in Birmanico territorio est, dum [[Iugum Arracanense]], [[Iugum Peguense]] et [[Oropedium Sanicum]] Birmaniam e Septemtrione in Meridiem, ex [[Himalaia]], transeunt et eam in tres nationis [[sinus hydrographicus|sinus hydrographicos]], [[flumen|fluminum]] [[Aeravati]]s (ဧ​ရာဝတီမြစ်ဧရာဝတီမြစ်), [[ThanluinSaluen]]is (သံလွင်မြစ်) et [[Sittaungum|Sittaungi]] (စစ်တောင်းမြစ), dividunt. Quorum Birmaniae primum et longissimum, cum 2170 chiliometris,{{dubsig}} est cuius [[valles|vallem]] plerique Birmani incolunt. Valles inter iuga fertiles [[planities]] possident.
 
Maxima Birmanici territorii pars inter [[Cancri tropicus|Cancri Tropicum]] et [[Linea aequatorialis|Aequatorem]] invenitur. Civitas in [[Asia]]na [[hippalus|hippalorum]] regione sita est, quod ut eius litorales regiones 5000 mm pluviae in annos singulos recipiant facit. [[Praecipitatio]] in regione [[delta (geographia)|delta]] [[Aeravati]]s ([[Birmanice]]: ဧ​ရာဝတီမြစ်) fere 2500 mm est, maior quam siccae zonae Birmaniae mediae, cum vix 1000 mm. Septemtrionales nationis regiones frigidiores sunt, cum mediis [[temperatura|temperaturis]] 21&nbsp;°C. Litoralis et [[delta (geographia)|deltica]] regiones medias temperaturas 32&nbsp;°C ostendunt.
 
Lentum oeconomicum incrementum Birmanicum ad eius [[natura circumiecta|naturae circumiectae]] et [[oecosystema]]tis servationem attulit. Amplius 49% nationaliscentesimae territoriinationalium [[terra]]rum [[silva|silvis]] tegiturteguntur quae ''[[Tectona grandis|Tectonam grandem]],'' ''[[Hevea brasiliensis|Heveam brasiliensem]],'' [[acacia]]m, [[Bambuseae|bambusam]], [[mangle|manglia]], [[Cocoscocos nucifera|cocotemcocoem nuciferam]], et [[Arecaareca catechu|catechu]] includunt. Septemtrione in [[oropedium|oropedio]], [[quercus]], [[pinus]], et aliaealiaeque [[Rhododendronrhododendron|rhododendrorum]] [[species (taxinomia)|species]] inveniuntur. Terrae iuxta [[litus]] omnes [[zona tropica|tropicorum]] [[pomus|pomorum]] varietates sustinere possunt. Sicca inIn zona sicca, [[vegetatio]] spargitur.
 
=== Statistica ===
'''[[Opes naturales]]:'''<br />
Inter opes [[natura]]les hominibus utiles sunt [[Petroleumpetroleum]], [[lignum]], [[stagnum]], [[stibium]], [[zincum]], [[cuprum]], [[wolframium]], [[plumbum]], [[carbo]], [[marmor]], variorumalia generisgenera petrae[[saxum|saxorum]], [[Gemmagemma (lapis)|lapides pretiosi]], [[gasium naturale]], et [[energia hydroelectrica]].
 
'''Usus soli:'''<br />
Line 244 ⟶ 205:
49%<br />
''alii:''
34% (estaest. 1993).
 
'''Solum irrigatum:'''<br />
Line 256 ⟶ 217:
 
=== Urbes praecipuae ===
[[Fasciculus:Sakura Tower, Yangon, Myanmar.jpg|thumb|Turris Floris Cerasi in [[Yangon]]e propemodum vacua est propter ponderis peregrinae pecuniariae conlocationis inopiam]]
:''Vide etiam: ''[[:Categoria:Urbes Birmaniae|Urbes Birmaniae]]
* [[Ava]]
Line 294 ⟶ 254:
 
== Notae ==
<div class="references-small"><references /></div>
 
== Bibliographia ==
Line 312 ⟶ 272:
{{Asia}}
{{Capsae collectae|Birmania|politica|{{Praesides Birmaniae}}{{Primi ministri Birmaniae}}}}
{{Myrias|Geographia}}▼
 
[[Categoria:Birmania|! ]]
[[Categoria:Condita 1948]]
[[Categoria:Civitates sui iuris]]
 
▲{{Myrias|Geographia}}
Receptum de "https://la.wikipedia.org/wiki/Birmania"