Sorbus domestica

Sorbus domestica (binomen a Carolo Linnaeo anno 1753 statutum) est species plantarum florentium generis Sorbi et familiae Rosacearum in Europa sponte virens ibique iam diu culta, cuius fructus, nomine sorbum, comeditur variisque modis in cibum et potiones convertitur. Temetum nomine cormé de sorbis conficitur.

Plantae — Magnoliophyta

Classis : Magnoliopsida
Subclassis : Rosidae
Ordo : Rosales
Familia : Rosaceae
Subfamilia : Maloideae
Genus : Sorbus
Species : S. domestica

Sorbus domestica
L.

Synonyma

* Cormus domestica (L.) Spach

Pyrus domestica Ehrh.

Usus cibarius

Scriptorum Latinorum antiquorum Palladius productius de servatio sorborum anno circiter 400 scripsit:

Sorba servantur hoc genere: lecta duriora et posita, ubi mitescere coeperint, fictilibus usque ad plenum clauduntur urceolis gypso desuper tectis et bipedanea scrobe loco sicco sub sole merguntur ore perverso et desuper spissius terra calcatur. Item secta per partes siccantur in sole et servantur in vasculis in hibernum. Cum voluerimus uti, aqua ferventi macerata revirescunt sapore iocundo. Alqui cum pediculis suis viridia lecta suspendunt locis opacis ac siccis. Item ex sorbis maturis sicut ex piro vinum fieri traditur et acetum"^[1]

Ad sorba eo modo bisecta iamdudum Aristophanes, persona Symposii Platonis, alluserat: homines enim, sicut sorba bisecta, dimidia perdita semper quaerunt.^[2]

Sorbum litteris Francogallicis (nomine corme) ab auctoribus provinciarum occidentalium laudatur, ab illo primo qui saeculo XIII Roman de la rose componere inceperit. Ille inter enumerationems fructuum domesticorum bis sorba comprehendit:

El vergier ot arbres domesches,

Qui chargoient et coinz et pesches,

Chastaines, noiz, pomes et poires,

Nesfles, prunes blanches et noires,

Cereses fresches vermeilleites,

cormes, alies et noiseites

("Hortus arbores domesticos habuit qui portaverunt cotonea, persica, castanea, nuces, mela, pira, mespila, pruna alba et nigra, rubra cerasa recentia, sorba ovata et rotunda, avellana").^[3] Sed poëta classicus Petrus Ronsard medio saeculo XVI inter fructus vallis Ligeris comprehendit, descriptione formulaica diaetetica addita:

... Et la cormeille au dur noyau de pierre,

La corme aussi qui le ventre resserre ...

("... et cornum duro nucleo lapideo includens, sorbum etiam ventrem adstringens ...")^[4] Temetum de sorbis confectum, a Vergilio et Palladio (vide supra) sine nomine descriptum, saeculo XVI nomine Francogallico cormé Franciscus Rabelaesus refert.^[5]